Η Κίρα Γρηγοριάδου είναι Ελληνίδα εκπαιδευτικός σε σχολείο στη Φινλανδία. Πηγαίνοντας στη χώρα για το μεταπτυχιακό της πριν από 12 χρόνια, έμαθε τη γλώσσα και αγάπησε τον τόπο και τους ανθρώπους της – και κάπως έτσι, αποφάσισε να μείνει εκεί. Ξεκίνησε τη δική της οικογένεια, ενώ παράλληλα άρχισε να διδάσκει μαθηματικά σε μαθητές λυκείου και, από τότε, ανακαλύπτει καθημερινά νέους τρόπους και πρακτικές με τους οποίους η εκπαίδευση μπορεί να γίνει πραγματικά ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική.

Πλέον, παραδίδει σεμινάρια σε γονείς και εκπαιδευτικούς, ενώ διατηρεί μία εξαιρετικά επιτυχημένη σελίδα στο Instagram, όπου δίνει απλόχερα τις συμβουλές της γύρω από την ανατροφή των παιδιών.

Μιλώντας στο pride.gr, εξηγεί γιατί το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα θεωρείται ένα από τα καλύτερα του κόσμου και πώς η υψηλή επιστημονική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, η συνεργασία με τους γονείς και η έμφαση που δίνεται στην ευημερία των μαθητών, επιτρέπουν στα παιδιά, όχι μόνο να απολαμβάνουν τη διαδικασία της μάθησης, αλλά τους αφήνει και τον χρόνο να ζουν και να απολαμβάνουν την καθημερινότητά τους.

Συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών

Από τα πιο βασικά πράγματα για την ευημερία των παιδιών, όπως σημειώνει η κ. Γρηγοριάδου, είναι η απαραίτητη συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών. «Στη Φινλανδία, οι εκπαιδευτικοί είναι καταξιωμένοι, ξέρουν καλά τι κάνουν και στέκονται γερά στα πόδια τους, ενώ οι γονείς παρακολουθούν σεμινάρια, ενημερώνονται σωστά και σέβονται τους δασκάλους αφού, για το καλό των παιδιών και για να έχουμε καλά αποτελέσματα, βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχει άψογη συνεργασία».

Νιώθω πως το ελληνικό σχολείο δεν εκφράζει τα σύγχρονα παιδιά – Είναι κάπως παλιομοδίτικο

Επιπλέον, εξαιρετικά σημαντικό είναι να υπάρχει ένα ευχάριστο και ασφαλές περιβάλλον για τους μαθητές, που να τους εκφράζει. Η εκπαιδευτικός αναφέρει πως το ελληνικό σχολείο δεν φαίνεται να εκφράζει τα σημερινά παιδιά, «καθώς μιλάμε για ένα περιβάλλον που είναι ‘παλιό’ ή ‘παλιομοδίτικο’, δηλαδή αναφέρεται σε μία άλλη, εντελώς διαφορετική, εποχή».

Η κ. Γρηγοριάδου σημειώνει πως θα ήταν καλό να εισαχθούν νέες μέθοδοι διδασκαλίας, να εκσυγχρονιστούν οι χώροι του σχολείου, αλλά κυρίως να αλλάξει ο τρόπος σκέψης μας γύρω από το τι σημαίνει η εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση των νέων, έτσι ώστε οι μαθητές να νιώθουν το σχολείο σαν «δεύτερο σπίτι τους».

Επιπλέον, η εκπαιδευτικός αναφέρει πως, σε αντίθεση με την «απαξίωση» που συχνά βιώνουν οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα, με τους χαμηλούς μισθούς, τις εξωφρενικές απαιτήσεις αλλά και την πρόσληψη δασκάλων σε νησιά και ακριτικές περιοχές χωρίς την εξασφάλιση στέγης, στη Φινλανδία οι εκπαιδευτικοί έχουν την ίδια θέση με τους γιατρούς σε μία κοινωνία. «Πρόκειται για ένα επάγγελμα που έχει πολύ κύρος», λέει, προσθέτοντας πως οι δάσκαλοι και οι καθηγητές χαίρουν σεβασμού από όλους.

Κατάρτιση και συνεχής ενημέρωση

Όπως και σε όλες τις επιστήμες, έτσι και στην εκπαίδευση, έρχονται συνέχεια στο φως νέες μελέτες και έρευνες για τις οποίες το διδακτικό προσωπικό οφείλει να είναι ενήμερο: «Στη Φινλανδία, οι καθηγητές κάνουμε τουλάχιστον τρεις με τέσσερις εκπαιδεύσεις τον χρόνο», λέει η κ. Γρηγοριάδου, ενώ παράλληλα αναφέρει πως πολλοί εκπαιδευτικοί παρακολουθούν με δική τους πρωτοβουλία σεμινάρια στον ελεύθερό τους χρόνο, ώστε να νιώθουν ότι μπορούν να αντεπεξέλθουν στα σημερινά δεδομένα.

«Εάν στην Ελλάδα, ορισμένοι καθηγητές δεν έχουν κάνει κάποια εκπαίδευση τα τελευταία δέκα χρόνια, τότε αντιλαμβανόμαστε πως έχουν χάσει πολλά και σημαντικά πράγματα».

Επιπλέον, η κ. Γρηγοριάδου δηλώνει υπέρ της αξιολόγησης των καθηγητών – εφόσον γίνεται με τον σωστό τρόπο και υπό προϋποθέσεις, καθώς «εάν δεν υπάρχει αξιολόγηση, δεν μπορούμε να πάμε μπροστά».

Στη Φινλανδία, για να γίνει κάποιος εκπαιδευτικός, περνά από επιτροπή η οποία αξιολογεί εάν έχει τα ψυχικά αποθέματα για αυτή τη δουλειά

Η εκπαιδευτικός τονίζει πως στη Φινλανδία, για να γίνει κάποιος καθηγητής – εφόσον φυσικά έχει ολοκληρώσει τις σπουδές και έχει πάρει το πτυχίο του – περνά από μία «συνέντευξη επιτροπής» από την οποία μόλις το 11% επιτυγχάνει.

Οι υποψήφιοι καλούνται να μιλήσουν για το επάγγελμα που πρόκειται να εξασκήσουν, τι τους αρέσει στο να διδάσκουν παιδιά, ενώ η επιτροπή κρίνει εάν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι έχουν τα ψυχικά αποθέματα για να ασκήσουν το συγκεκριμένο επάγγελμα: «Πρόκειται για μία πολύ απαιτητική δουλειά – κι ας μένουν κάποιοι μόνο στο γεγονός ότι οι δάσκαλοι έχουμε τρεις μήνες διακοπές το καλοκαίρι. Δεν είναι καθόλου εύκολα τα πράγματα», σημειώνει η κ. Γρηγοριάδου.

Η εκπαιδευτικός σημειώνει πως όσοι καταφέρουν να περάσουν από την επιτροπή, παρακολουθούν μετά, για έναν ολόκληρο χρόνο, ψυχολογία και διδακτική, ενώ ταυτόχρονα κάνουν πρακτική άσκηση σε σχολείο. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, οι καθηγητές βιντεοσκοπούνται έτσι ώστε μετά να λαμβάνουν το απαραίτητο feedback, δηλαδή ουσιαστικά να γίνουν παρατηρήσεις και διορθώσεις.

«Επί έναν χρόνο, ακούς ότι έχεις περιθώρια βελτίωσης. Είναι για γερά στομάχια αυτή η διαδικασία, αφού δεν είναι πολύ ευχάριστο κάθε μέρα, και ενώ προετοιμάζεσαι με τις ώρες για ένα μάθημα, να ακούς ότι έχεις κάνει λάθη».

Η αξιολόγηση

Μόλις ολοκληρώσουν την παραπάνω διαδικασία, οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία αρχίζουν να βγαίνουν στην αγορά εργασίας. Για τις προσλήψεις, αποκλειστικός υπεύθυνος είναι ο διευθυντής του εκπαιδευτικού ιδρύματος, ο οποίος θα δει το βιογραφικό και όλα όσα έχει κάνει κάποιος και θα αξιολογήσει εάν ο υποψήφιος ταιριάζει με τη φιλοσοφία και όλα όσα πρεσβεύει το σχολείο.

H αξιολόγηση των καθηγητών μπορεί να έχει σημαντικό όφελος – όμως θα πρέπει να γίνεται με τις σωστές διαδικασίες και από τους κατάλληλους ανθρώπους

Όπως αναφέρει η κ. Γρηγοριάδου, ο διευθυντής έχει το δικαίωμα να μπει στο μάθημα οποιαδήποτε στιγμή, να το παρακολουθήσει και να κάνει στον καθηγητή τις παρατηρήσεις του. Κάτι τέτοιο, μπορεί να ακούγεται «απειλητικό», όμως η εκπαιδευτικός αναφέρει πως η ίδια θεωρεί τον διευθυντή του σχολείου όπου διδάσκει «σύμμαχό» της.

«Ο διευθυντής μου είναι ‘ο καλύτερός μου φίλος’, δηλαδή τον σέβομαι, τον εμπιστεύομαι και είναι εκείνος στον οποίο θα προστρέξω σε περίπτωση που υπάρξει κάποιο πρόβλημα. Σε αυτόν θα πάω να ζητήσω βοήθεια εάν προκύψει κάποιο ζήτημα και από εκείνον περιμένω να με στηρίξει όσο κανένας άλλος».

Έτσι, η κ. Γρηγοριάδου διευκρινίζει πως η γνώμη του διευθυντή είναι σημαντική για τους εκπαιδευτικούς: «Προσωπικά, δεν νιώθω ότι η αξιολόγηση από τον διευθυντή μου με προσβάλλει – όταν όμως με αξιολογεί κάποιος που δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις, προφανώς κάτι τέτοιο είναι δυσάρεστο και, κατά κάποιον τρόπο, υποτιμά τη νοημοσύνη μου», λέει.

Η εκπαιδευτικός τονίζει πως η αξιολόγηση είναι ένα πολυδιάστατο ζήτημα που μπορεί να έχει σημαντικό όφελος και για τη χώρα μας – όμως θα πρέπει να γίνεται με τις σωστές διαδικασίες και από τους κατάλληλους ανθρώπους για να μην έχει δυσάρεστες ή και επικίνδυνες συνέπειες.

Kira_Grigoriadou_cover
Πηγή: Kira Grigoriadou

Απαγόρευση κινητών και εθισμός στις οθόνες

Η κ. Γρηγοριάδου αναφέρει πως το scan του εγκεφάλου ενός παιδιού που παίζει για μία εβδομάδα βιντεοπαιχνίδια και η ακτινογραφία ενός εξαρτημένου από ναρκωτικές ουσίες ή αλκοόλ μοιάζει τρομακτικά πολύ. «Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα. Η ελληνική κοινότητα κάνει πολύ καλά που ασχολείται με αυτό», λέει, προσθέτοντας πως και στη Φινλανδία, έχουν απαγορευθεί τα κινητά την ώρα του μαθήματος.

Ωστόσο, η εκπαιδευτικός υπογραμμίζει πως κανένα τέτοιο μέτρο δεν μπορεί να έχει αποτέλεσμα εάν δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση και συνεργασία με τους γονείς.

Δυστυχώς, από τη νηπιακή κιόλας ηλικία, πολλοί γονείς – προκειμένου να «πάρουν ανάσες» – δίνουν στα παιδιά το κινητό τους. «Για να φτάσαμε να μιλάμε για το πρόβλημα των μαθητών με τα κινητά στα σχολεία, σημαίνει πως κάποιοι γονείς, ίσως λόγω έλλειψης σωστής ενημέρωσης, έδωσαν στα δίχρονα παιδιά τους το κινητό, χωρίς πρώτα να μάθουν ποια πρέπει να είναι η επιτρεπόμενη έκθεση στις οθόνες, ανάλογα πάντα με την ηλικία», αναφέρει.

Τα σεμινάρια γονεϊκότητας βοηθούν τους γονείς να προλαμβάνουν προβλήματα, όπως η εφηβική παραβατικότητα, εγκαίρως

Αντίστοιχη θα πρέπει να είναι και η αντιμετώπιση όσον αφορά στα περιστατικά bullying και εφηβικής παραβατικότητας με τα οποία ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια.

Για την κ. Γρηγοριάδου, η συναισθηματική ενδυνάμωση των παιδιών σε συνδυασμό με την ενσυναίσθηση θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, όμως το σημαντικότερο είναι οι γονείς να είναι καλά ενημερωμένοι για το εξαιρετικά σπουδαίο αλλά και απαιτητικό καθήκον του να μεγαλώνεις παιδιά.

«Κάντε σεμινάρια γονεϊκότητας, ενημερωθείτε για το θέμα από ειδικούς του χώρου που θα μπορέσουν να σας δώσουν πρακτικές συμβουλές, πολύ πριν τα παιδιά φτάσουν στην εφηβεία – καθώς η πρόληψη είναι το πάν», συμβουλεύει η εκπαιδευτικός, ενώ για άλλη μία φορά τονίζει ότι και οι καθηγητές οφείλουν να είναι εξίσου καλά ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι για τέτοιου είδους περιστατικά, έτσι ώστε να ξέρουν πώς να χειρίζονται δύσκολες καταστάσεις.

Μισή ώρα διάβασμα την ημέρα

Δεδομένου ότι το εκπαιδευτικό σύστημα, έτσι όπως είναι στην Ελλάδα, «εξαντλεί» τους μαθητές με το πολύωρο διάβασμα και τον όγκο των μαθημάτων από πολύ μικρή ηλικία, εμποδίζοντας τα παιδιά από το να χαίρονται τη διαδικασία της μάθησης, η κ. Γρηγοριάδου αναφέρει πως στη Φινλανδία, όλες τις γνώσεις που χρειάζεται να έχει ένα παιδί, ανάλογα με την ηλικία και την τάξη του, τις μαθαίνει μέσα στο σχολείο: εκεί δεν υπάρχουν φροντιστήρια ούτε οι μαθητές χρειάζεται να κάνουν απογευματινά ιδιαίτερα μαθήματα.

Δεν υπάρχουν φροντιστήρια στη Φινλανδία. Όλα τα μαθήματα γίνοται εντός σχολείου, ενώ ακόμη και τα παιδιά του λυκείου δεν χρειάζεται να διαβάσουν πάνω από μισή ώρα την ημέρα στο σπίτι

«Ακόμα και στο λύκειο – στις πιο απαιτητικές τάξεις – ο μέσος όρος διαβάσματος στο σπίτι δεν ξεπερνά τα 30 λεπτά την ημέρα, ενώ δεν υπάρχουν φροντιστήρια. Εάν ένα παιδί αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα, γίνονται ιδιαίτερα μαθήματα μέσα στο σχολείο για τα οποία το ίδιο το κράτος πληρώνει τους καθηγητές», λέει η εκπαιδευτικός, εξηγώντας πως αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που τα παιδιά χαίρονται και απολαμβάνουν τις ώρες τους στο σχολείο.

Όσον αφορά στους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, η κ. Γρηγοριάδου αναφέρει πως τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο που θα πρέπει να αντιμετωπίζονται όλοι οι μαθητές παγκοσμίως και πάντα με βάση τα επιστημονικά δεδομένα. «Οι ειδικοί παιδαγωγοί δίνουν τις κατευθύνσεις στους καθηγητές και εκείνοι εφαρμόζουν στη διδασκαλία τους όλα όσα ορίζει η επιστημονική κοινότητα».

Το απαρχαιωμένο σύστημα των Πανελλαδικών

Η κ. Γρηγοριάδου ξεκαθαρίζει πως στη Φινλανδία δεν υπάρχει – σε καμία περίπτωση – ο όγκος διαβάσματος ή το τρελό άγχος των εξετάσεων, έτσι όπως το βιώνουν στην Ελλάδα οι μαθητές της Γ΄Λυκείου που δίνουν Πανελλαδικές για την εισαγωγή τους στα πανεπιστήμια.

«Αρχικά, οι μαθητές έχουν δικαίωμα από τη Β’ κιόλας Λυκείου να δίνουν μαθήματα. Δίνουν εξετάσεις δύο φορές τον χρόνο και έτσι έχουν περισσότερες ευκαιρίες. Μάλιστα, εάν κάποιος δεν πάει καλά, μπορεί να ξαναδώσει ένα μάθημα», αναφέρει, διευκρινίζοντας πως δεν υπάρχει αυτή η «τρέλα» που επικρατεί στη χώρα μας.

Η ίδια θυμάται πως, κατά τη διάρκεια των εισαγωγικών εξετάσεων, τότε άριστη μαθήτρια, αφού έδωσε το τελευταίο της μάθημα, βγήκε από την αίθουσα, κοίταξε τον ουρανό και είπε: «Θεέ μου, είναι τόσο γαλάζιος! Γιατί δεν τον έχω δε τόσο καιρό; – Πραγματικά, εύχομαι και ελπίζω κανένα παιδί στις μέρες μας να μην χρειάζεται να περνάει από αυτή την τόσο ψυχοφθόρα διαδικασία πια».