icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Οινοποιός, επιχειρηματίας και πρώην Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο Γιάννης Μπουτάρης ήταν μια ανήσυχη, αλλά αυθεντική προσωπικότητα που έζησε μια μυθιστορηματική ζωή

Οραματιστής, χαρισματικός, πρωτοπόρος, αντισυμβατικός. Ο Γιάννης Μπουτάρης είναι η ιστορία, αλλά και η πηγή έμπνευσης της αναγέννησης του ελληνικού κρασιού. Όμως η δράση του δεν περιορίζεται μόνο στο κρασί, περιλαμβάνει και άλλους τομείς, όπως την προστασία της άγριας ζωής και την πολιτική σε τοπικό επίπεδο, όπου ανέλαβε ενεργό ρόλο, διατελώντας δήμαρχος Θεσσαλονίκης από το 2011 έως το 2019.

Μέχρι και την τελευταία του στιγμή ο Γιάννης Μπουτάρης δεν σταμάτησε να μάχεται για τη φύση, την άγρια ζωή, την ελευθερία, τη διαφορετικότητα για όλους, το δικαίωμα στη ζωή για κάθε πλάσμα.

Μέσα από τις δύο θητείες του στο Δήμο Θεσσαλονίκης αναγνωρίστηκε για τις προοδευτικές του πολιτικές, τη στήριξη στην εβραϊκή κοινότητα, τις φιλικές σχέσεις που ανέπτυξε με επιχειρηματικούς και πολιτικούς κύκλους γειτονικών χωρών, αλλά και το ανοιχτό κάλεσμα στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα της πόλης με σκοπό την τίμηση της διαφορετικής σεξουαλικότητας.

Ο οινοποιός Γιάννης Μπουτάρης

Η ενασχόλησή του με το κρασί έμοιαζε προδιαγεγραμμένη λόγω οικογενειακής παράδοσης, ωστόσο εμπνεύστηκε όσο λίγοι από το ελληνικό αμπέλι. Κι ενέπνευσε κι άλλους με τις καινοτομίες του σ’ αυτόν τον τομέα.

Ως οινοποιός κατάφερε να ισορροπήσει αυτή τη μακρά οικογενειακή παράδοση που κληρονόμησε με τις καινοτόμες τεχνικές οινοποίησης, ώστε να παράγει κρασιά που αντικατοπτρίζουν τις δυνατότητες του ελληνικού αμπελώνα και των γηγενών ποικιλιών, όπως του ευγενούς ερυθρού Ξινόμαυρου.

«Ένα κρασί στα νιάτα του θυμίζει έντονα το αμπέλι με τις γεύσεις και τις οσμές φρούτου. Θυμίζει πρωινή δροσιά, ύπαιθρο, αεράκι του βουνού ή της θάλασσας, χαρούμενες φωνές, την ομορφιά της νιότης. Αργότερα αποκτά όμορφες ρυτίδες και δίνει γεύσεις και οσμές που παραπέμπουν σε σκοτεινά κελάρια, σε αργές διαδικασίες, σε δουλεμένα δέρματα και μαλακά υφάσματα, σε φως ηλιοβασιλέματος ή κουβέντες αναμνήσεων και όχι προσμονών», είχε πει ο ίδιος για το κρασί.

Στο Κτήμα Κυρ-Γιάννη οι δραστηριότητες βασίζονται στο σύνολο τους στην εφαρμογή των αρχών της καλλιέργειας ολοκληρωμένης διαχείρισης. Πρόκειται για μια συνειδητή απόφαση διαχείρισης, που οφείλεται στην πρόθεση για προστασία του περιβάλλοντος ως πολύτιμου συστατικού στοιχείου ενός πολιτισμού που σήμερα απειλείται.

Ο Αρκτούρος και η άγρια ζωή

Εκτός από τον τομέα της οινοποίησης, η συμβολή του ήταν καθοριστική και στην προστασία της άγριας ζωής. Ήταν εκείνος που εμπνεύστηκε και δημιούργησε τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ το 1992, όταν βρέθηκε μπροστά σε μία αρκούδα χορεύτρια, μαζί με τον γιο του, Μιχάλη.

Το θλιβερό θέαμα που αντίκρισε τον οδήγησε στην ίδρυση μίας οργάνωσης για την προστασία της άγριας ζωής και της βιοποικιλότητας και την εύρεση άμεσης λύσης στο τότε διαρκώς αυξανόμενο πρόβλημα της αιχμαλωσίας αρκούδων αλλά και λύκων.

Μια αφορμή που οδήγησε σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο δράσεων και ενεργειών με στόχο την προστασία της άγριας πανίδας και του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Μέσα στις δράσεις του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ είναι και η εκπόνηση επιστημονικών μελετών, η παροχή περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κι ευαισθητοποίησης του κοινού στα ζητήματα βιοποικιλότητας κι αειφορίας, ενώ προσπαθεί να ασκεί πολιτική πίεση βασιζόμενος σε ολοκληρωμένα προγράμματα και λύσεις.

Κάθε χρόνο εμπλουτίζει τις δραστηριότητες του, καλύπτοντας έτσι ένα ευρύ φάσμα ενεργειών για την προστασία της άγριας ζωής, με πιο σημαντική προσθήκη την ελεγχόμενη αναπαραγωγή και διαιώνιση του ελληνικού ποιμενικού σκύλου και τη δωρεάν διάθεση του σε κτηνοτρόφους ορεινών περιοχών, συμβάλλοντας έτσι στην αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου κι άγριας ζωής.

Υποστήριξη στα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας

Ένθερμος υποστηρικτής των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, μέσα από τις δύο θητείες του έδωσε έγκριση διοργάνωσης της παρέλασης Thessaloniki Pride, στην οποία παρεβρέθηκε και ο ίδιος, ενώ δήλωνε συχνά τη στήριξη του σε δραστηριότητες και εγχειρήματα που σχετίζονται με ομοφυλόφιλα άτομα και ζευγάρια.

Το 2015 τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του συμφώνου συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών και της υιοθεσίας παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια.

Ένας «αντισυμβατικός» Δήμαρχος Θεσσαλονίκης

Οι ατάκες του ήταν χαρακτηριστικές… «Το έζησα, το χόρτασα… Αντίο!» και «Η ιστορία θα κρίνει εάν ήμουν καλός δήμαρχος για τη Θεσσαλονίκη». Έτσι είχε απαντήσει ο Γιάννης Μπουτάρης στις τελευταίες συνεντεύξεις που παραχώρησε στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, μετά την οριστική του απόφαση να μην κατέβει εκ νέου υποψήφιος για τη διεκδίκηση, μιας τρίτης θητείας, του δήμου Θεσσαλονίκης.

Θεωρούσε πως μέσα από την εννιαετή παρουσία του στον δημαρχιακό θώκο η Θεσσαλονίκη κέρδισε «αναγνωρισιμότητα» χάρη στον «αντισυμβατικό» δήμαρχο της. «Άρχισαν όλοι να μιλάνε για την πόλη και να υπάρχουν δημοσιεύματα» είχε πει χαρακτηριστικά.

«Το κέρδος είναι πως οι επαφές που είχα με διάφορους ανθρώπους ανέδειξαν τη Θεσσαλονίκη. Άρχισαν να μιλάνε και να υπάρχουν δημοσιεύματα σε όλο τον κόσμο για την πόλη και τον δήθεν “αντισυμβατικό” δήμαρχο της. Εμείς αναδείξαμε το παρελθόν της, καθώς έχουμε πολλά μνημεία ρωμαϊκά, τούρκικα και εξαφανισμένα εβραϊκά. Κανένας δεν έδινε σημασία στην ιστορία της Θεσσαλονίκης. Η Ροτόντα είναι αντίγραφο του Πανθέου της Ρώμης και είναι μοναδική. Αναδείχθηκε η ιστορία και το πακέτο όλο με τον Κεμάλ. Αναδείξαμε την ιστορία των Εβραίων, που ήταν κρυμμένη κάτω από το χαλί», είχε αναφέρει ο Γιάννης Μπουτάρης.

Δήλωνε υπερήφανος ως δήμαρχος για το έργο της δημιουργίας του Μουσείου Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη, μια ιδέα για την οποία αγωνίστηκε πολύ και διεκδίκησε οικονομικούς πόρους, υπογραμμίζοντας πως «θα σφραγίσει τη Θεσσαλονίκη και τους επόμενους αιώνες. Θα δώσει άλλη αίγλη στην πόλη, μία διεθνοποίηση».

Στις συνεντεύξεις του είχε απαντήσει και στο ερώτημα εάν η άγρια επίθεση που δέχτηκε στο Λευκό Πύργο σε εκδήλωση για τη Γενοκτονία των Ποντίων τον επηρέασε ώστε να αποσυρθεί από τα αυτοδιοικητικά πράγματα. «Καθόλου. Ίσα-ίσα το περιστατικό αυτό με πείσμωσε. Μ΄ έκανε να σκεφτώ πώς θα μπορέσω από τη θέση που βρίσκομαι να εκθέσω αυτούς τους αλήτες. Δεν με τρόμαξε καθόλου», είχε δηλώσει.

Η μάχη με τον αλκοολισμό

Είχε ομολογήσει δημόσια, ότι κατά τη δεκαετία του 1980 έπασχε από έντονο αλκοολισμό, ενώ από τη θεραπεία και μετά, δηλαδή από το 1991, δεν έχει καμία επαφή με το αλκοόλ.

Σε κείμενο του το 2000 στο περιοδικό Symbol, είχε εξιστορήσει ανοιχτά τη στενή σχέση με τον αλκοολισμό και τις δυσκολίες που βίωσε στην καθημερινότητα του προσπαθώντας να απεξαρτηθεί.

«Σήμερα, εννιά χρόνια μετά, είμαι “στεγνός”, αλλά όλο χυμούς. Ζω την επόμενη ζωή με πλήρη συνείδηση και πλήρη ευχαρίστηση, αισθάνομαι μέρος του ποταμιού που κυλάει. Μιλάω με τον εαυτό μου, χαίρομαι, στενοχωριέμαι και κυρίως, και πάνω απ’ όλα, έφυγε η πλήρης αδιαφορία και το πλήρες κενό. Νομίζω ότι τη δυστυχία του πότη δεν μπορώ να την περιγράψω», έγραφε το 2009.

Μερικά χρόνια αργότερα, το 2021, τόνιζε στο OPEN πως ένας αλκοολικός πρέπει να παραδεχτεί ότι χρειάζεται βοήθεια. «Ο αλκοολικός δεν λέει ποτέ ήμουν αλκοολικός, λέει πάντα είμαι αλκοολικός», σημείωνε χαρακτηριστικά, ξεκαθαρίζοντας πως από το 1991, οπότε κι έκανε το πρόγραμμα απεξάρτησης, δεν είχε ξαναπιεί, ούτε καν το έχει επιθυμήσει.

Ο Γιάννης Μπουτάρης με δικά του λόγια

Στο βιβλίο του «Εξήντα χρόνια τρύγος», ο Γιάννης Μπουτάρης εξιστορεί, με την χαρακτηριστική ευθύτητά του, την προδιαγεγραμμένη λόγω οικογενειακής παράδοσης ενασχόλησή του με τα κρασιά, τη συλλογική του δράση, τις καινοτομίες και τις συγκρούσεις που σημάδεψαν τον κλάδο στην Ελλάδα από τη μεταπολεμική περίοδο ως τις μέρες μας.

Περιγράφει το τέρας του αλκοολισμού που κατάφερε να νικήσει και τη βοήθεια που αξιώθηκε να δώσει σε άλλους εξαρτημένους.

Πολιτικές θέσεις και αμφιλεγόμενα στοιχεία της συμπεριφοράς του, τα οποία έχουν διχάσει τον δημόσιο διάλογο, ξεπηδούν στην αφήγησή του πλάι σε σπαράγματα από έντονες οικογενειακές στιγμές και αποτυπώνουν τη θυμοσοφία, το χάρισμα, τις αντιφάσεις και τελικά τον απολογισμό του οινοποιού κυρ Γιάννη.

Ο ίδιος δήλωνε «εξοικειωμένος με τον θάνατο. Επειδή η γυναίκα μου ήταν 5 χρόνια άρρωστη. Όλο αυτό το διάστημα συζητούσαμε τον θάνατο, τον αποχωρισμό κλπ. Αυτά αναγκαστικά σε φέρνουν σε μια εξοικείωση. Το περιμένεις να έρθει δηλαδή. Η ημερομηνία λήξεως ήρθε. Είναι βαρύ, αλλά θα σου πω και κάτι που ίσως δεν πρέπει να το πω. Όταν πήραν τη γυναίκα μου νεκρή από το σπίτι, μετά χόρευα στο σπίτι μόνος μου τραγούδια που χορεύαμε μαζί», είχε εκμυστηρευτεί στην διαδικτυακή εκπομπή «SamTimes» του Grtimes.gr τον Απρίλιο του 2019, ο Γιάννης Μπουτάρης.