Η Αριάδνη μετρά μόλις 21 μήνες ζωής. Ζει με τις δύο μαμάδες της, την Έλενα και την Χρύσα, στην περιοχή Lichfield στο Staffordshire της Αγγλίας. Ένα προάστιο που θυμίζει «την κλασσική αγγλική επαρχία όπως την έχουμε στο μυαλό μας από την Τζέιν Όστιν», περιγράφει η Χρύσα.

Γνωρίστηκαν και ερωτεύτηκαν στην Αθήνα το 2013, την εποχή που για τα ελληνικά δεδομένα ήταν δύσκολο να φανταστούν ότι λίγα χρόνια αργότερα, με κινητήριο δύναμη την αγάπη και με τη βοήθεια της επιστήμης, θα δημιουργούσαν τη δική τους οικογένεια.

Με αφορμή το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών στην Ελλάδα και το δικαίωμα στην τεκνοθεσία, η Έλενα και η Χρύσα μιλούν στο Pride.gr για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ΛΟΑΤΚΙ+ οικογένειες στη χώρα μας, περιγράφοντας τα αναχώματα που βάζει το ελληνικό κράτος στην ανάπτυξη της γονεϊκότητας. Εξηγούν επίσης γιατί έκαναν την εξωσωματική στην Αγγλία -κι όχι στην Ελλάδα όπως επιθυμούσαν- και μιλούν για τη δική τους ιστορία, που δεν είναι παρά μία ιστορίας αγάπης.

Με δύο μαμάδες

«Ήρθαμε στην Αγγλία τον Νοέμβριο του 2015. Πήραμε την απόφαση να φύγουμε στην εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Επομένως, ο λόγος για να μετακομίσουμε ήταν κατά βάση επαγγελματικός. Για επτά χρόνια ζήσαμε στο Μπέρμιγχαμ. Όταν κάναμε την Αριάδνη, αποφασίσαμε ότι είναι καλύτερο να μεγαλώσει εκτός του αστικού κέντρου, κοντά στη φύση.

Η Αριάδνη έχει δύο μαμάδες. Δύο μαμάδες που την αγαπούν όσο τίποτε άλλο. Που έχουν την ίδια λαχτάρα, τα ίδια άγχη, τις ίδιες φοβίες, την ίδια έγνοια να ζήσει τη ζωή που θέλει – όπως όλοι οι υπόλοιποι γονείς. Δεν έχει όμως μόνο δύο μαμάδες. Έχει δύο παππούδες και δύο γιαγιάδες που την λατρεύουν και την κακομαθαίνουν, με τον ίδιο τρόπο που κακομαθαίνουν τα εγγόνια τους οι υπόλοιποι παππούδες και γιαγιάδες. Έχει θείους και θείες και σε λίγο καιρό θα έχει ένα ξαδερφάκι. Έχει μια οικογένεια που περιλαμβάνει άντρες και γυναίκες. Έχει ένα ευρύτερο περιβάλλον από φίλους που είναι σαν οικογένεια για εμάς, που επίσης περιλαμβάνει ανθρώπους διαφορετικούς» αναφέρει η Χρύσα και συνεχίζει:

«Επομένως η Αριάδνη έχει μια πολύ μεγάλη δεξαμενή ανθρώπων που την λατρεύουν, και που μπορεί σε διαφορετικά διαστήματα της ζωής της, ανάλογα με το χαρακτήρα της, να διαλέξει τα πρότυπα που θέλει, όπως συμβαίνει σε κάθε οικογένεια. Αυτό απαντώ σε κάποιον που μου λέει ότι δεν έχει μπαμπά. Θα μιλήσουμε για ό,τι έχει. Κι αυτά που έχει, είναι πάρα πολλά πρότυπα και πολλούς ανθρώπους γύρω της που την λατρεύουν. Αν με ρωτήσει στο μέλλον; Θα της πω ότι γεννήθηκε με πάρα πολλή αγάπη και με την βοήθεια της επιστήμης».

«Στην Αγγλία είναι όλα λυμένα»

«Έχουμε κάνει σύμφωνο συμβίωσης στην Αγγλία. Στην Ελλάδα δεν έχουμε κάνει, διότι θεωρούμε ότι η οικογένειά μας δεν έχει ”κλείσει” ακόμα. Θα θέλαμε ένα δεύτερο ή κι ένα τρίτο παιδί» διευκρινίζει η Χρύσα, η οποία εξηγεί ότι ένα ζευγάρι γυναικών στην Ελλάδα δεν μπορεί να αποκτήσει παιδί εάν έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης: Πρέπει πρώτα να χωρίσουν, έπειτα να κάνουν τις διαδικασίες της εξωσωματικής, να ξανακάνουν σύμφωνο και μετά -εάν θέλουν κι άλλο παιδί- να ξαναχωρίσουν.

«Με το σύμφωνο συμβίωσης στην Αγγλία θεωρούμαστε και οι δύο μητέρες της Αριάδνης. Αυτόματα. Από τη διαδικασία της εξωσωματικής, που πηγαίναμε πάντα κι οι δύο μαζί, μέχρι τη γέννηση της Αριάδνης θεωρούμασταν και οι δύο μαμάδες της. Στο πιστοποιητικό γέννησής της είμαστε και οι δύο γονείς της. Υπάρχει δηλαδή πλήρης αναγνώριση, όπως ακριβώς συμβαίνει στα straight ζευγάρια» επισημαίνει η Έλενα και εξηγεί τη διαδικασία που ακολούθησαν:

«Αφού γεννήθηκε η Αριάδνη, κλείσαμε ραντεβού στο ληξιαρχείο για να δηλώσουμε τη γέννηση. Μας ρώτησαν τα ονόματά μας, τι όνομα θέλουμε να δώσουμε στο παιδί, τι επώνυμο θέλουμε. Μαζί μας είχαμε και το σύμφωνο συμβίωσης. Δεν είχε τίποτα άλλο διαδικαστικό. Ήταν από τις ωραιότερες μέρες της ζωής μας: να αναγράφονται τα ονόματα και των δύο μας ως μαμάδες. Πού να φανταζόμασταν πριν χρόνια ότι θα κάποια στιγμή θα κάναμε την δική μας οικογένεια;» αναφέρει με χαμόγελο.

Η εξωσωματική στην Αγγλία ήταν μονόδρομος

Η Χρύσα εξηγεί για ποιο λόγο επέλεξαν να προχωρήσουν τη διαδικασία της εξωσωματικής στην Αγγλία κι όχι στην Ελλάδα. «Ξεκινήσαμε τη διαδικασία ήταν το 2021. Το αρχικό μας πλάνο ήταν να κάνουμε την εξωσωματική στην Ελλάδα, με την έννοια ότι η διαδικασία θα ήταν στη γλώσσα μας, νιώθαμε πιο κοντά στο σύστημα υγείας και το κόστος θα ήταν πολύ χαμηλότερο. Στην αρχή κάναμε επαφή με κάποιους γιατρούς στην Ελλάδα. Ενημερώσαμε εξαρχής ότι είμαστε δύο γυναίκες και θέλουμε να κάνουμε παιδί. Κανείς δεν μας αρνήθηκε. Μας είπαν ότι εάν έχουμε σύμφωνο συμβίωσης στην Αγγλία δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά αν είχαμε κάνει σύμφωνο στην Ελλάδα θα έπρεπε να το λύσουμε, διότι η μητέρα του παιδιού θα πρέπει να υπογράψει ότι θα το κάνει μόνη της. Τελικά αποφασίσαμε να το κάνουμε εδώ και δεν μπλέξαμε καθόλου με την Ελλάδα» αναφέρει η Χρύσα και συνεχίζει:

«Η Αριάδνη τώρα έχει μόνο την αγγλική υπηκοότητα, είναι μόνο Αγγλίδα και όχι Ελληνίδα πολίτης. Για να πάρεις την υπηκοότητα στην Αγγλία θα πρέπει οι γονείς σου να είναι Άγγλοι πολίτες (citizenship). Εμείς ήμασταν ήδη έξι χρόνια και είχαμε την αγγλική υπηκοότητα, οπότε την πήρε αυτομάτως και η Αριάδνη. Βέβαια αν υπήρχε η δυνατότητα να αναγνωριστεί στην Ελλάδα με εμάς τις δυο ως γονείς της, ίσως να μην είχαμε τόσο άγχος να αποκτήσουμε το citizenship. Συμφωνήσαμε όμως για λόγους ιδεολογικούς ότι εάν δεν αλλάξει αυτή η ρύθμιση στην Ελλάδα, δεν θα προσπαθήσουμε να μπούμε στη διαδικασία της αναγνώρισης ή να πάρει την ελληνική υπηκοότητα».

Αν στην Ελλάδα εξαλείφονταν οι διακρίσεις σε βάρος των ομόφυλων οικογενειών, θα επέστρεφαν; «Σίγουρα η απόφαση θα ήταν πιο εύκολη. Για εμάς τις δύο δεν υπάρχει ακριβώς επιλογή, ειδικά από τότε που κάναμε την Αριάδνη. Θα μου πεις ότι υπάρχουν ήδη πολλά ζευγάρια που προσπαθούν. Εμείς με τον τρόπο που το σκεφτόμαστε, λέμε ότι αν δεν αλλάξει κάτι στην Ελλάδα νιώθουμε ότι δεν έχουμε την επιλογή να επιστρέψουμε, να πούμε ότι μας έλειψαν οι γονείς μας και γυρίζουμε. Εδώ έχουμε μια ζωή που είναι όλα λυμένα σε όλα τα επίπεδα. Από τα γραφειοκρατικά έως τα πρακτικά ζητήματα και την καθημερινότητα. Θα ήταν καλύτερο για το παιδί μας να γυρίσουμε στην Ελλάδα; Αν παραμερίσουμε τον εγωισμό μας, θα πούμε ότι εδώ είναι καλύτερα να ζούμε. Οπότε αν μπορούσαν να λυθούν όλα αυτά, εννοείται ότι θα είχαμε την επιλογή να το κάνουμε» σημειώνει.

Δεν υπάρχουν «αλλά» στην ισότητα

Η Χρύσα και Έλενα παρακολουθούν τη συζήτηση που γίνεται στην Ελλάδα με αφορμή το νομοσχέδιο για την ισότητα στο γάμο. «Είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό βήμα. Το βλέπω θετικά, παρά τις ελλείψεις. Σίγουρα δεν λύνει όλα μας τα προβλήματα και δεν μας διευκολύνει πλήρως. Ούτε είναι ιδανικό, ούτε μας φτάνει, ούτε φέρνει την απόλυτη ισότητα. Θεωρώ όμως ότι είναι ένα σημαντικό βήμα γιατί δύο άτομα του ίδιου φύλου θα θεωρούνται από δω και πέρα γονείς ενός παιδιού. Ναι, με γραφειοκρατία, με τρέξιμο, με υιοθεσίες. Ωστόσο αυτό θα γίνει πρώτη φορά στην Ελλάδα» υπογραμμίζει η Έλενα.

News Γάμος ομόφυλων ζευγαριών: Ένα βήμα πιο κοντά στην ισότητα

«Για μένα δεν ξέρω αν είναι αρκετό» συμπληρώνει η Χρύσα. Όταν μιλάμε για ισότητα, μιλάμε για ισότητα. Δεν υπάρχουν αλλά. Νομίζω ότι δεν είναι ισότητα αυτό. Σίγουρα αναγνωρίζω ότι θα υπάρχει κάτι θετικό που δεν υπήρχε πριν. Είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του κηδεμόνα, αλλά αυτό δεν με καλύπτει. Εγώ είμαι η μαμά της Αριάδνης. Αυτό που λέω το συνδέω με την έννοια του πώς ξεκίνησε για εμάς όλο αυτό. Ξέραμε ότι το παιδί μας, θα είναι το παιδί μας. Συνέβη επειδή αγαπιόμασταν πολύ και φυσικά με τη βοήθεια της επιστήμης. Η Αριάδνη ξέρει ότι είμαι η μαμά της. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Οπότε αυτό θέλω να αντικατοπτρίζεται παντού. Και στα χαρτιά του κράτους. Για μένα έχουν πολλή μεγάλη σημασία οι λέξεις που χρησιμοποιούμε, γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται».

«Ομόφυλες οικογένειες υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν»

Η Έλενα, σχολιάζοντας τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί για το επίμαχο νομοσχέδιο, υπενθυμίζει ότι ομόφυλες οικογένειες υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν.

«Υπάρχει άγνοια και άρνηση να δουν ορισμένοι την πραγματικότητα. Νομίζουν ότι τώρα με το νομοσχέδιο οι gay θα αρχίσουν ξαφνικά να αραδιάζουν παιδιά. Αρνούνται όμως να δουν ότι αυτές οι οικογένειες υπάρχουν ήδη. Αν έχουν ”προβληματισμούς” για το πώς θα μεγαλώσουν αυτά τα παιδιά, ας ρίξουν μια ματιά σε αυτά που υπάρχουν. Είναι πάρα πολλά και κάποια είναι άνω των 18 ετών. Αν νοιάζονται τόσο πολύ, ας ρίξουν μια ματιά σε οικογένειες σαν τις δικές μας. Δεν πρόκειται για μια κατάσταση που θα έρθει στο μέλλον, συμβαίνει ήδη. Άλλοι λένε ότι υπάρχει κίνδυνος για αυτά τα παιδιά να γίνουν gay. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη σαχλαμάρα από αυτή. Πέρα από σαχλαμάρα είναι και ομοφοβικό γιατί είναι σαν να λέμε ότι εάν ένα παιδί γίνει gay είναι κάτι κακό λες και θα γίνει δολοφόνος.

Είμαστε σίγουρες ότι την επόμενη ημέρα του νομοσχεδίου, οι μόνες ζωές που θα επηρεαστούν θετικά είναι οι δικές μας ζωές, οι οικογένειές μας. Κανένα άλλο σπιτικό δεν θα επηρεαστεί, καμία πυρηνική οικογένεια δεν θα απειληθεί. Όλοι θα συνεχίσουν τη ζωής τους, όπως έκαναν και πριν» υπογραμμίζει.

«Δεν ξέραμε πώς είναι να ζούμε ελεύθερες»

Η Έλενα διαπιστώνει πάντως πως στη χώρα μας τα πράγματα αλλάζουν προς το καλύτερο. «Υπάρχει τεράστια διαφορά σε σχέση με την εποχή που φύγαμε. Ειδικά τώρα που έχουμε και παιδί, δεν έχουμε συναντήσει κάποια δυσκολία, αρνητικά σχόλια ή ρατσισμό. Είναι όλα σε μια κανονικότητα. Οπότε όλα αυτά που ακούμε ότι η κοινωνία δεν είναι έτοιμη, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Σίγουρα στην τηλεόραση εμφανίζονται άτομα που έχουν κακοποιητικό λόγο. Στον κύκλο μας τουλάχιστον, οι οικογένειές μας, συγγενείς, φίλοι, ακόμα και οι άνθρωποι που γνωρίζουμε τώρα στην Ελλάδα, μας αντιμετωπίζουν ως μια κανονική οικογένεια σαν όλες τις άλλες».

Η Χρύσα θυμήθηκε πόσο διαφορετική ήταν η εποχή που μετακόμισε με την Έλενα στην Αγγλία. «Δεν ξέρω αν η σκέψη να ζήσουμε ελεύθερες ήταν η κινητήριος δύναμη για να φύγουμε. Γιατί δεν ξέραμε πώς είναι να ζεις ελεύθερη. Τότε νιώθαμε εντάξει με τον τρόπο που ζούσαμε στην Ελλάδα – για τα δεδομένα τουλάχιστον που ξέραμε τότε. Ο τρόπος αυτός ήταν συγκεκριμένος για τους ανθρώπους σαν εμάς: Να ζεις κρυφά, να έχεις τη ζωή σου την οποία γνώριζαν μόνο κάποιοι κοντινοί φίλοι. Στην δική μας περίπτωση για παράδειγμα, οι οικογένειές μας δεν ήξεραν εξαρχής για μας. Προφανώς στο επαγγελματικό περιβάλλον ήταν κάτι που δεν συζητήσαμε ποτέ.

Αυτό που συνειδητοποιήσαμε όταν ήρθαμε, ήταν η πραγματική ελευθερία. Ήταν το σοκ που νιώσαμε όταν αρχίσαμε να μαθαίνουμε πώς είναι να ζεις ελεύθερα. Αυτό το κουβαλούσαμε τους πρώτους μήνες που ήρθαμε στην Αγγλία. Δηλαδή συνεχίσαμε να είμαστε κρυφά μαζί, παρουσιαζόμασταν ως συγκάτοικοι» αναφέρει η Χρύσα και διηγείται ένα περιστατικό που της είχε κάνει εντύπωση:

«Τους δύο πρώτους μήνες είχε έρθει κάποια στιγμή η Έλενα να με πάρει από τη δουλειά. Με περίμενε στην πόρτα, έξω από το γραφείο. Αυθόρμητα αγκαλιαζόμαστε και δίνουμε ένα φιλί. Εκείνη τη στιγμή περνά ο προϊστάμενός μου. Θυμάμαι πώς ένιωσα. Φοβόμουν μήπως γίνει κάτι, μήπως απολυθώ. Το έλεγα σε φίλους μου εδώ και γελούσαν. Μου έλεγαν πως δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. Αλλά ήταν ακόμα τόσο έντονο μέσα μας από την Ελλάδα. Εννοείται πως δεν έγινε τίποτα. Μάλιστα εντός εξαμήνου αρχίσαμε να είμαστε ανοιχτά μαζί, να πηγαίνουμε μαζί σε events της δουλειάς. Εννοείται ότι όταν κάναμε το σύμφωνο συμβίωσης το είχα μοιραστεί με συναδέλφους μου στη δουλειά.

Έτσι σιγά -σιγά άρχισε να ανοίγει ο κόσμος της ελευθερίας για εμάς. Όταν επιστρέφαμε στην Ελλάδα, επιστρέφαμε πίσω σε αυτά που ήδη γνωρίζαμε. Με τον καιρό αρχίσαμε να φέρνουμε στην Ελλάδα πράγματα από την Αγγλία. Δηλαδή δεν φοβόμασταν να κρατάμε η μία το χέρι της άλλης. Στην Ελλάδα είμαστε πλέον όπως ζούμε στην Αγγλία».

«Τα πράγματα στην Ελλάδα αλλάζουν»

«Αυτό που λέμε πάντα είναι ελάτε να μας γνωρίσετε. Πριν βγάλεις ένα συμπέρασμα γνώρισέ μας πρώτα» συμπληρώνει η Χρύσα και συνεχίζει: «Στην Ελλάδα τώρα πια δεν κρύβουμε τίποτε για εμάς. Και έχουμε βρεθεί πολλές φορές σε κοινωνικές εκδηλώσεις ως οικογένεια, με έκθεση σε πολύ κόσμο. Νομίζω φαίνεται πια ότι αλλάζει. Δεν ξέρω αν έγινε κάτι πίσω από την πλάτη μας και δεν με ενδιαφέρει κιόλας. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι ότι με όσους μιλάω κανείς δεν ήρθε να μου πει ότι ‘αυτό που κάνεις δεν το θεωρώ σωστό’ ή ‘δεν πρέπει να το κάνεις αυτο’. Το αντίθετο μάλιστα. Μας συγκίνησε πολύ η θεία μου από την Κεφαλλονιά. Μια γυναίκα 85 ετών. Μου ζήτησε να γυρίσω πίσω. Η μάνα σου, μου λέει, στεναχωριέται που είσαι στην Αγγλία. Να πάρεις την κυρά σου και την κόρη σας και να έρθετε, μου είπε. Ήταν πολύ συγκινητικό. Και ήταν και μεγάλη γυναίκα» αναφέρει με χαμόγελο.

Σε κάθε περίπτωση, η Έλενα και η Χρύσα, ανυπομονούσαν να ψηφιστεί το νομοσχέδιο, χωρίς να σταματούν να διεκδικούν την απόλυτη ισότητα, όπως υπογραμμίζουν. Ονειρεύονται την ημέρα που θα έρθουν στην Ελλάδα να παντρευτούν, με την Αριάδνη να αποκτά ελληνική ιθαγένεια και ελληνικό διαβατήριο.

Ονειρεύονται την στιγμή που θα μπορέσουν να απολαύσουν στην Ελλάδα, όσα μέχρι σήμερα τους στέρησε. Πραγματικά ελεύθερες.