Πολλά από τα «ζωτικά σημεία» της Γης έχουν φτάσει σε ακραίες τιμές ρεκόρ, γεγονός που υποδηλώνει ότι «το μέλλον της ανθρωπότητας κρέμεται από μια κλωστή» εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, δήλωσε μια ομάδα από υψηλόβαθμους εμπειρογνώμονες σε θέματα κλίματος.

Όλο και περισσότεροι επιστήμονες εξετάζουν πλέον την πιθανότητα κοινωνικής κατάρρευσης, αναφέρει η έκθεση, η οποία αξιολόγησε 35 ζωτικά σημεία το 2023 και διαπίστωσε ότι 25 από αυτά ήταν στη χειρότερη κατάσταση από ποτέ, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα και του ανθρώπινου πληθυσμού. Αυτό δείχνει μια «κρίσιμη και απρόβλεπτη νέα φάση της κλιματικής κρίσης», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Η θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης και των ωκεανών έφτασε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, λόγω του ρεκόρ καύσης ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με την έκθεση. Ο ανθρώπινος πληθυσμός αυξάνεται με ρυθμό κατά 200.000 την ημέρα, ενώ ο αριθμός των βοοειδών και των προβάτων κατά 170.000, γεγονός που συμβάλλει στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου οι οποίες σημειώνουν επίπεδα ρεκόρ. Οι επιστήμονες εντόπισαν 28 βρόχους ανάδρασης, συμπεριλαμβανομένων των αυξανόμενων εκπομπών από το λιώσιμο των πάγων, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ενεργοποίηση πολλαπλών σημείων καμπής, όπως η κατάρρευση του τεράστιου πάγου που καλύπτει την Γροιλανδία.

Η παγκόσμια θέρμανση οδηγεί σε όλο και πιο θανατηφόρα ακραία καιρικά φαινόμενα σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των τυφώνων στις ΗΠΑ και των καυσώνων των 50 βαθμών Κελσίου στην Ινδία, με δισεκατομμύρια ανθρώπους να είναι πλέον εκτεθειμένοι σε ακραία ζέστη.

Μια απότομη κλιματική αναταραχή

Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι στόχος τους ήταν «να παρέχουν σαφείς, τεκμηριωμένες γνώσεις που θα εμπνέουν ενημερωμένες και τολμηρές απαντήσεις από τους πολίτες έως τους ερευνητές και τους παγκόσμιους ηγέτες – θέλουμε απλώς να ενεργούμε με ειλικρίνεια και να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους».

Υπογράμμισαν επίσης ότι η αποφασιστική και γρήγορη δράση είναι επιτακτική ανάγκη για τον περιορισμό του ανθρώπινου πόνου, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της καύσης ορυκτών καυσίμων και των εκπομπών μεθανίου, της μείωσης της υπερκατανάλωσης και των αποβλήτων από τους πλούσιους και της ενθάρρυνσης της στροφής προς τρόφιμα φυτικής προέλευσης.

«Βρισκόμαστε ήδη στη μέση μιας απότομης κλιματικής αναταραχής, η οποία θέτει σε κίνδυνο τη ζωή στη Γη όπως τίποτα άλλο που έχει δει ποτέ ο άνθρωπος», δήλωσε ο καθηγητής William Ripple, του Oregon State University (OSU), ο οποίος ήταν συν-επικεφαλής της ομάδας.

«Η οικολογική υπέρβαση – η λήψη περισσότερων πραγμάτων από όσα μπορεί να δώσει με ασφάλεια η Γη – έχει ωθήσει τον πλανήτη σε κλιματικές συνθήκες πιο απειλητικές από οτιδήποτε άλλο είχαν ζήσει ακόμη και οι προϊστορικοί συγγενείς μας.

Διαβασε ακομα

Η κλιματική αλλαγή προετοιμάζει ένα πολύ ακραίο μέλλον για τον πλανήτη

«Η κλιματική κρίση έχει ήδη εκτοπίσει εκατομμύρια ανθρώπους, με τη δυνατότητα να εκτοπίσει εκατοντάδες εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια. Αυτό πιθανότατα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη γεωπολιτική αστάθεια, ενδεχομένως ακόμη και σε μερική κοινωνική κατάρρευση».

Η αξιολόγηση, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Bioscience, αναφέρει ότι οι συγκεντρώσεις CO2 και μεθανίου στην ατμόσφαιρα βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ. Το μεθάνιο είναι ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου, 80 φορές ισχυρότερο από το CO2 σε διάστημα 20 ετών, και εκπέμπεται από τις εργασίες ορυκτών καυσίμων, τις χωματερές απορριμμάτων και τα βοοειδή.

«Ο ρυθμός αύξησης των εκπομπών μεθανίου έχει επιταχυνθεί, γεγονός που είναι εξαιρετικά ανησυχητικό», δήλωσε ο Κρίστοφερ Γουλφ, ο οποίος ήταν επικεφαλής της ομάδας. Ενώ η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αυξήθηκαν κατά 15% το 2023, δήλωσαν οι ερευνητές, ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο εξακολουθούν να κυριαρχούν. Είπαν ότι υπάρχει «σθεναρή αντίσταση από εκείνους που επωφελούνται οικονομικά από το σημερινό σύστημα που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα».

Η έκθεση περιλαμβάνει τα αποτελέσματα έρευνας του Guardian σε εκατοντάδες ανώτερους εμπειρογνώμονες για το κλίμα τον Μάιο, η οποία διαπίστωσε ότι μόνο το 6% πίστευε ότι θα τηρηθεί το διεθνώς συμφωνημένο όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου της αύξησης της θερμοκρασίας. «Το γεγονός είναι ότι η αποφυγή κάθε δεκάτου βαθμού αύξησης της θερμοκρασίας είναι εξαιρετικά σημαντική», δήλωσαν οι ερευνητές. «Κάθε ένα δέκατο τοποθετεί επιπλέον 100 εκατομμύρια ανθρώπους σε πρωτοφανείς ζεστές μέσες θερμοκρασίες».

Σημείωσαν επίσης ότι η παγκόσμια θέρμανση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης κρίσης που περιλαμβάνει τη ρύπανση, την καταστροφή της φύσης και την αύξηση της οικονομικής ανισότητας.

Διαβασε ακομα

Πώς σχηματίζονται οι υδροστρόβιλοι και γιατί είναι επικίνδυνοι

«Η κλιματική κρίση είναι ένα κραυγαλέο σύμπτωμα ενός βαθύτερου συστημικού προβλήματος: της οικολογικής υπέρβασης, η οποία είναι μια εγγενώς ασταθής κατάσταση που δεν μπορεί να διατηρηθεί επ’ αόριστον. Όσο αυξάνεται ο κίνδυνος στο κλιματικό σύστημα της Γης, τόσο περισσότεροι επιστήμονες έχουν αρχίσει να ερευνούν την πιθανότητα κοινωνικής κατάρρευσης. Ακόμη και αν δεν υπάρξει παγκόσμια κατάρρευση, η κλιματική κρίση θα μπορούσε να προκαλέσει πολλά εκατομμύρια επιπλέον θανάτους μέχρι το 2050. Χρειαζόμαστε μια τολμηρή, μετασχηματιστική αλλαγή».

Μεταξύ των πολιτικών που προτείνουν οι επιστήμονες για ταχεία υιοθέτηση είναι η σταδιακή μείωση του ανθρώπινου πληθυσμού μέσω της ενδυνάμωσης της εκπαίδευσης και των δικαιωμάτων των κοριτσιών και των γυναικών, η προστασία, η αποκατάσταση ή η επαναφορά των οικοσυστημάτων στην άγρια φύση και η ενσωμάτωση της εκπαίδευσης για την κλιματική κρίση στα παγκόσμια προγράμματα σπουδών για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και της δράσης.

Η αξιολόγηση καταλήγει στα εξής συμπεράσματα: «Μόνο με αποφασιστική δράση μπορούμε να διαφυλάξουμε τον φυσικό κόσμο, να αποτρέψουμε τη βαθιά ανθρώπινη δυστυχία και να διασφαλίσουμε ότι οι μελλοντικές γενιές θα κληρονομήσουν τον βιώσιμο κόσμο που τους αξίζει. Το μέλλον της ανθρωπότητας κρέμεται από μια κλωστή».

Με πληροφορίες από Guardian