Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η πτώση της Χρυσής Αυγής και το πρόσωπο του φασισμού στην Ελλάδα σήμερα
Το κόμμα της Χρυσής Αυγής διαλύθηκε, οι πυρσοί έσβησαν, οι ναζιστικοί ύμνοι και τα εμβατήρια σιώπησαν, τα «πρωτοπαλίκαρα» καταδικάστηκαν, άλλα εξαφανίστηκαν, ενώ πολλά ορφανά της ακροδεξιάς βρήκαν πολιτική στέγη στους Σπαρτιάτες ή σε άλλους ακροδεξιούς πολιτικούς σχηματισμούς.
Το αίμα του Παύλου Φύσσα ήταν το όχημα για τη διάλυση της Χρυσής Αυγής, του πρώτου κόμματος της Ευρώπης με ναζιστική σφραγίδα που μπήκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η εγκληματική ναζιστική οργάνωση δεν υπάρχει πια. Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι έχουν εξαλειφθεί οι ακροδεξιές αντιλήψεις, η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία, το μίσος.
Η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό της εγκληματικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής ξεκίνησε στο Εφετείο στις 15 Ιουνίου του 2022 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Οι συνήγοροι υπεράσπισης των θυμάτων επιχειρούν να αποδείξουν την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης του δικαστηρίου: Ότι η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση.
Στη δίκη της Χρυσής Αυγής, οι κατηγορούμενοι είναι 69. Μεταξύ αυτών βρίσκονται μέλη τοπικών οργανώσεων, στελέχη, πρώην βουλευτές και ο γενικός γραμματέας της Χρυσής Αυγής, Νίκος Μιχαλολιάκος, κατηγορούμενοι για διεύθυνση ή ένταξη σε εγκληματική οργάνωση με βάση το άρθρο 187 του ελληνικού Ποινικού Κώδικα. 18 από τους κατηγορούμενους είχαν εκλεγεί βουλευτές με τη Χρυσή Αυγή τον Ιούνιο του 2012 και κατηγορήθηκαν επιπλέον για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.
Η διεξαγωγή της πρώτης δίκης ξεκίνησε στις 20 Απριλίου 2015 στο Α’ Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων στη δικαστική αίθουσα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού και ολοκληρώθηκε στις 22 Οκτωβρίoυ 2020 στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε διάρκεια δίκη της ελληνικής ιστορίας και η σημαντικότερη σε παγκόσμιο επίπεδο δίκη ναζιστών μετά τη Δίκη της Νυρεμβέργης στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εκτός από την εν ψυχρώ δολοφονία του Παύλου Φύσσα (18 Σεπτεμβρίου 2013), κατά τη διάρκεια της δίκης συνεκδικάστηκαν η δολοφονική επίθεση κατά των Αιγυπτίων αλιεργατών στο Πέραμα με αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό του Αμπουζίντ Εμπάρακ από τάγμα εφόδου της Χρυσής Αυγής (12 Ιουνίου 2012), η απόπειρα ανθρωποκτονίας μελών του ΠΑΜΕ στο Πέραμα (12 Σεπτεμβρίου 2013), η υπόθεση της εγκληματικής οργάνωσης, ενώ συνεξετάστηκαν και άλλες 60 υποθέσεις.
Έπειτα από πολλά χρόνια αιματηρής δράσης στα πεζοδρόμια, με δολοφονικές επιθέσεις και πογκρόμ, η Χρυσή Αυγή καταδικάζεται ως εγκληματική οργάνωση. «Ο Παύλος τα κατάφερε… Γιε μου». Αυτές ήταν οι πρώτες λέξεις της Μάγδας Φύσσα μετά την ιστορική απόφαση του δικαστηρίου.
«Δικαιώθηκα, έχασα ένα παιδί αλλά έχω κερδίσει όλα τα παιδιά του κόσμου» δήλωσε τότε, μπροστά στο πλήθος που ζητωκραύγαζε και χειροκροτούσε. «Ο Παύλος ζει, τσακίστε τους ναζί» φώναζαν.
«Μέσα από την ανείπωτη τραγωδία της δολοφονίας του Παύλου, κατορθώσαμε να μπει στη φυλακή όλη η ηγεσία της εγκληματικής οργάνωσης Χ.Α και όχι μόνο ο δολοφόνος του παιδιού μου. Φτάσαμε στις συγκλονιστικές μοναδικές στιγμές του Οκτωβρίου του 2020, με τη δικαίωση όλων αυτών που ήταν έξω από το Εφετείο» δήλωσε λίγα χρόνια αργότερα στην εφημερίδα «Αυγή» η Μάγδα Φύσσα.
Η άνοδος και η πτώση της Χρυσής Αυγής
Το ναζιστικό μόρφωμα υπήρχε ήδη από τη δεκαετία του 1980, ενώ στη δεκαετία του 2000 φορώντας τον «αντισυστημικό» μανδύα που δήθεν προστατεύει τους Έλληνες, χρησιμοποίησε ως προπύργιο τις γειτονιές του Αγίου Παντελεήμονα για να εξαπλώσει και να κλιμακώσει τη βίαιη δράση της.
Το 2010, ο Νίκος Μιχαλολιάκος εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος στην Αθήνα ως επικεφαλής του συνδυασμού «Ελληνική Αυγή για την Αθήνα», με ποσοστό 5,29% και 10.222 ψήφους.
Μέχρι τις εκλογές του 2012, η βασική ομάδα σχηματοποιείται, οι πυρηνάρχες αναλαμβάνουν δράση σε πολλές μικρές γειτονιές και το κόμμα αρχίζει να απλώνει τα ναζιστικά πλοκάμια του, επενδύοντας στη βία και τη μισαλλοδοξία.
Στις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012, η Χρυσή Αυγή του Νίκου Μιχαλολιάκου μπαίνει στη Βουλή με το ποσοστό 6,92%, καταλαμβάνοντας 18 έδρες. Μαζί με τον αρχηγό, οι Χρ. Παππάς, Ηλ. Κασιδιάρης, Γ. Γερμενής, Γ. Λαγός περνούν, μεταξύ άλλων, το κατώφλι της Ολομέλειας.
Το ναζιστικό μόρφωμα δεσμευόταν ότι «θα ξεβρόμιζε τον τόπο» από τους μετανάστες, διοργάνωνε συσσίτια μόνο για Έλληνες, εξαπέλυε πογκρόμ κατά μεταναστών, προχωρούσε σε δολοφονικές επιθέσεις σε στέκια αλληλέγγυων και επιχειρούσε να επιβάλλει ένα καθεστώς τρόμου και τρομοκρατίας.
Η δολοφονία του Σαχζάτ Λουκμάν στις 17 Ιανουαρίου του 2013 στα Πετράλωνα, η απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά Αιγύπτιων αλιεργατών και στελεχών του ΠΑΜΕ, οι βιαιοπραγίες σε συγγενείς θυμάτων του Μελιγαλά, οι επιθέσεις στη Ραφήνα και στο Μεσολόγγι σε πάγκους πλανόδιων αλλοδαπών μικροπωλητών αποτελούν το επιστέγασμα της εγκληματικής δράσης τους. Τον Μάιο του 2013 είχαν χτυπήσει και χαρακώσει το πρόσωπο ενός 14χρονου Αφγανού με σπασμένο μπουκάλι μπίρας.
Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, όμως τον Σεμπτέβριο του 2013, ήταν το όχημα για την διάλυση της εγκληματικής οργάνωσης. Ο Παύλος, έμελλε να γίνει το σύμβολο του αντιφασιστικού αγώνα, ξεμπροστιάζοντας το αποτρόπαιο πρόσωπο του ναζισμού.
Τα ορφανά του ναζισμού
Το 2019, με φόντο τη διεξαγωγής σε πρώτο βαθμό της δίκης της εγκληματικής οργάνωσης, η Χρυσή Αυγή δεν μπαίνει στη Βουλή στις εκλογές, με αποτέλεσμα να αποχωρήσουν πολλά στελέχη και πρώην βουλευτές και να αναζητήσουν πολιτική στέγη.
Tον Μάιο του 2020, ο τότε εκπρόσωπος τύπου και υπόδικος Ηλίας Κασιδιάρης έστειλε επιστολή στον Νίκο Μιχαλολιάκο ζητώντας του να πραγματοποιηθούν αλλαγές αφενός στη δομή και τη λειτουργία του μορφώματος, με ανοιχτό συνέδριο για εκλογή νέου Γενικού Γραμματέα από τη βάση, και αφετέρου στην ιδεολογική της προσέγγιση, καταδικάζοντας τον ναζισμό και τον φασισμό.
Ο Μιχαλολιάκος απέρριψε τις προτάσεις, με αποτέλεσμα στις 21 Μαΐου ο Κασιδιάρης να ανακοινώσει την αποχώρηση του από την Χρυσή Αυγή προαναγγέλλοντας την ίδρυση νέου κόμματος, το οποίο αργότερα ονόμασε «Έλληνες Γ.Τ.Π.» (Έλληνες για την Πατρίδα). Σημειώνεται ότι το 2019 είχε αποχωρίσει από την Χρυσή Αυγή η λεγόμενη «ομάδα του Λαγού» όταν είχε εκλεγεί ευρωβουλευτής, μιλώντας για «λάθη της ηγεσίας» τα οποία δεν κατονόμασε.
Τελικά, το κόμμα του καταδικασμένου για την υπόθεση της «Χρυσής Αυγής» Ηλία Κασιδιάρη «κόπηκε» κατά πλειοψηφία από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου και δεν συμμετείχε στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023.
Στις εκλογές του Ιουνίου του 2023, δήλωσε ότι θα κατέλθει υποψήφιος με τον ανεξάρτητο συνδυασμό υποψηφίων «Έλληνες για την Πατρίδα και την Ελευθερία», με τον οποίο θα ήταν υποψήφιος στην Α’ Αθηνών. Αργότερα, η συμμετοχή του συνδυασμού στις εκλογές, απορρίφθηκε από τον Άρειο Πάγο.
Μετά την ανακήρυξη των κομμάτων από τον Άρειο Πάγο, ο Κασιδιάρης δήλωσε δημοσίως την στήριξή του στο κόμμα Σπαρτιάτες, το οποίο μπήκε στη Βουλή με ποσοστό 4,68% εκλέγοντας 12 βουλευτές.
Στις 27 Ιουλίου 2023, ο Κασιδιάρης ανακοίνωσε την πρόθεσή του να είναι υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων στις δημοτικές εκλογές του 2023 με τον συνδυασμό «Ελεύθεροι Αθηναίοι» που συγκέντρωσε 8,33% και εκλέχτηκε δημοτικός σύμβουλος. Μετά την ορκωμοσία του τέθηκε σε αργία και οδηγήθηκε πίσω στις φυλακές Δομοκού λόγω της καταδικαστικής απόφασης σε πρώτο βαθμό για την υπόθεση της Χρυσής Αυγής. Έτσι, εξέπεσε από το αξίωμα του δημοτικού συμβούλου.
Στις ευρωεκλογές του 2024 δήλωσε ότι θα ψήφιζε τον απόστρατο αξιωματικό του πυροβολικού Χαράλαμπο Γιώτη, επικεφαλής δημοτικής παράταξης στον δήμο Αθηναίων που βρισκόταν στο ψηφοδέλτιο του κόμματος Πατριώτες, ο οποίος λόγω της στήριξης του Κασιδιάρη έλαβε σχεδόν τους διπλάσιους σταυρούς από τον ίδιο τον πρόεδρο του κόμματος, Πρόδρομο Εμφιετζόγλου.
Ο πραγματικός αρχηγός πίσω από τους Σπαρτιάτες
Στις εθνικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023, το ακροδεξιό κόμμα των Σπαρτιατών μπαίνει για πρώτη φορά στη Βουλή.
Αρχικά, ο πρόεδρος του κόμματος, Βασίλης Στίγκας αρνήθηκε να χαρακτηρίσει τη Χρυσή Αυγή εγκληματική οργάνωση, εξίσωσε τον ναζισμό με τον κομμουνισμό, αναφέρθηκε στις σχέσεις στελεχών του κόμματός του αλλά και του ίδιου με τον Ηλία Κασιδιάρη και επανέλαβε πως χωρίς την στήριξη του έγκλειστου διευθυντικού στελέχους της εγκληματικής οργάνωσης, το κόμμα του σήμερα, κατά πάσα πιθανότητα όπως είπε, δε θα ήταν στη Βουλή.
Λίγους μήνες αργότερα, τα πράγματα «στράβωσαν» μεταξύ του Στίγκα και των υπόλοιπων 11 βουλευτών, κυρίως λόγω της στήριξης των βουλευτών του στον Ηλία Κασιδιάρη. Έναν χρόνο αργότερα, η έρευνα που ξεκίνησε μετά τις καταγγελίες Στίγκα περί παρασκηνιακών και έκνομων ενεργειών στο κόμμα του -φωτογραφίζοντας τον Ηλία Κασιδιάρη- ο Άρειος Πάγος αποφάσισε ότι ο πραγματικός ηγέτης του κόμματος των Σπαρτιατών ήταν ο Ηλίας Κασιδιάρης, και ότι οι 11 βουλευτές των Σπαρτιατών, προσέφεραν στην πραγματικότητα το κόμμα τους ως μανδύα νέου πολιτικού κόμματος, διευκολύνοντάς τον Κασιδιάρη να καταστρατηγήσει τους περιορισμούς εκλογιμότητας που τάσσονται από την εκλογική νομοθεσία.
Έτσι, το κόμμα αποκλείστηκε από τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024. Η ποινική δίωξη αφορούσε τόσο τον Ηλία Κασιδιάρη όσο και τους 11 βουλευτές των Σπαρτιατών για εξαπάτηση των εκλογέων.
Τι γίνεται σήμερα
«Η εγκληματική βία της ακροδεξιάς δεν έχει εκλείψει μετά τη σύλληψη του ηγετικού πυρήνα της Χρυσής Αυγής και την ουσιαστική διάλυση της οργάνωσης» είχε δήλωσει ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ψαρράς που ερευνά τη Χρυσή Αυγή από τα γεννοφάσκια της, στις αρχές του ’80. «Όμως, αυτό που έχει αλλάξει είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ένας κεντρικός πυρήνας, ένας εγκέφαλος που να καθοδηγεί όλα αυτά τα φαινόμενα. Δεν σημαίνει αυτό ότι δεν είναι επικίνδυνα και ότι δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν με μεγάλη σοβαρότητα, απλώς είναι κάτι το διαφορετικό» είπε.
Ο κατακερματισμός της άκρας δεξιάς στο ελληνικό κομματικό σύστημα είναι εμφανής, καθώς οι ψήφοι που κατάφερε κάποτε να συγκεντρώσει ενιαία η Χρυσή Αυγή μοιράστηκαν σε τρία συγγενή με τον χώρο της ακροδεξιάς κόμματα. Στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου του 2023, εκλέχθηκαν στην ελληνική Βουλή «Σπαρτιάτες», «Ελληνική Λύση» και «Νίκη», τα οποία αθροιστικά συγκέντρωσαν, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, περισσότερες από 650.000 ψήφους.
Μπορεί σήμερα να μην έχουμε τάγματα εφόδου να αλωνίζουν στους δρόμους, αλλά το μίσος και η μισαλλοδοξία σε επίπεδο ρητορικής παραμένουν, με τους εκπροσώπους της ακροδεξιάς να επιχειρούν να κανονικοποιήσουν τις ακραίες αντιλήψεις μέσα στους κόλπους της κοινωνίας.
Πράγματι, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν την τάση του εκλογικού σώματος να προσφεύγει στα κόμματα της ακροδεξιάς: Στην εκτίμηση ψήφου, τα ακροδεξιά κόμματα της Ελληνικής Λύσης του Βελόπουλου, της Φωνής Λογικής της Λατινοπούλου και της Νίκης του Νατσιού καταγράφουν σημαντική άνοδο.
Επομένως, χρειάζεται πολιτική επαγρύπνηση για να μην βρεθούμε αντιμέτωποι με επικίνδυνες καταστάσεις του πρόσφατου παρελθόντος.
«Ο ναζισμός μπορεί να έρθει όπως τον ξέραμε ή με άλλα ψευδώνυμα. Η αντιμετώπισή του δεν μπορεί να γίνει μόνο με δικαστικές αποφάσεις, όσο ιστορικό χαρακτήρα και αν έχουν, όπως η πρωτόδικη, που θα την υπερασπιστούμε με κάθε τρόπο και ξεπερνά τα όρια της χώρας μας», υπογράμμισε ο συνήγορος της οικογένειας Φύσσα, Θεόδωρος Θεοδωρόπουλος, μιλώντας στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του «Αντιφασιστικού Σεπτέμβρη» στα Λιπάσματα Δραπετσώνας που διοργανώνεται κάθε χρόνο στη μνήμη του Παύλου Φύσσα.
«Πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε συλλογικά και να δείξουμε στον κόσμο εναλλακτικές. Ο δρόμος είναι μπροστά και έχουμε τη δύναμη να τον σταματήσουμε» υπογράμμισε.
