Στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, στον χώρο που βρίσκονται τα περίπτερα των αντιπροσωπειών, υπάρχει μια παρουσία που ξεχωρίζει.

Το Moana Blue Pacific πήρε το όνομά του από το ζωηρό κορίτσι που πρωταγωνιστεί στην ομώνυμη ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney. Κι αυτό δεν έγινε τυχαία.

Στην ταινία, που θα κάνει πρεμιέρα και στις ελληνικές αίθουσες την ερχόμενη εβδομάδα, η Moana ενσαρκώνει το θάρρος και την αποφασιστικότητα των κατοίκων των νησιών του Ειρηνικού και των νεότερων γενεών, καθώς ξεκινάει ένα ταξίδι για να σώσει το νησί της από την περιβαλλοντική καταστροφή.

Μακριά από τη μεγάλη οθόνη, στον πραγματικό κόσμο, υπάρχει ένας παρόμοιος αγώνας, καθώς τόσο τα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη, όσο και οι νέοι ακτιβιστές, πιέζουν για την ανάληψη δράσης για το κλίμα.

Η Susan Ann Samuel, υποψήφια διδάκτωρ στη Σχολή Πολιτικής και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Leeds, το ονομάζει The Moana effect (το φαινόμενο Moana).

Η πρόκληση για το κλίμα είναι πραγματική και απαιτείται επειγόντως δράση. Τα κράτη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης, όπως το Βανουάτου, δεν μπορούν να κρύψουν πια την εξάντλησή τους από τις διαπραγματεύσεις.

Οι φωνές των μικρών αναπτυσσόμενων νησιωτικών κρατών και της νεολαίας πρέπει να ενισχυθούν σε ολόκληρο τον κόσμο προκειμένου να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος στη μάχη για να σωθεί ο πλανήτης.

Η πρώτη ταινία Moana, που κυκλοφόρησε ένα χρόνο μετά τη συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή το 2015, προκαλεί μια αίσθηση υπεράσπισης του περιβάλλοντος.

Η ταινία Moana 2 θα κυκλοφορήσει στις 28 Νοεμβρίου στις ελληνικές αίθουσες, μια εβδομάδα μετά τη λήξη της Cop29. Αυτή η συνέχεια ενσαρκώνει την αίσθηση του ανήκειν και της παγκόσμιας αλληλεγγύης, η οποία αποτελεί κεντρικό θέμα των φετινών παγκόσμιων διαπραγματεύσεων για το κλίμα.

Διαβασε ακομα

Γιατί οι παγκόσμιες διασκέψεις για το κλίμα δεν θα έχουν ποτέ αποτέλεσμα

Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Cop29 του Αζερμπαϊτζάν, Μουχτάρ Μπαμπάγιεφ, «αυτό μπορεί να γίνει όταν ενδυναμώσουμε τους πάντες να προχωρήσουν μπροστά με αλληλεγγύη για έναν πράσινο κόσμο».

Στο Μπακού υπάρχει μια αυξανόμενη πίεση από τα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη και τους ακτιβιστές της νεολαίας κι αυτό η Samuel το παρομοιάζει με την αποστολή της Moana. Τα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη φέρουν δυσανάλογα μεγάλο βάρος των κλιματικών συνεπειών.

Αντιμετωπίζουν υπαρξιακές απειλές και τρωτά σημεία από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την απώλεια της βιοποικιλότητας, μεταξύ άλλων προκλήσεων, παρά την ελάχιστη συμβολή τους στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Αυτό το παράδοξο, σε συνδυασμό με την εκτεταμένη υπεράσπισή τους στο περιβάλλον και την ανεπαρκή παγκόσμια υποστήριξη, έχει οδηγήσει σε αυξανόμενη απογοήτευση μεταξύ αυτών των κρατών.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι εκπρόσωποι της Παπούα Νέας Γουινέας δεν συμμετέχουν στην Cop29 – μια σιωπηλή αλλά ισχυρή δήλωση δυσαρέσκειας για τον αργό ρυθμό των διεθνών διαπραγματεύσεων.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, με κίνδυνο οι ΗΠΑ – και ίσως και άλλες χώρες – να απομακρυνθούν και πάλι από τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα.

Διαβασε ακομα

Ο διπλωματικός εφιάλτης του $1 τρισ. για το κλίμα

Οι φωνές από κάθε μικρό αναπτυσσόμενο νησιωτικό κράτος πρέπει να εισακουστούν και να ακουστούν. Η πρωθυπουργός των Μπαρμπέιντος, Μία Μότλεϊ, κάλεσε πρόσφατα σε μια προσωπική συζήτηση για το κλίμα με τον Τραμπ, για να αναζητηθεί «κοινός τόπος για τη διάσωση του πλανήτη και τη διάσωση των μέσων διαβίωσης».

Ως ερευνήτρια των διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ για το κλίμα, η Samuel εκφράζει τις ανησυχίες της ότι αυτό δεν θα συμβεί.

Ακούγοντας τις φωνές των νέων

Στις 2 Δεκεμβρίου, το Διεθνές Δικαστήριο θα ξεκινήσει τις δημόσιες ακροάσεις του σχετικά με το αίτημα για γνωμοδότηση σχετικά με την κλιματική αλλαγή.

Η συμβουλευτική γνωμοδότηση είναι μια νομική ερμηνεία που προσφέρεται από ένα δικαστήριο όταν ένα εξουσιοδοτημένο όργανο ή έθνος ζητά τη γνωμοδότησή του.

Οι γνωμοδοτήσεις αυτές δεν είναι νομικά εκτελεστές, αλλά χρησιμεύουν για να ξεδιπλώσουν νομικά ζητήματα και να προσφέρουν καθοδήγηση.

Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε από 27 φοιτητές νομικής από το Βανουάτου το 2019, οι οποίοι πρωτοστάτησαν σε ένα κίνημα από μια αίθουσα διδασκαλίας.

Αυτή η δικαστική απόφαση θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος δίνει προτεραιότητα στα δικαιώματα των μικρών νησιωτικών αναπτυσσόμενων κρατών, χάρη στους ακτιβιστές της νεολαίας.

Αυτό αποτελεί μέρος της κοινωνικοπολιτικής και νομικής ώθησης από τα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη και τους ακτιβιστές της νεολαίας που η Samuel ονομάζει «φαινόμενο Moana».

Διαβασε ακομα

Οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου υπό την τεράστια απειλή της κλιματικής κρίσης

Αυτοί οι άνθρωποι εμπνέουν θάρρος σε άλλους νέους, φοιτητές, ερευνητές, αυτόχθονες πληθυσμούς, γυναίκες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για να επανασχεδιάσουν ένα πιο ανθεκτικό μέλλον.

Το φαινόμενο Moana δεν αφορά μόνο την ευαισθητοποίηση. Πρόκειται για την ενίσχυση της δράσης αυτών των ανθρώπων ώστε να προωθήσουν ουσιαστική αλλαγή.

Καθώς πλησιάζουμε στο όριο του 1,5°C, η δράση είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Η Cop29 εστιάζει κυρίως στην ενίσχυση της χρηματοδότησης του κλίματος.

Οι ακτιβιστές της νεολαίας, οι νέοι διαπραγματευτές και τα μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα έθνη διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο, καθώς ο κόσμος αποφασίζει για τον καλύτερο τρόπο για να το επιτύχει αυτό. Η προσέγγιση του ΟΗΕ για το «να μην μείνει κανείς πίσω» ξεκινά με την ενσωμάτωση, στην Cop29 και πέραν αυτής.

Με πληροφορίες από The Conversation