Πολλά αλλαξε στην καθημερινότητα των ανθρώπων η πανδημία του Covid-19, η οποία ανέτρεψε μια σειρά από συνήθειες και τον τρόπο ζωής μας. Μία από αυτές τις αλλαγές, είναι και ο τρόπος που μετακινούμαστε.

Με τις υποχρεωτικές μάσκες και τα lockdown, πολλοί είπαν «αντίο» στις καθημερινές μετακινήσεις, ενώ οι χώρες περιόρισαν τα διεθνή ταξίδια για να αποφύγουν την εξάπλωση του ιού.

Περισσότερα από τέσσερα χρόνια μετά, έχουμε μάθει να συνυπάρχουμε με τον ιό και αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε πλέον τις αλλαγές που έφερες στις ζωές μας.

Μια πρόσφατη μελέτη διερεύνησε πώς η πανδημία αναδιαμόρφωσε την κατανάλωση ενέργειας στον τομέα των μεταφορών σε όλη την Ευρώπη.

Μεταβολές στις μεταφορές μετά την πανδημία

Η μελέτη διεξήχθη από τη Helena Patiño, διδακτορική φοιτήτρια στο Universitat Oberta de Catalunya (UOC). Η έρευνα εξετάζει τη μετάβαση στις μεταφορές κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία.
Η ομάδα εξέτασε πώς οι αλλαγές στις συνήθειες ταξιδιού επηρέασαν την κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές ρύπων.

Διαβασε ακομα

Το «μένουμε σπίτι» είναι η νέα έξοδος μετά την πανδημία

«Σε γενικές γραμμές, οι Ευρωπαίοι έχουν μειώσει τη χρήση αυτοκινήτων μετά την πανδημία, αλλά έχουν αυξήσει σημαντικά τα αεροπορικά ταξίδια», δήλωσε η Patiño.

«Ωστόσο, οι τάσεις διαφέρουν σημαντικά μεταξύ χωρών. Ορισμένες χώρες επανήλθαν στα προηγούμενα πρότυπα μετακινήσεων, ενώ άλλες διατήρησαν μια μέτρια μείωση στη χρήση μεταφορών».

Το μέλλον των βιώσιμων μεταφορών

Ο τομέας των μεταφορών, που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμβάλλει περίπου στο 37% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2), το κύριο αέριο του θερμοκηπίου.

Η αλλαγή στις ταξιδιωτικές συνήθειες είναι κρίσιμη για τις παγκόσμιες στρατηγικές για το κλίμα, όπως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για μείωση των εκπομπών κατά 55% έως το 2030.

«Η επίτευξη μόνιμων αλλαγών στη συμπεριφορά των ανθρώπων δεν είναι εύκολη», ανέφερε η Patiño. «Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να στηρίξουν φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές μεταφοράς, όπως τα ποδήλατα και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, και να ηγηθούν εκστρατειών για αλλαγή της συμπεριφοράς, ώστε οι βιώσιμες μεταφορές να μην είναι απλώς μια επιλογή, αλλά η προτιμώμενη επιλογή για όλους».

Παραδείγματα από διαφορετικές χώρες

Οι συνήθειες μετακίνησης στην Ευρώπη μετά τα lockdown έχουν δείξει αντιφατικές τάσεις. Σε χώρες όπως η Αυστρία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο αντίκτυπος ήταν λιγότερο έντονος, με μικρές μόνο αλλαγές στη χρήση αυτοκινήτων και αεροπλάνων.

Διαβασε ακομα

Ξενάγηση στις βιώσιμες πόλεις του μέλλοντος

Αντίθετα, χώρες με αυστηρότερους κυβερνητικούς κανονισμούς, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ισπανία, κατέγραψαν σημαντική αύξηση των μετακινήσεων μετά τα lockdown.

Πολιτικές μεταφορών και αλλαγές στη συμπεριφορά

Αξιοσημείωτα, ορισμένες χώρες κατάφεραν να διατηρήσουν αλλαγές που έφερε η πανδημία. Η Σουηδία, η Δανία και η Τσεχία, για παράδειγμα, είδαν διαρκή αποτελέσματα.

«Η Σουηδία είχε ήδη υψηλό ποσοστό εργαζομένων εξ αποστάσεως πριν από την πανδημία, αλλά ο αριθμός συνέχισε να αυξάνεται έκτοτε. Επιπλέον, από το 2010, η χώρα προωθεί υπαίθριες δραστηριότητες, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε φυσικά τοπία», σημείωσε η Patiño.

«Η Δανία, με τη σειρά της, συνεχίζει να επενδύει σε υποδομές για ποδήλατα και ηλεκτρικά ποδήλατα. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι κάτοικοι της Κοπεγχάγης ποδηλατούν προς τη δουλειά περισσότερο από πριν την πανδημία».

Ενώ είναι απίθανο να υπάρξει μια ενιαία στροφή προς τη μείωση των μετακινήσεων σε όλη την Ευρώπη, οι εμπειρίες αυτών των χωρών προσφέρουν χρήσιμες γνώσεις για το πώς ισχυρές πολιτικές μεταφορών και ενέργειας μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση αλλαγών και στη μείωση των εκπομπών CO2.

Ανασχεδιασμός των αστικών χώρων για βιώσιμες μετακινήσεις

Η μεταμόρφωση των συνηθειών μετακίνησης κατά την πανδημία άνοιξε νέους δρόμους για την αναδιαμόρφωση των αστικών χώρων, προκειμένου να υποστηριχθούν καλύτερα οι βιώσιμες μεταφορές.

Διαβασε ακομα

Η φεμινιστική πρωτεύουσα του κόσμου: Μία μικρή πόλη, προπύργιo ισότητας

Οι ευρωπαϊκές πόλεις δίνουν ολοένα και μεγαλύτερη προτεραιότητα σε υποδομές που προάγουν χαμηλές εκπομπές άνθρακα, όπως ειδικές λωρίδες ποδηλάτων, περιοχές φιλικές προς τους πεζούς και σταθμούς φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα.

Οι πολεοδόμοι έχουν πλέον την ευκαιρία να ενθαρρύνουν πιο πράσινες μορφές μεταφοράς, επανασχεδιάζοντας τις πόλεις γύρω από τις βιώσιμες μετακινήσεις.

Πρωτοβουλίες για βιώσιμες μεταφορές

Πόλεις όπως το Παρίσι, με το μοντέλο της “πόλης των 15 λεπτών”, στοχεύουν στη μείωση της εξάρτησης από τα αυτοκίνητα, εξασφαλίζοντας ότι οι κάτοικοι μπορούν να έχουν πρόσβαση στις καθημερινές τους ανάγκες με μια σύντομη βόλτα ή ποδηλασία.

Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι κρίσιμες για ένα βιώσιμο μέλλον, καθώς ενθαρρύνουν τη μετάβαση από την εξάρτηση από τα αυτοκίνητα σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον εναλλακτικές.

Η επιτυχία τέτοιων αστικών ανασχεδιασμών μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για άλλες πόλεις που θέλουν να μειώσουν τις εκπομπές ενώ προωθούν υγιέστερες, πιο ανθεκτικές κοινότητες.

Με σωστές πολιτικές και υποδομές, η Ευρώπη θα μπορούσε να αποτελέσει παγκόσμιο παράδειγμα για τις μετακινήσεις μετά την πανδημία που είναι συμβατές με τους στόχους για το κλίμα.

Η πορεία προς μια βιώσιμη κινητικότητα

Καθώς η Ευρώπη συνεχίζει να προσαρμόζεται στις νέες τάσεις κινητικότητας, η πρόκληση είναι να διατηρηθούν αυτές οι βιώσιμες αλλαγές μόνιμα.

Διαβασε ακομα

Πετάμε το 1/3 των τροφίμων παγκοσμίως: Τι καταλήγει πιο συχνά στα σκουπίδια και ποιοι εντείνουν το πρόβλημα

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι πολεοδόμοι επικεντρώνονται πλέον στην ενίσχυση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών, από την επέκταση των δημόσιων συγκοινωνιών μέχρι την προώθηση ζωνών μηδενικών εκπομπών στις μεγάλες πόλεις.

Αγκαλιάζοντας αυτές τις αλλαγές, η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να ηγηθεί μιας παγκόσμιας κίνησης προς πιο πράσινα και ανθεκτικά αστικά συστήματα μεταφορών που ικανοποιούν τόσο τις περιβαλλοντικές όσο και τις κοινωνικές ανάγκες.

Με πληροφορίες από Earth