Στεκόμενος στο εκτυφλωτικό φως του ήλιου σε ένα αρχιπέλαγος πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο, ο φωτογράφος Christian Åslund έμεινε να κοιτά σοκαρισμένος έναν παγετώνα που είχε επισκεφθεί για τελευταία φορά το 2002. Πλέον, είχε σχεδόν εξαφανιστεί.

Πριν από δύο δεκαετίες η Greenpeace ζήτησε από τον Åslund να χρησιμοποιήσει φωτογραφίες που είχαν τραβηχτεί στις αρχές του 20ού αιώνα και να φωτογραφίσει τις ίδιες όψεις προκειμένου να καταγράψει πώς οι παγετώνες στο Σβάλμπαρντ λιώνουν λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η διαφορά στην πυκνότητα των πάγων σε αυτές τις φωτογραφίες, που είχαν τραβηχτεί μετά από σχεδόν έναν αιώνα, ήταν συγκλονιστική.

Ένα σοκαριστικό θέαμα

Φέτος το καλοκαίρι επισκέφθηκε ξανά τα ίδια μέρη, 22 χρόνια αργότερα, για να διαπιστώσει ότι οι παγετώνες είχαν συρρικνωθεί και πάλι εμφανώς.

«Το 2002, η κλιματική κρίση δεν ήταν τόσο γνωστή όσο είναι τώρα, οπότε ήταν ένα σοκ αυτό που είδαμε», λέει. «Δεν ήξερα τι να περιμένω επιστρέφοντας αυτή τη φορά. Αλλά βλέποντας όλους τους παγετώνες, είδαμε πραγματικά τη διαφορά από αυτά τα τελευταία 22 χρόνια. Υπάρχει μια τεράστια ποσότητα πάγου που έχει εξαφανιστεί».

Η εξαφάνιση των παγετώνων ήταν ένα από τα πρώτα σημάδια ότι η παγκόσμια θέρμανση που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων επηρεάζει ραγδαία τις συνθήκες στη Γη. «Είναι λυπηρό», λέει ο Åslund, «ειδικά όταν κρατάς την ιστορική εικόνα στο χέρι σου και βλέπεις ότι ολόκληρο το φιόρδ από τους παγετώνες» έχει εξαφανιστεί.

Ο καιρός κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του ήταν επίσης εντυπωσιακά ζεστός. «Όταν ήμασταν εκεί ήταν ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ για την περιοχή αυτή. Στέκεσαι λοιπόν στην Αρκτική με ένα μπλουζάκι και οι παγετώνες έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, και αυτό είναι λυπηρό. Η Αρκτική θερμαίνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Περίμενα μια υποχώρηση του παγετώνα, αλλά όχι τόσο πολύ όσο αντιμετωπίσαμε. Ήταν ένα σοκ».

Διαβασε ακομα

Ξεφυλλίζοντας τη ζωή σε ένα από τα πιο απομακρυσμένα μέρη της Γης

Συγκρατημένα αισιόδοξος

Αυτό το καλοκαίρι, οι παγετώνες του Σβάλμπαρντ έλιωσαν με τον ταχύτερο ρυθμό από τότε που άρχισαν οι καταγραφές. Μόνο σε μία ημέρα, σύμφωνα με εργασίες του Πανεπιστημίου της Λιέγης (Βέλγιο), το Σβάλμπαρντ «έχασε» περίπου 55 χιλιοστά ισοδύναμου νερού, ποσοστό πέντε φορές μεγαλύτερο από το κανονικό. Εάν η συγκεκριμένη σειρά παγετώνων έλιωνε πλήρως, θα ανέβαζε τη στάθμη της θάλασσας κατά 1,7 εκατοστά.

Επιπλέον, είναι ανησυχητικό ότι η θερμοκρασία εκεί έχει εκτοξευθεί υψηλότερα από ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο – πρόσφατες εκτιμήσεις λένε ότι έχει ανέβει κατά 4°C τα τελευταία 30 χρόνια.

Αλλά ο Åslund συνεχίζει να αισθάνεται αισιόδοξος. «Δεν αισθάνομαι ανίσχυρος, επειδή έχουμε την ελπίδα ότι μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό. Κανείς δεν μπορεί να κάνει τα πάντα, αλλά όλοι μας – ως άτομα – μπορούμε να κάνουμε μικρά πράγματα για να αποτρέψουμε την κλιματική αλλαγή. Η συμβολή μου είναι να αναδείξω τι πραγματικά συμβαίνει εκεί. Είναι πιο ορατό εκεί από ό,τι στα περισσότερα άλλα μέρη της Γης, καθώς λιώνει με ταχύτατους ρυθμούς. Θα συνεχίσει να λιώνει μέχρι να κάνουμε ως κοινωνία κάτι δραστικό για να το σταματήσουμε».

Ζώντας στο ψέμα

Οι συγκριτικές εικόνες είναι τόσο συγκλονιστικές που όταν δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά το 2002, ο κόσμος τον κατηγόρησε ότι τις πλαστογράφησε. Συγκεκριμένα, είχαν πει ότι είτε είχε «πειράξει» τις νέες εικόνες είτε ότι είχε επισκεφθεί το μέρος κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και πως οι παλιές εικόνες είχαν τραβηχτεί χειμώνα.

«Δεν ξέρω γιατί οι άνθρωποι δεν θέλουν να πιστέψουν ότι είναι αλήθεια. Απλά πιστεύω ότι κάποιοι έχουν προβλήματα να αποδεχτούν την επιστήμη, να ακούσουν τους επιστήμονες και προτιμούν να θέλουν να πιστεύουν ότι είναι ψεύτικο παρά αληθινό».

Ο Åslund ελπίζει ότι οι εικόνες του θα βοηθήσουν τους ανθρώπους και τις κυβερνήσεις να αναλάβουν δράση και η ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση πριν χαθούν όλοι οι παγετώνες.

Διαβασε ακομα

Είδαν τι κρύβει ο Παγετώνας της Ημέρας της Κρίσεως και τα νέα δεν είναι καθόλου καλά

«Ελπίζω ότι αυτή η σειρά φωτογραφιών θα δημοσιευτεί ως υπενθύμιση του τι συμβαίνει. Και τότε θα επιστρέψω, ίσως σε 20 χρόνια, για να δω τη διαφορά από τώρα και ελπίζω ότι δεν θα είναι τόσο άσχημα».

Με πληροφορίες από Guardian