Η δενδροφύτευση έχει συχνά θεωρηθεί ως ένας προσιτός και αποτελεσματικός τρόπος για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, λόγω της ικανότητας των δέντρων να δεσμεύουν μεγάλες ποσότητες άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Ωστόσο, μια νέα μελέτη προειδοποιεί ότι η μεγάλης κλίμακας δενδροφύτευση σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη μπορεί να επιδεινώσει την υπερθέρμανση του πλανήτη αντί να τη μετριάσει.

Καθώς η κλιματική αλλαγή επιτρέπει τη φύτευση δέντρων πιο βόρεια, πρωτοβουλίες για την εγκατάσταση δασών σε αρκτικές περιοχές έχουν αποκτήσει υποστήριξη.

Ωστόσο, σύμφωνα με μια ομάδα διεθνών επιστημόνων υπό την καθοδήγηση του αναπληρωτή καθηγητή Jeppe Kristensen από το Πανεπιστήμιο Aarhus, αυτή η προσέγγιση μπορεί να έχει απροσδόκητες κλιματικές συνέπειες στα ευαίσθητα βόρεια οικοσυστήματα.

Αποθήκευση άνθρακα στα αρκτικά εδάφη

Οι αρκτικές και υποαρκτικές περιοχές είναι μοναδικές ως προς τα οικολογικά χαρακτηριστικά τους, και ο Kristensen υπογραμμίζει ότι αυτές οι περιοχές δεν είναι κατάλληλες για δάσωση ως στρατηγική μετριασμού της κλιματικής αλλαγής.

Διαβασε ακομα

Η πόλη της αμαρτίας γίνεται πράσινη

«Τα εδάφη στην Αρκτική αποθηκεύουν περισσότερο άνθρακα από όλη τη βλάστηση στη Γη», αναφέρει ο Kristensen. «Αυτά τα εδάφη είναι ευάλωτα σε διαταραχές, όπως η καλλιέργεια για δασοκομία ή γεωργία, αλλά και η διείσδυση των ριζών των δέντρων».

«Το ημι-συνεχές φως της ημέρας κατά την άνοιξη και τις αρχές του καλοκαιριού, όταν το χιόνι βρίσκεται ακόμα στο έδαφος, κάνει τον ενεργειακό ισολογισμό σε αυτήν την περιοχή εξαιρετικά ευαίσθητο στη σκουρόχρωση της επιφάνειας, καθώς τα πράσινα και καφέ δέντρα απορροφούν περισσότερη θερμότητα από τον ήλιο σε σχέση με το λευκό χιόνι».

Η ένταση των φυσικών διαταραχών αυξάνεται

Οι περιοχές γύρω από τον Βόρειο Πόλο, όπως τμήματα της Βόρειας Αμερικής, της Ασίας και της Σκανδιναβίας, είναι ήδη επιρρεπείς σε φυσικές διαταραχές, όπως πυρκαγιές και ξηρασίες, που μπορούν να καταστρέψουν τη βλάστηση. Η κλιματική αλλαγή έχει εντείνει αυτές τις απειλές.

Ο Kristensen προειδοποιεί ότι τα βόρεια δάση είναι ιδιαίτερα ευάλωτα: «Αυτή είναι μια επικίνδυνη περιοχή για να υπάρξουν δέντρα, ειδικά ως μέρος μιας ομοιογενούς φυτείας που είναι πιο ευάλωτη σε τέτοιες διαταραχές».

Διαβασε ακομα

Έχεις ακούσει φυτό να ουρλιάζει; Γενικά, έχεις ακούσει ποτέ φυτό;

Αν αυτά τα δέντρα καούν, είναι πιθανό ο αποθηκευμένος άνθρακας να απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα μέσα σε λίγες δεκαετίες, αντιστρέφοντας τα όποια οφέλη για το κλίμα.

Εξισορρόπηση ηλιακής αντανάκλασης και αποθήκευσης άνθρακα

Ενώ η αποθήκευση άνθρακα είναι συχνά στο επίκεντρο των λύσεων για το κλίμα, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη η διαχείριση της ηλιακής αντανάκλασης (αλμπέντο) είναι ακόμη πιο κρίσιμη.

«Η κλιματική αλλαγή προκύπτει από την ισορροπία μεταξύ της ηλιακής ενέργειας που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα και του πόση ενέργεια εξέρχεται ξανά», αναφέρει ο Kristensen.

Το φαινόμενο αλμπέντο είναι ιδιαίτερα σημαντικό στις πολικές και υποπολικές περιοχές, καθώς το ανοιχτόχρωμο χιόνι και ο πάγος αντανακλούν φυσικά την ηλιακή ενέργεια. Ωστόσο, οι σκούρες φυλλωσιές των δέντρων την απορροφούν, μετατρέποντας το φως του ήλιου σε θερμότητα, κάτι που επηρεάζει τον ενεργειακό ισολογισμό περισσότερο από την αποθήκευση άνθρακα.

Βιώσιμοι πληθυσμοί μεγάλων φυτοφάγων

Αν η δενδροφύτευση δεν είναι ιδανική για τα υψηλά γεωγραφικά πλάτη όπως η Αρκτική, ποιες στρατηγικές βασισμένες στη φύση θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής σε αυτές τις περιοχές;

Οι ερευνητές προτείνουν μια εναλλακτική λύση: τη στήριξη βιώσιμων πληθυσμών μεγάλων φυτοφάγων, όπως οι ταράνδοι (καριμπού), οι οποίοι θα μπορούσαν να προσφέρουν μια πιο βιώσιμη κλιματική λύση.

Διαβασε ακομα

Περισσότερα από 1 στα 3 είδη δέντρων κινδυνεύουν με εξαφάνιση και μάντεψε ποιος φταίει

«Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι τα μεγάλα φυτοφάγα επηρεάζουν τις φυτικές κοινότητες και τις συνθήκες του χιονιού με τρόπους που έχουν ως αποτέλεσμα καθαρή ψύξη», αναφέρει ο Macias-Fauria.
Τα μεγάλα φυτοφάγα κρατούν τα τοπία της τούνδρας ανοιχτά και αποτρέπουν τη συσσώρευση υπερβολικού χιονιού, το οποίο λειτουργεί ως μόνωση στο έδαφος και επιταχύνει το λιώσιμο του παγωμένου εδάφους (permafrost). Οι δραστηριότητές τους, όπως η βόσκηση τον χειμώνα, βοηθούν στη μείωση της θερμοκρασίας του εδάφους και στη διατήρηση του στρώματος του παγωμένου εδάφους, που παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση της παγκόσμιας θερμοκρασίας.

Με πληροφορίες από Earth.com