icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Η ποσότητα του λιωμένου πάγου στη Σιβηρία εκτιμάται ότι είναι περίπου 14 φορές μεγαλύτερη από το μέγεθος των πυραμίδων της Γκίζας - Ζωντανός οργανισμός «αναστήθηκε» μετά από 24.000 χρόνια στην «κατάψυξη»

Ο κρατήρας Batagaika στη Σιβηρία αυξάνεται κατά δέκα μέτρα ετησίως, με τους επιστήμονες να κρούουν για άλλη μια φορά τον κώδωνα του κινδύνου για το λιώσιμο των πάγων εξαιτίας της κλιματικής κρίσης. Είναι ενδεικτικό ότι η ποσότητα του λιωμένου πάγου και των ιζημάτων ισοδυναμεί με περίπου 14 φορές το μέγεθος των πυραμίδων της Γκίζας.

Αυτό υποστηρίζει μελέτη του Κρατικού Πανεπιστημίου Λομονόσοφ της Μόσχας και του Ινστιτούτου Περμαφρόστ Melnikov, σε συνεργασία με επιστήμονες του Ινστιτούτου Alfred Wegener στο Πότσνταμ, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Geomorphology.

Σημειώνεται ότι η ρωγμή αυτή, πλάτους σχεδόν ενός χιλιομέτρου και βάθους 85 μέτρων, πριν από μια δεκαετία είχε πλάτος 790 μέτρα.

Οι Πύλες της Κολάσεως

Οι ντόπιοι αποκαλούν αυτόν τον κρατήρα «πόρτα του Κάτω Κόσμου ή Πύλες της Κολάσεως» λόγω των θορύβων που ακούγονται από το εσωτερικό του. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τον θόρυβο που προκαλούν οι τεράστιες κατολισθήσεις.

Με δεδομένη την ανησυχητική αυτή κατάσταση, οι επιστήμονες έχουν μία μοναδική ευκαιρία να έχουν εξερευνήσουν σε βάθος την Σιβηρία, η κλιματική ιστορία της οποίας παραμένει έως σήμερα ένα μυστήριο. Πρόκειται για τον δεύτερο αρχαιότερο στον κόσμο, μετά από εκείνο του Γιούκον στον Καναδά, το οποίο έχει ηλικία 740.000 ετών.

Όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960, σύμφωνα με τον Τζούλιαν Μέρτον, καθηγητή της επιστήμης του μόνιμου πάγου στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ στην Αγγλία. Η μαζική υλοτομία άφησε το έδαφος εκτεθειμένο και χωρίς σκιά, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει βλάστηση να εξισορροπήσει τις θερμοκρασίες.

Έτσι, αυξήθηκε τη θερμοκρασία και ο πάγος άρχισε να λιώνει. Ως εκ τούτου άρχισε να δημιουργείται αυτή η ρωγμή, η οποία ολοένα και μεγαλώνει. Χάρη στις δορυφορικές εικόνες, εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1991 επειδή είχε καταρρεύσει μία ολόκληρη πλαγιά.

Εντυπωσιακές ανακαλύψεις

Αυτή η σταδιακή υποχώρηση αποκάλυψε με τη σειρά της μοναδικά ευρήματα. Από τον πάγο έχουν ήδη αναδυθεί προϊστορικά οστά, όπως ένα κεφάλι λύκου του Πλειστόκαινου ή υπολείμματα μαμούθ, τα οποία οι καιροσκόποι καταφέρνουν να πουλήσουν σε υψηλή τιμή. Το 2018, ένα πουλάρι 42.000 ετών ενός εξαφανισμένου είδους αλόγου βρέθηκε στην περιοχή.

Επιπλέον, σύμφωνα με τους New York Times, βρέθηκε και κάτι άλλο, το οποίο δεν ήταν καν «νεκρό»: ανακαλύφθηκε ένα ασπόνδυλο ζώο 24.000 ετών, το οποίο ήταν σε θέση να αναπαραχθεί μόλις αποψυχτεί, αλλά και σκουλήκια 46.000 ετών.

Δεν ήταν όμως οι μοναδικές ανακαλύψεις: Πριν την αποψίλωση, πολλοί κρατούμενοι στα γκουλάγκ αναγκάστηκαν να εξορύξουν -μέχρι θανάτου- τα πολύτιμα ορυκτά (χρυσό, ασήμι ή νικέλιο) που ήταν θαμμένα στην περιοχή. Τα λείψανά τους αναδύθηκαν από τον παγετό.

Ο Βαρλάμ Σαλάμοφ, πρώην κρατούμενος στα γκουλάγκ, περιγράφει στις «Ιστορίες της Κολίμα», έναν ομαδικό τάφο που είχε αναδυθεί από το πετρώδες έδαφος. «Η Γη άνοιξε, αποκαλύπτοντας τις υπόγειες αποθήκες της. Δεν περιείχαν μόνο χρυσό και μόλυβδο, βολφράμιο και ουράνιο, αλλά και αποσυντιθέμενα ανθρώπινα σώματα».

Μία ωρολογιακή βόμβα

Το στρώμα πάγου στη Σιβηρία αποτελεί, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μία ωρολογιακή βόμβα που κρύβει τεράστιες απειλές για τον πλανήτη. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπάρχουν 1,5 τρισεκατομμύρια τόνοι άνθρακα αποθηκευμένοι στο στρώμα πάγου. Η απελευθέρωσή του θα ισοδυναμούσε με την καύση όλων των δασών του πλανήτη, και όχι μόνο μία φορά.

Ταυτόχρονα, θα μπορούσε να ελευθερώσει τα μικρόβια που είναι παγιδευμένα στον πάγο για περισσότερα από 30.000 χρόνια, όπως τους λεγόμενους «ιούς του Μαθουσάλα».

Η προειδοποίηση για το μέλλον

Η μελέτη της περιοχής θα μπορούσε να ρίξει περισσότερο φως στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς οι επιστήμονες βρήκαν στοιχεία από ιστορικά αρχεία του κλίματος, τα οποία έδειξαν ότι πριν από 125.000 χρόνια η μέση θερμοκρασία στη Σιβηρία ήταν υψηλότερη από ό,τι σήμερα.

Ο άνθρωπος βάζει το χεράκι του στην υπερθέρμανση του πλανήτη και οι επιπτώσεις είναι πλέον μη αναστρέψιμες

Είναι ανησυχητικό όμως ότι από το 1970, ο κρατήρας Batagaika έχει απελευθερώσει στην ατμόσφαιρα 169.500 τόνους αερίων του θερμοκηπίου. Στον Καναδά, ανάλογες κατολισθήσεις έχουν μετατρέψει τα δάση σε λασπώδη τοπία. Στην Κίνα, το οροπέδιο του Θιβέτ βυθίζεται.

Ένας από τους ερευνητές της μελέτης, ο Frank Gunther, δήλωσε στο BBC ότι «θα μπορούσαμε να δούμε περισσότερες περιπτώσεις σαν τον κρατήρα Batagaika στο μέλλον», προσθέτοντας πως «δεν υπάρχει κανένα τεχνικό έργο μέχρι στιγμής που να μπορεί να σταματήσει τη διεύρυνση αυτών των κρατήρων».

Με πληροφορίες από ABC