icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Σε μια σοκαριστική διαπίστωση κατέληξε μελέτη, που δείχνει πόσο η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη επιδείνωσε τα ακραία καιρικά φαινόμενα, με οικονομικά δεδομένα σχετικά με τις απώλειες.

Την τελευταία εικοσαετία, οι ζημιές που προκαλούνται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα στον πλανήτη στοιχίζουν 16 εκατομμύρια δολάρια την ώρα.

Σε αυτή τη σοκαριστική διαπίστωση κατέληξε μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications. Για πρώτη φορά υπολογίζει το κόστος της κλιματικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο, με τον λογαριασμό να «κλείνει» στα 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια για το χρονικό διάστημα από το 2000 έως το 2019.

Οι καταιγίδες, οι πλημμύρες, οι καύσωνες και οι ξηρασίες έχουν στοιχίσει πολλές ζωές και έχουν καταστρέψει μεγάλες εκτάσεις γης τις τελευταίες δεκαετίες. Η υπερθέρμανση του πλανήτη να κάνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα πιο συχνά και πιο έντονα.

Το μέσο κόστος ανέρχεται σε 140 δισ. δολάρια ετησίως, από το 2000 έως το 2019, αν και ο αριθμός διαφέρει σημαντικά από έτος σε έτος. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν κόστος 280 δισ. δολαρίων το 2022.

Πόσο κοστίζει η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη

Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματά τους, συνδυάζοντας δεδομένα σχετικά με το πόσο η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη επιδείνωσε τα ακραία καιρικά φαινόμενα, με οικονομικά δεδομένα σχετικά με τις απώλειες.

Σημειώνουν πως τα στοιχεία πιθανόν να είναι σοβαρά υποεκτιμημένα, εξαιτίας της έλλειψης δεδομένων κυρίως σε χώρες με χαμηλό εισόδημα. Επιπλέον ξεκαθαρίζουν πως δεν έχουν συμπεριλάβει στη μελέτη πρόσθετα κλιματικά κόστη, όπως αυτά που προκαλούνται από τη μείωση της απόδοσης των καλλιεργειών και από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Ο αριθμός των ανθρώπων που επηρεάστηκαν από ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής κρίσης ήταν 1,2 δισεκατομμύρια σε διάστημα δύο δεκαετιών.

Ο κορμός ενός δέντρου καίγεται κατά τη διάρκεια δασικής πυρκαγιάς στη Μάνδρα Αττικής, τον Ιούλιο του 2023
Μεγάλες εκτάσεις γης έχουν γίνει στάχτη τις τελευταίες δεκαετίες εξαιτίας της αύξησης των δασικών πυρκαγιών. / Πηγή: REUTERS/Louiza Vradi TPX IMAGES OF THE DAY

Τα δύο τρίτα του κόστους των ζημιών οφείλονταν στις ζωές που χάθηκαν. Το ένα τρίτο οφειλόταν στην καταστροφή περιουσιών και άλλων υλικών αγαθών.

Δύο καιρικά φαινόμενα υπεύθυνα για τα 2/3 του κόστους

Ο τυφώνας Χάρβεϊ και ο κυκλώνας Νάργκις, ήταν υπεύθυνοι για τα δύο τρίτα του κλιματικού κόστους. Το 16% προήλθε από τους καύσωνες και το 10% από τις πλημμύρες και τις ξηρασίες.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι οι μέθοδοί τους θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό της χρηματοδότησης που απαιτείται για το ταμείο ζημιών και απωλειών που συστάθηκε στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα το 2022. Το ταμείο προορίζεται να πληρώνει για την αποκατάσταση από ακραίες καιρικές καταστροφές στις φτωχότερες χώρες.

Οι μέθοδοι που ακολουθήθηκαν στην μελέτη, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο να προσδιοριστεί γρήγορα το κλιματικό κόστος μεμονωμένων καταστροφών. Αυτό θα επιτάχυνε την διαδικασία παράδοσης των κονδυλίων.

Αναφερόμενος στο ετήσιο κόστος των 140 δισ. δολαρίων ετησίως, ο καθηγητής Ilan Noy, στο Πανεπιστήμιο Victoria του Wellington στη Νέα Ζηλανδία, ο οποίος έκανε τη μελέτη με τη συνάδελφό του Rebecca Newman, τόνισε πως πρόκειται για έναν μεγάλο αριθμό. Υπογράμμισε δε, πως αν συγκριθεί με την τυπική ποσοτικοποίηση του κόστους της κλιματικής αλλαγής (με τη χρήση υπολογιστικών μοντέλων), φαίνεται ότι οι εν λόγω ποσοτικοποιήσεις υποεκτιμούν τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής.

Το πραγματικό κόστος είναι σημαντικά μεγαλύτερο

Βυθισμένες βάρκες κοντά σε έναν φάρο στο Ακαπούλκο του Μεξικού, μετά από τον τυφώνα Ότις.
Ο τυφώνας Ότις, που έπληξε το Ακαπούλκο στο Μεξικό τον Οκτώβριο του 2023 άφησε πίσω του τεράστια καταστροφή. / Πηγή: REUTERS/Quetzalli Nicte-Ha TPX IMAGES OF THE DAY

Σύμφωνα με τον Noy υπήρξαν πολλά ακραία καιρικά φαινόμενα για τα οποία δεν υπήρχαν στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των νεκρών ή τις οικονομικές ζημιές. «Αυτό υποδηλώνει ότι ο βασικός μας αριθμός των 140 δισεκατομμυρίων δολαρίων είναι σημαντικά υποεκτιμημένος. Για παράδειγμα στοιχεία για τους θανάτους από καύσωνα υπήρχαν μόνο στην Ευρώπη. Δεν έχουμε ιδέα πόσοι άνθρωποι πέθαναν από καύσωνες σε όλη την υποσαχάρια Αφρική».

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, οι αναφερόμενες απώλειες από ακραίες καιρικές καταστροφές έχουν επταπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1970. Ωστόσο, ο διαχωρισμός της επίδρασης της υπερθέρμανσης του πλανήτη από την αύξηση του πληθυσμού, την αστική μετανάστευση και την καλύτερη αναφορά των καταστροφών, είναι δύσκολος.

Η μελέτη ακολούθησε μία διαφορετική προσέγγιση με βάση τον τρόπο που η κλιματική αλλαγή έχει επιδεινώσει τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Έχουν γίνει εκατοντάδες μελέτες «απόδοσης», οι οποίες υπολογίζουν πόσο πιο συχνά έκανε τα ακραία καιρικά φαινόμενα η υπερθέρμανση του πλανήτη. Αυτό επιτρέπει να εκτιμηθεί το ποσοστό των ζημιών που οφείλονται στην υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται από τον άνθρωπο.

Οι ερευνητές εφάρμοσαν αυτά τα ποσοστά στις ζημιές που καταγράφηκαν στη Διεθνή Βάση Δεδομένων για τις Καταστροφές, η οποία συγκεντρώνει τα διαθέσιμα στοιχεία για όλες τις καταστροφές στις οποίες έχασαν τη ζωή τους 10 άνθρωποι ή επλήγησαν 100 άνθρωποι ή η χώρα κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή ζήτησε διεθνή βοήθεια.

Όλο και πιο συχνές οι ακραίες θερμοκρασίες

Η κεντρική εκτίμηση ήταν ότι το μέσο κλιματικό κόστος ανέρχεται σε 140 δισ. δολάρια ετησίως, με εύρος από 60 δισ. δολάρια έως 230 δισ. δολάρια. Οι εκτιμήσεις αυτές είναι πολύ υψηλότερες από εκείνες που προκύπτουν από υπολογιστικά μοντέλα, τα οποία βασίζονται σε αλλαγές στη μέση παγκόσμια θερμοκρασία και όχι στις ακραίες θερμοκρασίες που παρατηρούνται όλο και περισσότερο στον κόσμο.

Τα έτη με το υψηλότερο συνολικό κλιματικό κόστος ήταν το 2003, όταν ένας καύσωνας έπληξε την Ευρώπη, το 2008 όταν ο κυκλώνας Ναργκίς έπληξε τη Μιανμάρ και το 2010, όταν η ξηρασία έπληξε τη Σομαλία και ένας καύσωνας τη Ρωσία. Οι υλικές ζημίες ήταν υψηλότερες το 2005 και το 2017, όταν τυφώνες έπληξαν τις ΗΠΑ, όπου οι αξίες των ακινήτων είναι υψηλές.

Η ανάλυση υπολόγισε σε 7 εκατομμύρια δολάρια το κόστος μίας χαμένης ζωής, έναν μέσο όρο των αριθμών που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου. «Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται πολύ άβολα με την ιδέα ότι βάζουμε τιμή σε μία ζωή, αλλά αυτό είναι μία πολύ συνηθισμένη οικονομική πρακτική και προκύπτει επειδή, τελικά, πρέπει να λαμβάνουμε αποφάσεις σχετικά με την αξία των πραγμάτων ».

Ο Noy δήλωσε ακόμη ότι η συνεκτίμηση μόνο της οικονομικής ζημίας που προκαλείται στις υποδομές θα στρεβλώσει σημαντικά τις εκτιμήσεις του κόστους υπέρ των πλούσιων χωρών, παρά το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των ζημιών από τα ακραία καιρικά φαινόμενα πλήττει τις φτωχότερες χώρες.

Μία πισίνα βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, μετά από κατολίσθηση που προκλήθηκε από καταιγίδα που έπληξε την Καλιφόρνια.
Η συνεκτίμηση μόνο της οικονομικής ζημίας που προκαλείται στις υποδομές από τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα στρεβλώσει σημαντικά τις εκτιμήσεις του κόστους υπέρ των πλούσιων χωρών. / Πηγή: REUTERS/Mike Blake TPX IMAGES OF THE DAY

Αντιπαρέβαλε την εκτίμηση ζημιών ύψους 140 δισ. δολαρίων με τα 100 δισ. δολάρια που υποσχέθηκαν οι πλούσιες χώρες στις φτωχότερες, αλλά δεν έχουν ακόμη παραδοθεί στο σύνολό τους, και σημείωσε ότι το 90% των χρημάτων αυτών προοριζόταν για τη μείωση των ρύπων. Οι αριθμοί έρχονται επίσης σε αντίθεση με τις επιδοτήσεις ύψους 7 δισ. δολαρίων ετησίως που απολαμβάνει η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων.

Ταμείο βοήθειας για τις φτωχές χώρες

Στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα Cop27 το 2022, οι χώρες συμφώνησαν να δημιουργήσουν ένα ταμείο ζημιών και απωλειών για να βοηθήσουν τις φτωχότερες χώρες να ανοικοδομηθούν μετά από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα.

«Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη μεθοδολογία μας για να αρχίσετε να βάζετε αριθμούς για το πόσα χρήματα χρειαζόμαστε στο ταμείο», είπε ο Νόι, σημειώνοντας πως ιδανικά μία γρήγορη μελέτη απόδοσης σε ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο θα εκτιμούσε τις ζημιές που σχετίζονται με το κλίμα και θα οδηγούσε σε ταχεία χορήγηση κονδυλίων.

«Θα ήταν ένα είδος ασφαλιστικού συστήματος για τις χώρες. Η μεθοδολογία θα μπορούσε επίσης να είναι χρήσιμη για τον προσδιορισμό των ζημιών σε αγωγές για το κλίμα», πρόσθεσε.

«Το βασικό μήνυμα είναι ότι η κλιματική αλλαγή αυξάνει ορατά τις παγκόσμιες οικονομικές απώλειες από καταστροφές. Αυτό έχει αποτελέσει θέμα διαμάχης, με ορισμένους να ισχυρίζονται ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι αμελητέες σε σύγκριση με άλλους παράγοντες, όπως η οικονομική ανάπτυξη και η αστικοποίηση», είπε από την πλευρά του σχολιάζοντας τη μελέτη ο Δρ Stéphane Hallegatte, της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Ο ίδιος πρόσθεσε: «Αυτή η μελέτη εξετάζει την απόδοση για το φυσικό γεγονός, είναι πολύ πιο απλή, στιβαρή και προβάλει ένα πειστικό επιχείρημα. Πρόκειται για ένα αναδυόμενο πεδίο και οι αβεβαιότητες είναι πραγματικά μεγάλες. Αν κάτι μάθαμε από τη μελέτη, αυτό είναι ότι τα παγκόσμια ερευνητικά κέντρα – που βρίσκονται κυρίως σε πλούσιες χώρες – πρέπει να ασχοληθούν περισσότερο με το τι συμβαίνει στις φτωχότερες χώρες».

Με πληροφορίες από: Guardian