Δύο μέρες μετά την έναρξη της μεγαλύτερης επίθεσης βαλλιστικών πυραύλων που έχει εξαπολύσει ποτέ το Ιράν στο Ισραήλ - και καθώς τα ισραηλινά στρατεύματα μάχονται επί του εδάφους με μαχητές της Χεζμπολάχ στο Λίβανο - ο περιφερειακός πόλεμος είναι ουσιαστικά εδώ. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι: Θα κλιμακωθεί ή θα καταλαγιάσει;
Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή έχει αρχίσει. Η αντίδραση του Ισραήλ κρίνει το μέλλον της
Δύο μέρες μετά την έναρξη της μεγαλύτερης επίθεσης βαλλιστικών πυραύλων που έχει εξαπολύσει ποτέ το Ιράν στο Ισραήλ - και καθώς τα ισραηλινά στρατεύματα μάχονται επί του εδάφους με μαχητές της Χεζμπολάχ στο Λίβανο - ο περιφερειακός πόλεμος είναι ουσιαστικά εδώ. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι: Θα κλιμακωθεί ή θα καταλαγιάσει;
Δύο μέρες μετά την έναρξη της μεγαλύτερης επίθεσης βαλλιστικών πυραύλων που έχει εξαπολύσει ποτέ το Ιράν στο Ισραήλ - και καθώς τα ισραηλινά στρατεύματα μάχονται επί του εδάφους με μαχητές της Χεζμπολάχ στο Λίβανο - ο περιφερειακός πόλεμος είναι ουσιαστικά εδώ. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι: Θα κλιμακωθεί ή θα καταλαγιάσει;
Δύο μέρες μετά την έναρξη της μεγαλύτερης επίθεσης βαλλιστικών πυραύλων που έχει εξαπολύσει ποτέ το Ιράν στο Ισραήλ - και καθώς τα ισραηλινά στρατεύματα μάχονται επί του εδάφους με μαχητές της Χεζμπολάχ στο Λίβανο - ο περιφερειακός πόλεμος είναι ουσιαστικά εδώ. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι: Θα κλιμακωθεί ή θα καταλαγιάσει;
Τις ημέρες μετά την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, οι φόβοι για έναν περιφερειακό πόλεμο ήταν έντονοι. Η σύγκρουση δεν θα περιοριζόταν στη Γάζα, έλεγε η λογική – η Χεζμπολάχ θα έκανε επίθεση στο Ισραήλ από το βορρά, οι Χούθι από την Υεμένη και το Ιράν από το Ιράκ. Το Ισραήλ θα αναγκαζόταν να απαντήσει, θα ερχόταν σε άμεση σύγκρουση με το Ιράν, και ο ευρύτερος πόλεμος θα ήταν μπροστά μας.
Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, όλα αυτά τα πράγματα έχουν γίνει πραγματικότητα. Δύο μέρες μετά την έναρξη της μεγαλύτερης επίθεσης βαλλιστικών πυραύλων που έχει εξαπολύσει ποτέ το Ιράν στο Ισραήλ – και καθώς τα ισραηλινά στρατεύματα μάχονται επί του εδάφους με μαχητές της Χεζμπολάχ στο Λίβανο – ο περιφερειακός πόλεμος είναι ουσιαστικά εδώ. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι: Θα κλιμακωθεί ή θα καταλαγιάσει;
Στη Γάζα, ο πόλεμος του Ισραήλ κατά της Χαμάς συνεχίζεται σχεδόν ένα χρόνο μετά την επίθεση της παλαιστινιακής μαχητικής οργάνωσης στο Ισραήλ. Ο πόλεμος που ακολούθησε έχει σκοτώσει περισσότερους από 41.000 ανθρώπους, έχει δημιουργήσει μια καταστροφική ανθρωπιστική κρίση και έχει αφήσει μεγάλο μέρος του θύλακα σε ερείπια.
Η Χαμάς, η Χεζμπολάχ και οι Χούθι αποτελούν μέρος μιας συμμαχίας υπό την ηγεσία του Ιράν που εκτείνεται στην Υεμένη, τη Συρία, τη Γάζα και το Ιράκ και επιτίθεται στο Ισραήλ και τους συμμάχους του από την έναρξη του πολέμου. Λένε ότι δεν θα σταματήσουν να χτυπούν το Ισραήλ και τους συμμάχους του μέχρι να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Οι ηγέτες του Ισραήλ βρίσκονται σε ένα κομβικό σημείο. Όταν το Ιράν οργάνωσε για πρώτη φορά πυραυλική επίθεση τον Απρίλιο, σε αντίποινα για ισραηλινό χτύπημα στο προξενείο του Ιράν στη Δαμασκό, το Ισραήλ ήταν συγκρατημένο, πλήττοντας μόνο μια ιρανική εγκατάσταση αεράμυνας σε απάντηση.
Όμως η επίθεση του Ιράν το βράδυ της Τρίτης (01/10) ήταν πρωτοφανής ως προς τη σφοδρότητά της. Παρά τα κάποια πλήγματα σε ισραηλινές βάσεις, οι ζημιές ήταν ελάχιστες, σχεδόν όλοι οι πύραυλοι αναχαιτίστηκαν και ένα άτομο – ένας Παλαιστίνιος που χτυπήθηκε από θραύσματα στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη – σκοτώθηκε.
Το Ισραήλ αντιμετωπίζει τώρα μια επιλογή, δήλωσε στο CNN ένας πρώην ανώτερος ισραηλινός στρατιωτικός αξιωματούχος: «Απαντάς στην πρόθεση ή στα αποτελέσματα;»
Η κυβέρνηση του Ιράν δεν έχει «κανένα απολύτως ενδιαφέρον για έναν ευρύτερο πόλεμο», δήλωσε την Τετάρτη (02/10) η κυβερνητική εκπρόσωπος Φατεμέχ Μοχατζεράνι, προσθέτοντας ότι η χώρα συγκρατήθηκε μετά τη δολοφονία, τον Ιούλιο, του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη «παρά τις απαιτήσεις» του λαού της να απαντήσει.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει καταφέρει να επιτύχει μια σειρά από δολοφονίες σε όλη τη Μέση Ανατολή και να επιτύχει μια αξιοσημείωτη πολιτική αποκατάσταση. Η εκστρατεία βομβαρδισμών του Ισραήλ στο Λίβανο έχει καταστρέψει τον άμαχο πληθυσμό – εκτοπίζοντας περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους – αλλά έχει επιτύχει έναν πολυπόθητο στόχο, την προσωρινή τουλάχιστον εξουδετέρωση μιας επίμονης απειλής προς το βορρά. Γιατί να μην αδράξει τη στιγμή για να αποδυναμώσει το ίδιο το κράτος-προστάτη, το Ιράν;
«Η εξόντωση του Νασράλα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων που έχουμε θέσει: Να επιστρέψουν οι κάτοικοι του βορρά με ασφάλεια στα σπίτια τους και να αλλάξουμε την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή για χρόνια», δήλωσε ο Νετανιάχου στον απόηχο ενός μαζικού πλήγματος στη Βηρυτό τον περασμένο μήνα που σκότωσε τον ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα.
Δύο ημέρες αργότερα, απευθύνθηκε στους ίδιους τους Ιρανούς, λέγοντας: «Όταν το Ιράν θα είναι επιτέλους ελεύθερο, και αυτή η στιγμή θα έρθει πολύ νωρίτερα από ό,τι νομίζει ο κόσμος, όλα θα είναι διαφορετικά».
Η στάση του είναι σύμφωνη και με την ισραηλινή κοινή γνώμη. Ο πρώην πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ ηγείται της προσπάθειας για μια μαξιμαλιστική απάντηση στην επίθεση της Τεχεράνης, προτείνοντας το Ισραήλ να βομβαρδίσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, οι οποίες σύμφωνα με τις ΗΠΑ και άλλους είναι υπεύθυνες για ένα πρόγραμμα όπλων, μια κατηγορία που το Ιράν αρνείται εδώ και καιρό.
«Μερικές φορές η ιστορία σού χτυπάει την πόρτα και πρέπει να εκμεταλλευτείς τη στιγμή», δήλωσε στο CNN την Τρίτη (01/10). «Αν δεν το κάνουμε τώρα, δεν βλέπω να συμβαίνει ποτέ».
״יש לנו הזדמנות חד פעמית להשמיד את תכנית הגרעין של איראן״
— Naftali Bennett נפתלי בנט (@naftalibennett) October 2, 2024
צפו. pic.twitter.com/8xZHHdQfOm
Τα δύο όπλα του Ιράν για την αντιμετώπιση του Ισραήλ – η Χαμάς στη Γάζα και η Χεζμπολάχ στο Λίβανο – «έχουν προσωρινά παραλύσει», δήλωσε ο Μπένετ. «Έτσι είναι σαν ένας πυγμάχος στο ρινγκ χωρίς χέρια για τα επόμενα λεπτά. Τώρα είναι η στιγμή που μπορούμε να επιτεθούμε, επειδή το Ιράν είναι πλήρως ευάλωτο».
Αυτή η αντίδραση, φυσικά, ενέχει τον κίνδυνο του αγνώστου. Η Χεζμπολάχ είναι σίγουρα αποδυναμωμένη, αλλά κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πόση δυναμική διαθέτει ακόμη. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ πιστεύει ότι το Ιράν θα μπορούσε να κατασκευάσει μια βόμβα μέσα σε λίγες εβδομάδες, εφόσον το αποφασίσει. Εκτός από την πυρηνική επιλογή, η Τεχεράνη έχει άλλους τρόπους να ασκήσει περαιτέρω πίεση στο Ισραήλ και τους συμμάχους του. Η κλιμάκωση των αντιδράσεων θα μπορούσε να ξεφύγει εντελώς από τον έλεγχο οποιουδήποτε και να παρασύρει τους συμμάχους στη μάχη.
Ο πρώην ανώτερος ισραηλινός στρατιωτικός αξιωματούχος εξήγησε ότι «υπάρχουν πάντα διαφορετικές σχολές σκέψης». Αυτή του Μπένετ, σύμφωνα με τον αξιωματούχο, είναι ότι «ήρθε η ώρα να εξουδετερωθεί ολόκληρος ο άξονας του κακού. Ξεκινήσαμε με τη Χαμάς, στη συνέχεια με τη Χεζμπολάχ. Τώρα είναι η ώρα για το Ιράν, ίσως και για τη Συρία».
Ο πρώην αξιωματούχος δήλωσε ότι δεν έχει άμεση γνώση των σχεδίων του Ισραήλ, αλλά ζήτησε ανωνυμία για να συζητήσει ευαίσθητα θέματα.
«Χθες το βράδυ μου φάνηκε ότι θα ήταν μια συντριπτική απάντηση», είπε. «Σήμερα το πρωί, λαμβάνω μηνύματα ότι παίρνουν χρόνο για να σκεφτούν».
Μια πιο συγκρατημένη απάντηση θα οδηγούσε το Ισραήλ στο να στοχεύσει μια στρατιωτική εγκατάσταση, όπως έκανε το Ιράν την Τρίτη (01/10) στο Ισραήλ.
Διαβασε ακομα
Πόσο κοντά είμαστε σε έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο;«Θα μπορούσε να χτυπήσει υποδομές, πολύ παρόμοια με αυτό που συνέβη στην Υεμένη», δήλωσε ο πρώην αξιωματούχος, αναφερόμενος σε μια ισραηλινή εκστρατεία βομβαρδισμών στο λιμάνι της Χοντέιντα που ελέγχεται από τους Χούθι την Κυριακή (29/09). «Εθνικές εξαγωγές πετρελαίου ή οτιδήποτε άλλο».
Ο άγνωστος παράγοντας είναι πόσο μακριά θα φτάσει ο σημαντικότερος σύμμαχος του Ισραήλ -οι Ηνωμένες Πολιτείες- για να υποστηρίξει την αντίδρασή του.
«Έχουμε καταστήσει σαφές ότι θα υπάρξουν συνέπειες – σοβαρές συνέπειες – για αυτή την επίθεση και θα συνεργαστούμε με το Ισραήλ για να γίνει αυτό», δήλωσε την Τρίτη (01/10) ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν. «Είναι πολύ νωρίς για να σας πω κάτι δημοσίως όσον αφορά την αξιολόγησή μας ή τις προσδοκίες μας από τους Ισραηλινούς ή τις συμβουλές που θα τους δίναμε».
Έχει αποτύχει η διπλωματία στη Μέση Ανατολή;
Η διπλωματία έχει μέχρι στιγμής αποτύχει να μεσολαβήσει για μια συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, και οι διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός και την ομηρία μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ έχουν ναυαγήσει.
Ακόμη και μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες, ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ πίστευαν κατ’ ιδίαν ότι μέσω των διπλωματικών και αποτρεπτικών προσπαθειών της, η Ουάσινγκτον είχε συμβάλει στην επιτυχή αποτροπή μιας μεγάλης κλίμακας ιρανικής επίθεσης κατά του Ισραήλ, δήλωσαν πηγές στο CNN.
«Νομίζω ότι ο Νασράλα ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» για το Ιράν, δήλωσε ο Τζόναθαν Πάνικοφ, πρώην ανώτερος αναλυτής των μυστικών υπηρεσιών που ειδικεύεται στην περιοχή.
Χωρίς να υπάρχει διέξοδος και με το Ισραήλ να εμφανίζεται απρόθυμο να συμβιβαστεί με τους περιφερειακούς εχθρούς του, η επίθεση της Τρίτης (01/10) είναι ίσως το πιο σαφές σημάδι ότι ένας πολυφορεμένος περιφερειακός πόλεμος μπορεί να είναι έτοιμος να πυροδοτηθεί.
Εν τω μεταξύ, τόσο το Ισραήλ όσο και οι ΗΠΑ υποβάθμισαν την αποτελεσματικότητα του πλήγματος. Το Ισραήλ δήλωσε ότι η επίθεση «απέτυχε».
Διαβασε ακομα
Πώς οι επιθέσεις στον Λίβανο άλλαξαν τη Μέση ΑνατολήΤι θα μπορούσαν να κάνουν οι δύο πλευρές στη συνέχεια
Το Ιράν προσπάθησε να χαρακτηρίσει την επίθεσή του ως μια διαβαθμισμένη απάντηση στις επανειλημμένες κλιμακώσεις του Ισραήλ.
Οι φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν είπαν ότι τα πυραυλικά πλήγματα της Τρίτης (01/10) επικεντρώθηκαν σε ισραηλινούς στόχους ασφαλείας και στρατιωτικούς στόχους και ήταν απάντηση στη δολοφονία του Νασράλα και άλλων διοικητών, συμπεριλαμβανομένου του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, από το Ισραήλ στην ιρανική πρωτεύουσα Τεχεράνη τον Ιούλιο.
Μετά τη δολοφονία του πιο δημόσιου προσώπου της Χαμάς, αφού συμμετείχε στην ορκωμοσία του νέου προέδρου του Ιράν, ο κόσμος κράτησε την αναπνοή του καθώς περίμενε να δει πώς θα απαντούσε η Τεχεράνη.
Επί μήνες, η απάντηση αυτή δεν ήρθε ποτέ και οι εντάσεις φάνηκε να αποκλιμακώνονται, δεδομένων των σοβαρών συνεπειών ενός ολοκληρωτικού πολέμου στη Μέση Ανατολή.
Αλλά οι δολοφονίες του Ισραήλ και ο διευρυνόμενος πόλεμος στον Λίβανο άλλαξαν γρήγορα αυτή την εξίσωση.
Το Σάββατο (28/09), ο Νετανιάχου εκφώνησε μια πύρινη ομιλία που απευθυνόταν στο Ιράν, λέγοντας ότι το Ισραήλ «αλλάζει την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή» και ότι «δεν υπάρχει μέρος στο Ιράν ή στη Μέση Ανατολή στο οποίο δεν θα φτάσει το μακρύ χέρι του Ισραήλ».
Ο θάνατος του Νασράλα ήταν απαραίτητος, είπε, για να επιστρέψουν στα σπίτια τους χιλιάδες κάτοικοι κατά μήκος των συνόρων του Λιβάνου που εκτοπίστηκαν από τις επιθέσεις με ρουκέτες της Χεζμπολάχ και για να αποτραπεί η ομάδα από το να εξαπολύσει επίθεση μεγάλης κλίμακας στο Ισραήλ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκτιμήσει εδώ και καιρό ότι τόσο το Ιράν όσο και η ανώτερη ηγεσία της Χεζμπολάχ ήθελαν να αποφύγουν τον ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ, ακόμη και αν και οι δύο έχουν ανταλλάξει πυρά.
Ένας μεγάλος φόβος για τους Αμερικανούς και τους Άραβες διπλωμάτες είναι το ενδεχόμενο το Ισραήλ να χτυπήσει στο εσωτερικό του Ιράν, ενδεχομένως εναντίον των πυρηνικών του εγκαταστάσεων. Ο πρώην Ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ προέτρεψε το Ισραήλ να προβεί σε αντίποινα καταστρέφοντας το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Αλλά το Ιράν έχει καταστήσει σαφές ότι οποιαδήποτε απάντηση από το Ισραήλ θα οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση. Ο πρόεδρος του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν δήλωσε ότι η επιχείρηση της Τρίτης ήταν «μόνο ένα μέρος της δύναμής μας».
Το Ισραήλ πιθανότατα παρακολουθεί τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν καθώς καθορίζει την απάντησή του στην πυραυλική επίθεση της Τεχεράνης, σύμφωνα με τον Μάλκολμ Ντέιβις, ανώτερο αναλυτή αμυντικής στρατηγικής στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής.
«Από τη σκοπιά του Ισραήλ, δεν μπορεί να επιτρέψει στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Σίγουρα θα υπήρχε ισχυρή πίεση στο υπουργικό συμβούλιο του Νετανιάχου να επιτεθεί σε αυτές τις πυρηνικές εγκαταστάσεις και ουσιαστικά να αναστείλει το ιρανικό πρόγραμμα πυρηνικών όπλων, ενδεχομένως για χρόνια», δήλωσε ο Ντέιβις στην Becky Anderson του CNN.
Και η ίδια η Χεζμπολάχ παραμένει επίσης ένας επικίνδυνος αντίπαλος για το Ισραήλ με ένα οπλοστάσιο στρατιωτικών μέσων που θα μπορούσε να επιστρατεύσει.
Ωστόσο, ο Salam Vakil, διευθυντής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο Chatham House, πιστεύει ότι η Τεχεράνη πιθανότατα ελπίζει ότι «θα υπάρξει κάποια αυτοσυγκράτηση».
«Το Ιράν προσπαθεί να ρίξει κάποιες κόκκινες γραμμές, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι βρίσκεται σε αμυντική θέση, ότι η Χεζμπολάχ είναι εκτεθειμένη και ότι δεν έχει τις παραδοσιακές συμβατικές δυνατότητες για να πολεμήσει το Ισραήλ», δήλωσε στην Becky Anderson του CNN.
Η αμερικανική εμπλοκή
Οι ΗΠΑ, ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ και ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων, δηλώνουν ότι θα συντονιστούν με το Ισραήλ σχετικά με την απάντησή του στην επίθεση, ενώ ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ δεσμεύτηκε ότι θα υπάρξουν συνέπειες.
Αντιτορπιλικά του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ εκτόξευσαν αναχαιτιστικά κατά των ιρανικών πυραύλων και τις τελευταίες εβδομάδες οι ΗΠΑ έχουν μεταφέρει περισσότερα στρατεύματα και πολεμικά πλοία τους στην περιοχή.
Από την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, τα αμερικανικά στρατεύματα έχουν επίσης γίνει στόχος κλιμακούμενων επιθέσεων από ομάδες πληρεξουσίων που υποστηρίζονται από το Ιράν. Τον Ιανουάριο, τρεις στρατιώτες του αμερικανικού στρατού σκοτώθηκαν και περισσότερα από 30 μέλη της υπηρεσίας τραυματίστηκαν σε επίθεση μη επανδρωμένου αεροσκάφους εναντίον ενός μικρού αμερικανικού φυλακίου στην Ιορδανία.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ΗΠΑ έχουν επανειλημμένα σταθεί σταθερά στο πλευρό του Ισραήλ. Ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «δεν θα διστάσουν ποτέ» να προστατεύσουν τις αμερικανικές δυνάμεις και τα συμφέροντα στη Μέση Ανατολή και ότι οι ΗΠΑ παραμένουν έτοιμες και «σε θέση» να υπερασπιστούν τις δικές τους δυνάμεις και το Ισραήλ.
Με πληροφορίες από CNN
