Μεγέθυνση κειμένου
Η ιστορία πίσω από τη φωτογραφία και οι δρόμοι που μύριζαν θάνατο
Οι στρατιώτες διέταξαν τους άνδρες να γδυθούν και να μείνουν με τα εσώρουχα. Ακόμα και κάποιους από τους ηλικιωμένους. Κοιτάζουν όποιον τραβάει τη φωτογραφία. Είναι σχεδόν σίγουρα ένας Ισραηλινός στρατιώτης. Η εικόνα φαίνεται να δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στον λογαριασμό Telegram ενός δημοσιογράφου με ισχυρές πηγές στον ισραηλινό στρατό.
Οι άνδρες φαίνονται καταβεβλημένοι, φοβισμένοι και εξαντλημένοι. Το κοριτσάκι, το οποίο έγινε αντιληπτό στην εικόνα από έναν παραγωγό του BBC, κοιτάζει αλλού. Ίσως κάτι εκτός οπτικού πεδίου της κάμερας να έχει τραβήξει την προσοχή της. Ή ίσως απλά δεν θέλει να κοιτάξει τους στρατιώτες και τα όπλα τους.
Ο στρατός είπε στον κόσμο να σταματήσει εδώ. Τα ανατιναγμένα από βόμβες κτήρια απλώνονται στο βάθος πίσω τους. Ελέγχουν τους άντρες για όπλα, έγγραφα, οποιοδήποτε σημάδι που μπορεί να τους συνδέει με τη Χαμάς.
Η παρουσία του παιδιού, η έκφρασή του καθώς κοιτάζει αλλού, είναι μια λεπτομέρεια που θέτει τόσα πολλά ερωτήματα. Κυρίως, ποια ήταν; Τι της συνέβη; Η φωτογραφία τραβήχτηκε πριν από μια εβδομάδα. Μια εβδομάδα με εκατοντάδες νεκρούς, πολλούς τραυματίες και χιλιάδες ξεριζωμένους από τα σπίτια τους. Παιδιά πέθαναν κάτω από τα χαλάσματα των αεροπορικών επιδρομών ή επειδή δεν υπήρχαν τα φάρμακα ή το ιατρικό προσωπικό για να τα περιθάλψουν.
Σε συνεργασία με την αραβική εκπομπή του BBC Gaza Today, οι δημοσιογράφοι του BBC ξεκίνησαν τη αναζήτηση για το παιδί. Το Ισραήλ δεν επιτρέπει στο BBC ή σε άλλα διεθνή μέσα ενημέρωσης να έχουν πρόσβαση στη Γάζα για να κάνουν ανεξάρτητο ρεπορτάζ, οπότε το BBC εξαρτάται από ένα αξιόπιστο δίκτυο ανεξάρτητων δημοσιογράφων. Οι συνάδελφοί μας προσέγγισαν τις επαφές τους με οργανισμούς βοήθειας στο βορρά, δείχνοντας τη φωτογραφία σε μέρη όπου είχαν καταφύγει οι εκτοπισμένοι.
Μέσα σε 48 ώρες ήρθε η απάντηση. Το μήνυμα στο τηλέφωνο έγραφε: «Τη βρήκαμε!».
Η Τζούλια Αμπού Ουάρντα, ηλικίας τριών ετών, ήταν ζωντανή. Όταν ο συνεργαζόμενος με το BBC δημοσιογράφος συνάντησε την οικογένειά της στην πόλη της Γάζας, όπου έχουν καταφύγει πολλοί από την Τζαμπάλια. Το κορίτσι ήταν μαζί με τον πατέρα, τον παππού και τη μητέρα της.
Παρακολουθούσε ένα κινούμενο σχέδιο με κότες που τραγουδούσαν, που ήταν δύσκολο να ακουστεί λόγω της δυσοίωνης φασαρίας ενός ισραηλινού drone από πάνω. Η Τζούλια εξεπλάγη όταν ξαφνικά βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής ενός ξένου. «Ποιος είσαι εσύ;» ρώτησε ο πατέρας της, παιχνιδιάρικα. «Τζούλιαααα» απάντησε, τεντώνοντας τη λέξη για έμφαση.
Η Τζούλια ήταν σωματικά αλώβητη. Ντυμένη με ένα πουλόβερ και ένα τζιν, τα μαλλιά της σε κότσο που κρατούσαν φωτεινά μπλε λουλουδάκια. Αλλά η έκφρασή της ήταν επιφυλακτική.
Τότε ο Μοχάμεντ άρχισε να λέει την ιστορία πίσω από τη φωτογραφία.
Η ιστορία πίσω από τη φωτογραφία
Πέντε φορές η οικογένεια εκτοπίστηκε τις τελευταίες 21 ημέρες. Κάθε φορά έτρεχαν να ξεφύγουν από αεροπορικές επιδρομές και πυροβολισμούς. Την ημέρα που τραβήχτηκε η φωτογραφία άκουσαν ένα ισραηλινό μη επανδρωμένο αεροσκάφος να εκπέμπει προειδοποίηση για εκκένωση. Αυτό συνέβη στην περιοχή Al-Khalufa, όπου οι IDF προχωρούσαν εναντίον της Χαμάς.
«Υπήρχαν τυχαίοι πυροβολισμοί από οβίδες. Πήγαμε προς το κέντρο του προσφυγικού καταυλισμού Τζαμπάλια, στο δρόμο προς το σημείο ελέγχου». Η οικογένεια μετέφερε τα ρούχα της, μερικές κονσέρβες τροφίμων και λίγα προσωπικά αντικείμενα.
Στην αρχή ήταν όλοι μαζί. Ο μπαμπάς της Τζούλια, η μητέρα της Αμάλ, ο 15 μηνών αδελφός της Χαμζά, ο παππούς, δύο θείοι και ένας ξάδελφος. Αλλά μέσα στο χάος, ο Μοχάμεντ και η Τζούλια χωρίστηκαν από τους άλλους. «Χωρίστηκα από τη μητέρα της λόγω του πλήθους και όλων των αντικειμένων που κουβαλούσαμε. Εκείνη μπόρεσε να φύγει και εγώ έμεινα στη θέση μου», δήλωσε ο Μοχάμεντ.
Οι δρόμοι μύριζαν θάνατο
Πατέρας και κόρη προχώρησαν τελικά με τη ροή των ανθρώπων που κατευθύνονταν προς τα έξω. Οι δρόμοι μύριζαν θάνατο. «Είδαμε την καταστροφή και πτώματα διασκορπισμένα στο έδαφος», είπε ο Μοχάμεντ. Δεν υπήρχε τρόπος να σταματήσει η Τζούλια να βλέπει τουλάχιστον μερικά από αυτά. Μετά από περισσότερο από ένα χρόνο πολέμου, τα παιδιά έχουν εξοικειωθεί με τη θέα όσων έχουν πεθάνει βίαια.
Η ομάδα έφτασε σε ένα ισραηλινό σημείο ελέγχου.
«Υπήρχαν στρατιώτες στα τανκς και στρατιώτες στο έδαφος. Πλησίασαν τους ανθρώπους και άρχισαν να πυροβολούν πάνω από τα κεφάλια τους. Οι άνθρωποι έσπρωχναν ο ένας τον άλλον κατά τη διάρκεια των πυροβολισμών».
Οι άνδρες διατάχθηκαν να γδυθούν μέχρι το εσώρουχό τους. Αυτή είναι μια διαδικασία ρουτίνας καθώς οι IDF ψάχνουν για κρυμμένα όπλα ή βομβιστές αυτοκτονίας. Ο Μοχάμεντ λέει ότι κρατήθηκαν στο σημείο ελέγχου για έξι με επτά ώρες. Στη φωτογραφία η Τζούλια φαίνεται ήρεμη. Αλλά ο πατέρας της θυμήθηκε την αγωνία της στη συνέχεια.
«Άρχισε να ουρλιάζει και μου είπε ότι ήθελε τη μητέρα της».
Η οικογένεια επανενώθηκε. Οι εκτοπισμένοι είναι στοιβαγμένοι σε μικρούς χώρους. Οι δεσμοί της οικογένειας είναι σφιχτοί. Τα νέα ταξιδεύουν γρήγορα στην πόλη της Γάζας όταν φτάνουν συγγενείς από την Τζαμπάλια. Η Τζούλια παρηγορήθηκε από τους ανθρώπους που την αγαπούσαν. Υπήρχαν γλυκά και πατατάκια, μια λιχουδιά που είχαν φυλάξει.
Τότε ο Μοχάμεντ αποκάλυψε στον συνάδελφό μας το βαθύ τραύμα που είχε υποστεί η Τζούλια, πριν από εκείνη την ημέρα της πτήσης τους από την Τζαμπάλια στην πόλη της Γάζας. Είχε έναν αγαπημένο ξάδερφο. Το όνομά του ήταν Γιαχία και ήταν επτά ετών. Συνήθιζαν να παίζουν μαζί στο δρόμο. Πριν από περίπου δύο εβδομάδες ο Γιαχία βρισκόταν στο δρόμο όταν οι Ισραηλινοί εξαπέλυσαν μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος. Το παιδί σκοτώθηκε.
«Η ζωή ήταν φυσιολογική. Έτρεχε και έπαιζε», είπε. «Αλλά τώρα, κάθε φορά που ακούγονται βομβαρδισμοί, δείχνει και λέει, «αεροπλάνο!». Ενώ είμαστε παγιδευμένοι, κοιτάζει ψηλά και δείχνει προς το μη επανδρωμένο αεροσκάφος που πετάει από πάνω μας».
Νεκρά 14.000 παιδιά
Σύμφωνα με την Unicef -την υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά- 14.000 παιδιά φέρονται να έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο. «Μέρα με τη μέρα τα παιδιά πληρώνουν το τίμημα για έναν πόλεμο που δεν ξεκίνησαν τα ίδια», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Unicef, Τζόναθαν Κρικξ.
«Τα περισσότερα από τα παιδιά που έχω συναντήσει έχουν χάσει ένα αγαπημένο τους πρόσωπο σε συχνά τρομερές συνθήκες».
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι σχεδόν όλα τα παιδιά στη Λωρίδα της Γάζας – σχεδόν ένα εκατομμύριο – χρειάζονται υποστήριξη ψυχικής υγείας.
Είναι δύσκολο να αποκαλέσει κανείς ένα παιδί, όπως η Τζούλια, τυχερό. Όταν σκέφτεσαι τι έχει δει και χάσει και πού είναι παγιδευμένη. Μέχρι τώρα ξέρει ότι η ζωή μπορεί να τελειώσει αιφνιδιαστικά.
Η καλή της τύχη είναι η οικογένεια που θα κάνει ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό -ενάντια σε αεροπορικές επιδρομές, μάχες με πυροβόλα όπλα, πείνα και αρρώστιες- για να την προστατεύσει.
Με πληροφορίες από BBC