icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Το σχέδιο περιλαμβάνει την παρουσίαση έργων στη Γάζα αλλά και την αποστολή έργων πέρα από τις ισραηλινές γραμμές πολιορκίας ώστε να παρουσιαστούν σε όλο τον κόσμο

Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες στη Γάζα σχεδιάζουν να διοργανώσουν μια «έκθεση Μπιενάλε» ως πράξη αντίστασης απέναντι στη συνεχιζόμενη στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ, αλλά και για να εστιάσουν την προσοχή στη δυσχερή θέση των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων της περιοχής που βρίσκονται υπό 13 και πλέον μήνες βομβαρδισμών.

Περίπου 50 καλλιτέχνες από τη Γάζα θα εκθέσουν τα έργα τους εντός της πολιορκημένης παράκτιας λωρίδας, αναζητώντας γκαλερί για να φιλοξενήσουν εκθέσεις στο εξωτερικό, αναφέρει ο Guardian. Αλλά προκειμένου να κρατήσουν το έργο τους στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου, οι καλλιτέχνες αντιμετωπίζουν μια μοναδική πρόκληση: πώς θα περάσουν την τέχνη τους από τις ισραηλινές γραμμές πολιορκίας.

Περίπου το ¼ των καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση κατάφεραν να περάσουν στην Αίγυπτο νωρίτερα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Από αυτούς που έμειναν πίσω, κάποιοι θα προσπαθήσουν να στείλουν έργα τέχνης έξω από τη Γάζα με εργαζόμενους σε οργανώσεις αρωγής που τους επιτρέπεται σποραδικά να διασχίζουν τις γραμμές – άλλοι θα στείλουν υλικό ηλεκτρονικά με τη μορφή φωτογραφιών και βίντεο, ενώ μερικοί θα συνεργαστούν με καλλιτέχνες στη Δυτική Όχθη για να ανασυνθέσουν την τέχνη τους εξ αποστάσεως.

Πηγή: Osama Naqqa, Scenes, Khan Younis/BBC

Η Tasneem Shatat, μια 26χρονη από το Khan Younis, η οποία βοήθησε στην ιδέα και είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από την πρωτοβουλία, εξήγησε γιατί οι καλλιτέχνες επέλεξαν να μιμηθούν τη Βενετία κι άλλες μεγάλες πόλεις του κόσμου για να ονομάσουν την προτεινόμενη έκθεση «Μπιενάλε».

«Τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά γεγονότα στον κόσμο ονομάζονται Μπιενάλε, που φιλοξενούν τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του κόσμου για να ασχοληθούν με τα σημαντικότερα πράγματα στον κόσμο μέσω της τέχνης τους. Για εμάς, οι πιο σημαντικοί καλλιτέχνες στον κόσμο τώρα είναι οι καλλιτέχνες της Γάζας», δήλωσε η Shatat.

Η ονομασία είναι επίσης μια δήλωση πρόθεσης ότι η μπιενάλε θα είναι ένα επαναλαμβανόμενο γεγονός, και ότι η Γάζα και οι καλλιτέχνες θα είναι ακόμα όρθιοι σε δύο χρόνια.

Πηγή: Khaled Husseyin, I Miss You So Much, Deir al-Balah, Gaza/BBC

Η ιδέα αποσκοπεί σε μια καλλιτεχνική απόδειξη της ζωής μπροστά στην προσπάθεια να αφαιρεθεί από τους Παλαιστίνιους της Γάζας η ανθρωπιά τους. Ξεκίνησε ως μια συζήτηση μεταξύ καλλιτεχνών που αναζητούσαν ο ένας τον άλλον για να ελέγξουν αν οι φίλοι τους είναι ακόμα ζωντανοί και να συγκρίνουν σημειώσεις όχι μόνο για το πώς να επιβιώσουν, αλλά και για το πώς να συνεχίσουν να κάνουν τέχνη κάτω από πυρά και με ελάχιστα τρόφιμα.

«Ο πόλεμος έκλεψε πολλά πράγματα από εμάς και τους κατοίκους της Γάζας και συνεχίζει να κλέβει τα πάντα, και παρόλα αυτά ο κόσμος σιωπά», δήλωσε η Shatat. «Θέλουμε τα διεθνή ιδρύματα σε όλο τον κόσμο να φιλοξενήσουν αυτά τα σχέδια και τους πίνακες και να τα εκθέσουν. Δεν θα πούμε τις ιστορίες που ο κόσμος ήδη γνωρίζει καλά, αλλά θα σας πούμε για την αναγέννηση του σκότους της αδικίας, θα σας πούμε για μια ζωή μέσα στο θάνατο».

Πηγή: Yara Zuhud, Death like Hell, Deir al-Balah/BBC

Οι διοργανωτές λένε ότι, αν βρεθεί ένας οικοδεσπότης στο εξωτερικό για να διοργανώσει μια Μπιενάλε της Γάζας, θα πρόκειται για ένα γεγονός πρωτοφανές στη σύγχρονη εποχή: καλλιτέχνες υπό πολιορκία και πείνα να καταφέρνουν να διοργανώσουν μια έκθεση στην παγκόσμια σκηνή.

Ο Muhammad al-Hajj, ένας 42χρονος καλλιτέχνης και δάσκαλος που τώρα βρίσκει καταφύγιο στον καταυλισμό Nuseirat στην κεντρική περιοχή της Λωρίδας της Γάζας, προσπάθησε να συνεχίσει να ζωγραφίζει ακόμη και όταν ο ίδιος και όλοι γύρω του παλεύουν για τα βασικά αγαθά.

«Υπάρχει έλλειψη τροφίμων και νερού, δεν υπάρχουν σκηνές και βρισκόμαστε στα πρόθυρα του χειμώνα», δήλωσε ο Hajj. «Ταυτόχρονα μου λείπουν στυλό, χρώματα και μπογιές. Ακόμα και αν γίνουν διαθέσιμα, είναι πολλαπλάσια της κανονικής τιμής».

Πηγή: Malaka Mahmoud Abu Awda, Between the Rubble (2024)/BBC

Ο Hajj είχε κάποτε ένα στούντιο στην πόλη της Γάζας, αλλά το έχει χάσει όλο αυτό και μετακινείται από τον ένα καταυλισμό με σκηνές στον άλλο. Είπε ότι σκοπεύει να εξάγει τα έργα του, πολλά από τα οποία είναι αλληγορικά σχέδια των παλαιστινιακών δεινών, είτε μέσω της συνεργασίας του με έναν καλλιτέχνη της Δυτικής Όχθης που θα επανερμηνεύσει τα έργα του, είτε φωτογραφίζοντάς τα σε υψηλή ευκρίνεια και στέλνοντάς τα ηλεκτρονικά για να εκτυπωθούν σε πίνακες.

«Μέσω της τέχνης, στέλνουμε ένα μήνυμα στον κόσμο ότι είμαστε ακόμα ζωντανοί και όσο αναπνέουμε μπορούμε να ρίχνουμε φως σε όλα όσα συμβαίνουν εδώ», δήλωσε ο Hajj.

Η Sehwail, 37 ετών, βλέπει την προοπτική της Μπιενάλε της Γάζας ως μια ευκαιρία για μια νέα αρχή ως καλλιτέχνης. «Η συνέχιση της δημιουργίας τέχνης εν μέσω πολέμου και καταπίεσης στη Γάζα δεν είναι απλώς μια δημιουργική πράξη, είναι μια πράξη αντίστασης και επιβίωσης από μόνη της», δήλωσε. «Ενώ το Ισραήλ εστιάζει στο να σβήσει τη ζωή και τον πολιτισμό στη Γάζα, η συνέχειά μου στην τέχνη αποδεικνύει ότι η ζωή συνεχίζεται και ότι η παλαιστινιακή ταυτότητα δεν θα σβηστεί».

Πηγή: Mustafa Mohanna, Hope on the Road, north Gaza/BBC

Σε ένα μανιφέστο για την έναρξη της Μπιενάλε της Γάζας, οι καλλιτέχνες δήλωσαν ότι αντιπροσωπεύει «ένα δημιουργικό βήμα έξω από τα παραδοσιακά πλαίσια των εκθέσεων. Αντανακλά την ευαισθησία και την ιδιαιτερότητα της κατάστασής μας, καθιστώντας την ένα επείγον και εξαιρετικό γεγονός. Στο επίκεντρο του καλλιτεχνικού σκοπού βρίσκεται ο αγώνας ενός λαού για επιβίωση».

Το σχέδιο της Μπιενάλε της Γάζας βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και εξαρτάται από την παρέμβαση μιας γκαλερί ή ενός εθνικού μουσείου στο εξωτερικό για να γίνει πραγματικότητα. Αλλά η Shatat είναι αισιόδοξη.

«Όλα τα έργα των καλλιτεχνών θα δουν το φως και θα ξεπεράσουν τα εμπόδια, τα σύνορα και τους νόμους και θα τα δει όλος ο κόσμος. Αυτή είναι η δύναμη της τέχνης».