Ήταν μάλλον θέμα χρόνου να εκτοξεύσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν έναν πειραματικό βαλλιστικό πύραυλο με πυρηνικές δυνατότητες στην Ουκρανία. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η απόφασή του έρχεται καθώς ο πόλεμος πλησιάζει σε ένα πιθανό τελικό παιχνίδι, με τις δύο πλευρές να διεκδικούν θέσεις ενόψει των διαπραγματεύσεων στη σκιά του Ντόναλντ Τραμπ.

Ούτε η Ουκρανία ούτε η Ρωσία γνωρίζουν ακριβώς τι θα κάνει ο Τραμπ όταν αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο. Όμως οι κλιμακώσεις που λαμβάνουν χώρα τώρα θα θέσουν ένα νέο status quo για την ημέρα που θα γίνει πρόεδρος, οπότε οι επιλογές του Τραμπ κυμαίνονται σε μια ευρεία γκάμα.

Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν αυτή την εβδομάδα ότι απλώς δεν γνωρίζουν τι έχει σχεδιάσει γι’ αυτούς ο εκλεγμένος πρόεδρος. Και έχοντας ελάχιστη ιδέα για τις προθέσεις του Τραμπ, επικεντρώνονται στη βελτιστοποίηση της θέσης τους στο πεδίο της μάχης, επιδιώκοντας να κρατήσουν ένα προγεφύρωμα στη ρωσική περιοχή του Κουρσκ και να ενισχύσουν τις γραμμές του μετώπου σε άλλα σημεία του πεδίου της μάχης, ώστε να είναι σε όσο το δυνατόν πιο ισχυρή θέση πριν από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση.

Αμερικανοί αξιωματούχοι, οι οποίοι επίσης δεν είναι σίγουροι για το τι θα κάνει ο νέος τους πρόεδρος, επιθυμούν να καταστήσουν την Ουκρανία όσο το δυνατόν πιο αυτάρκη και να προετοιμάσουν τους Ευρωπαίους εταίρους τους να αυξήσουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία μετά την αποχώρηση του Μπάιντεν.

Ένας τρόπος με τον οποίο κάποιοι αξιωματούχοι της κυβέρνησής του περιέγραψαν τον στόχο είναι να αποφύγουν να παραδώσουν στον Τραμπ ένα άλλο Αφγανιστάν, όπου ο στρατός της χώρας καταρρέει μόλις οι ΗΠΑ σταματήσουν να παρέχουν υποστήριξη. Ωστόσο, οι περισσότεροι είναι απαισιόδοξοι ότι η Ουκρανία μπορεί να συνεχίσει τον αγώνα επ’ αόριστον.

Διαβασε ακομα

Τι σημαίνει για τον πόλεμο στην Ουκρανία το “ok” Μπάιντεν για τους ATACMS

Τους τελευταίους μήνες της θητείας του, ο Τζο Μπάιντεν προσέφερε στην Ουκρανία ένα πράγμα που ζητούσε διακαώς: το δικαίωμα να χρησιμοποιεί πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς Atacms εναντίον στόχων εντός της Ρωσίας. Έδωσε επίσης στην Ουκρανία την άδεια να χρησιμοποιεί νάρκες και το δικαίωμα να στέλνει αμερικανούς στρατιωτικούς εργολάβους για να επιδιορθώσουν το υλικό που χρειάζεται η Ουκρανία για να παραμείνει στον αγώνα.

Κανένα από αυτά δεν αλλάζει τα δεδομένα, όπως παραδέχθηκαν αξιωματούχοι. Και η επιφυλακτικότητα του Μπάιντεν τους προηγούμενους μήνες -όταν θα ήταν πιο χρήσιμα- υπαγορεύτηκε εν μέρει από πολιτικές ανησυχίες για αντιδράσεις ενόψει των εκλογών.

Ο Τραμπ θα μπορούσε να αντιστρέψει αυτές τις αποφάσεις από την πρώτη ημέρα που θα αναλάβει το αξίωμά του. Αλλά θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει ότι αποτελούν χρήσιμο εργαλείο καθώς θα ξεκινά διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν και, όπως ελπίζουν οι πιο αισιόδοξοι παρατηρητές, θα ενεργεί με το πνεύμα ενός καλού επιχειρηματία: να μην δίνει ποτέ κάτι πολύτιμο δωρεάν.

Ωστόσο, η τελευταία αύξηση της υποστήριξης του Μπάιντεν έχει κόστος. Και την Τρίτη (19/11), η Ρωσία έστειλε στη Δύση ένα πολύ σαφές μήνυμα: μπορούμε να κλιμακώσουμε κι εμείς. Με μόλις 30λεπτη προειδοποίηση, η Ρωσία εκτόξευσε έναν πειραματικό πύραυλο που φαίνεται να είναι παραλλαγή ενός παλαιότερου, που δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ, του RS-26, ο οποίος είχε αρχικά σχεδιαστεί για την μεταφορά πυρηνικών όπλων. Ο πύραυλος είχε επικριθεί στο παρελθόν για παραβίαση της καταργημένης πλέον Συνθήκης για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Μέσου Βεληνεκούς που υπογράφηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 για να αποφευχθεί μια πυραυλική κρίση στην Ευρώπη – και η ανάπτυξή του θα μπορούσε να αναβιώσει αυτούς τους φόβους.

Διαβασε ακομα

O Πούτιν έτοιμος να συζητήσει με τον Τραμπ πιθανή κατάπαυση πυρός στην Ουκρανία

Ο Πούτιν προσπάθησε να φανεί απειλητικός καθώς έκανε μια σπάνια ομιλία στη ρωσική κρατική τηλεόραση την Πέμπτη (21/11), απειλώντας να πλήξει τις δυτικές χώρες που εμπλέκονται στον πόλεμο και υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη «δεν μπορούν να αναχαιτίσουν τέτοιους πυραύλους». (Αν ήθελε να κάνει αίσθηση στην Αμερική, θα έπρεπε να είχε εκτοξεύσει τον πειραματικό του πύραυλο μια άλλη μέρα. Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ήταν σταθερά επικεντρωμένα στον Ματ Γκέιτζ, τον υποψήφιο του Τραμπ για τη θέση του γενικού εισαγγελέα, ο οποίος εγκατέλειψε την υποψηφιότητά του μετά από σειρά κατηγοριών ότι είχε κάνει σεξ με ανήλικα κορίτσια).

Παρ’ όλα αυτά, ο πύραυλος είχε σκοπό να στείλει ένα μήνυμα. «Εκλαμβάνω την εκτόξευση ως «υπενθύμιση» προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι οι κίνδυνοι πυρηνικής κλιμάκωσης παραμένουν παρόντες», δήλωσε ο James Acton, συνδιευθυντής του προγράμματος πυρηνικής πολιτικής στο Carnegie Endowment for International Peace.

Αμερικανοί αξιωματούχοι εμφανίστηκαν σκόπιμα αισιόδοξοι όσον αφορά την πυρηνική απειλή τις τελευταίες ημέρες. Παρά το ξαφνικό κλείσιμο της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Κίεβο την Τετάρτη (20/11) εν μέσω προειδοποιήσεων για μια μυστηριώδη «απειλή αεροπορικής επίθεσης», οι αξιωματούχοι είχαν δηλώσει ότι δεν είχαν δει καμία αλλαγή στην πυρηνική στάση της Ρωσίας. Και οι Ρώσοι αξιωματούχοι εμφανίστηκαν επίσης πρόθυμοι να αποφύγουν μια τυχαία κλιμάκωση με τις ΗΠΑ, παρέχοντας μια «προειδοποίηση» για την εκτόξευση.

«Τούτου λεχθέντος, η απόφαση του Πούτιν να ενημερώσει την Ουάσιγκτον πριν από τη δοκιμή είχε σαφώς ως στόχο να αποφύγει την παρερμηνεία της εκτόξευσης και να μετριάσει τους κινδύνους άμεσης πυρηνικής κλιμάκωσης», δήλωσε ο Acton.

«Πράγματι, νομίζω ότι είναι πολύ απίθανο ο Πούτιν να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα δεδομένης της εκλογής του Τραμπ και της πιθανότητας οι Ηνωμένες Πολιτείες να σταματήσουν να παρέχουν βοήθεια στην Ουκρανία».

Διαβασε ακομα

Πόσο πιθανό είναι ο Πούτιν να χρησιμοποιήσει πυρηνικά κατά της Δύσης

Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν προειδοποιήσει ότι η Ρωσία θα έγνεφε τουλάχιστον προς μια πυρηνική κλιμάκωση εάν ο Μπάιντεν έδινε στην Ουκρανία την άδεια να χρησιμοποιήσει τα Atacms. Ο επικεφαλής της CIA, Μπιλ Μπερνς, σε μια επίσκεψη στο Λονδίνο μαζί με τον επικεφαλής της MI6 τον Σεπτέμβριο, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είχαν παρακάμψει μια προηγούμενη ρωσική πυρηνική τρομολαγνεία το φθινόπωρο του 2022, αποδεικνύοντας ότι οι απειλές από τη Μόσχα δεν πρέπει πάντα να λαμβάνονται κυριολεκτικά.

«Ο Πούτιν είναι ένας νταής. Θα συνεχίσει να εκτοξεύει απειλές κατά καιρούς», δήλωσε ο Μπερνς. «Δεν έχουμε την πολυτέλεια να εκφοβιστούμε από αυτές τις απειλές… [πρέπει] να τις προσέχουμε. Οι ΗΠΑ έχουν παράσχει τεράστια υποστήριξη στην Ουκρανία και είμαι βέβαιος ότι ο πρόεδρος θα εξετάσει και άλλους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τους υποστηρίξουμε».

Πύραυλοι Oreshnik: Άγνωστοι στη Δύση και αόρατοι για την αεράμυνα της Ουκρανίας

Την ίδια ώρα, η άγνοια της Δύσης για τα χαρακτηριστικά αυτού του υπερηχητικού όπλου και η απειλητική ρητορική του Πούτιν ενισχύουν την αίσθηση αβεβαιότητας.

Οι πύραυλοι Oreshnik είναι ένα από τα πιο εξελιγμένα πυραυλικά συστήματα που έχει αναπτύξει η Μόσχα τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ ανήκουν στους νέας γενιάς μεγάλου βεληνεκούς, αλλά όχι και στην κατηγορία των διηπειρωτικών, όπως ανακοινώθηκε από το Κίεβο.

Η Δύση δεν έχει μέχρι σήμερα ιδιαίτερη γνώση των χαρακτηριστικών και της δυναμικής τους, ωστόσο όπως μεταδίδουν τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, οι συγκεκριμένοι πύραυλοι έχουν ως βασικό πλεονέκτημα την ταχύτητα με την οποία πλήττουν τους στόχους τους κατά την κάθοδο.

Συγκεκριμένα, οι Oreshnik αναπτύσσουν 2 έως 3 χιλιόμετρα ταχύτητα το δευτερόλεπτο, κάτι το οποίο πρακτικά τούς καθιστά πέρα από υπερηχητικούς και «αόρατους» στα συστήματα αεράμυνας του Κιέβου, κυρίως γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα και τις βασικές ενεργειακές του μονάδες.

Οι Oreshnik ανήκουν στην «οικογένεια» των υπερηχητικών όπλων καθώς επί της ουσίας χτυπούν με ταχύτητα που ξεπερνά τα 10.800 χλμ/ώρα, ενώ υπάγονται στην κατηγορία που περιλαμβάνει πυραύλους που κινούνται με ταχύτητες από 6.100 χλμ/ώρα μέχρι και 12.300 χλμ/ώρα.

Οι Oreshnik έχουν επίσης τη δυνατότητα πολλαπλών κεφαλών και δεν είναι διηπειρωτικοί, αλλά μεγάλου βεληνεκούς καθώς διανύουν απόσταση όχι μεγαλύτερη από 900 χιλιόμετρα. Με βάση τα λεγόμενα του Πούτιν, το πλήγμα – δοκιμή στο Ντνίπρο είναι το πρώτο που η Ρωσία επιχειρεί με το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα.

Με πληροφορίες από Guardian