Στις 3 Φεβρουαρίου οι μετανάστες σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έκαναν απεργία. Πολλές επιχειρήσεις έκλεισαν, τα παιδιά δεν πήγαν σχολείο και οι εργαζόμενοι δεν πήγαν στη δουλειά τους. Η διαμαρτυρία ήταν μια απάντηση στην κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία, σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες θητείας, έχει επικεντρωθεί στην προσβολή, την ποινικοποίηση και την τρομοκράτηση της κοινότητας των μεταναστών με μια επίθεση εχθρικών πολιτικών.

Η διαμαρτυρία έγινε viral, οδηγώντας τους διοργανωτές να καλέσουν σε νέα απεργία στις 3 Μαρτίου, με τη δυνατότητα συνέχισης των διαμαρτυριών κάθε μήνα. Ο στόχος είναι όλοι οι μετανάστες στη χώρα -περισσότεροι από 47,8 εκατομμύρια- να μείνουν στο σπίτι τους για μια μέρα για να δείξουν πώς θα ήταν η ζωή χωρίς αυτούς.

Εάν ο πρόεδρος επιτύχει τον στόχο του, δεν θα υπάρχουν μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες: Όλοι όσοι εισήλθαν παράνομα στη χώρα θα απελαθούν και θα ανακληθεί η νομική προστασία όσων έχουν επιτυχώς νομιμοποιήσει το καθεστώς τους.

Αλλά αν όλοι οι μετανάστες της χώρας εξαφανίζονταν, οι οικονομικές συνέπειες θα ήταν καταστροφικές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένα έθνος που χτίστηκε από μετανάστες. Από το 2023, σχεδόν το ένα πέμπτο του εργατικού δυναμικού ήταν αλλοδαπής καταγωγής: Από τα 160,2 εκατομμύρια εργαζόμενους, περίπου 29,7 εκατομμύρια ήταν μετανάστες, σύμφωνα με το Γραφείο Απογραφής.

Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει όλους τους εργαζόμενους που έχουν γεννηθεί εκτός των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των πολιτογραφημένων υπηκόων, των μόνιμων κατοίκων, των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των ανθρώπων χωρίς χαρτιά. Το 2022, υπήρχαν 8,3 εκατομμύρια εργαζόμενοι χωρίς χαρτιά – σχεδόν το 5% του συνολικού εργατικού δυναμικού εκείνης της χρονιάς, σύμφωνα με το Pew Research Center.

Μαζί, με ή χωρίς νομικό καθεστώς, οι μετανάστες εργάζονται σε όλους τους κλάδους, υποστηρίζοντας βασικούς τομείς όπως οι επαγγελματικές και επιχειρηματικές υπηρεσίες, όπου αποτελούν 4,7 εκατομμύρια εργαζόμενους, και η μεταποίηση, όπου αντιπροσωπεύουν το 20,2% του συνολικού εργατικού δυναμικού. Συμβάλλουν δισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία των ΗΠΑ και αν εξαφανίζονταν, όπως οραματίζεται ο Τραμπ, το έθνος θα έμενε στάσιμο.

Ας φανταστούμε αυτό το σενάριο.

Διαβασε ακομα

Ο Τραμπ στέλνει πίσω 211 Έλληνες και επικίνδυνους εγκληματίες στο Ελ Σαλβαδόρ

Παιδιά χωρίς φροντίδα

Η Καρολίνα δεν θέλει να «ακουστεί τραγικό», αλλά αν όλοι οι μετανάστες στη χώρα εξαφανίζονταν, τα νεογέννητα που φροντίζει δεν θα είχαν κανέναν να τα φροντίσει. Η 33χρονη Κολομβιανή είναι ειδικός στη φροντίδα νεογνών και προσφέρει τις υπηρεσίες της σε γονείς σε ολόκληρη τη χώρα.

Με συμβόλαια διάρκειας τριών έως έξι μηνών, ζει με τις οικογένειες που την προσλαμβάνουν και φροντίζει τα μωρά τους από 12 έως 24 ώρες την ημέρα. Φροντίζει για τα πάντα: «Τα ξυπνάω, τα αλλάζω, τα ταΐζω ή τα κάνω μπάνιο», λέει μιλώντας τηλεφωνικά στην EL PAIS από το Βερμόντ, όπου εργάζεται αυτή τη στιγμή.

Όπως λέει, έφτασε στις ΗΠΑ το 2017 και έγινε υπήκοος αφού παντρεύτηκε έναν Αμερικανό. Ωστόσο, αν η κυβέρνηση Τραμπ ανακαλέσει την υπηκοότητά της -κάτι που δεν θα αποτελούσε έκπληξη, δεδομένων των προσπαθειών του προέδρου να τερματίσει το δικαίωμα υπηκοότητας με τη γέννηση- οι οικογένειες με τις οποίες εργάζεται θα καταστραφούν.

«Η απουσία μου θα είχε τεράστιο αντίκτυπο. Θα ήταν αισθητή σε όλα: στην καθημερινή τους ζωή, συναισθηματικά, ψυχολογικά και οικονομικά. Με εμπιστεύονται και ξέρουν ότι τα μωρά τους θα είναι μια χαρά κάτω από τη φροντίδα μου», εξηγεί.

Το 2023, υπήρχαν 5,5 εκατομμύρια μετανάστες όπως η Καρολίνα που εργάζονταν στον τομέα της εκπαίδευσης, της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής βοήθειας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Απογραφής.

Αυτός ο τομέας, ο οποίος συνεισφέρει 2,3 τρισεκατομμύρια δολάρια στο εθνικό ΑΕΠ ετησίως, απασχολεί τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό στη χώρα. Για την ακρίβεια, το 18,4% όλων των μεταναστών εργαζομένων στις ΗΠΑ εργάζονται σε αυτόν τον τομέα, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι δάσκαλοι όπως ο Άντι και η Τζούλια.

Διαβασε ακομα

Τα δάκρυα της Σελένα Γκόμεζ για τις απελάσεις του Τραμπ: Όλοι μου οι άνθρωποι δέχονται επίθεση

Άδεια σχολεία

Ο Άντι είναι καθηγητής μαθηματικών σε ένα λύκειο στο Κουίνς της Νέας Υόρκης. Αλλά ο 33χρονος από τον Ισημερινό, ο οποίος μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες με τους γονείς του όταν ήταν μόλις επτά ετών, είναι κάτι πολύ περισσότερο από καθηγητής.

«Είμαι ένα από τα πρώτα πρόσωπα που βλέπουν οι μαθητές όταν φτάνουν στο σχολείο, και κοιτάζοντάς τους, μπορώ να καταλάβω αν κάτι δεν πάει καλά. Αν αυτό συμβαίνει, είμαι το άτομο που ρωτάει αν θέλουν να το συζητήσουν ή αν χρειάζονται βοήθεια», λέει. Σε ένα σχολείο όπου το 90% των μαθητών είναι ισπανόφωνοι, αν οι μετανάστες εξαφανίζονταν ξαφνικά, όχι μόνο θα έφευγε ο Άντι, αλλά και το σχολείο του θα έμενε κατεστραμμένο.

Ο ίδιος έχει ήδη αποκτήσει την υπηκοότητα, αλλά η Τζούλια, επίσης δασκάλα, μόλις τώρα ξεκινά το μακρύ ταξίδι προς αυτή. Η 26χρονη Κουβανή, η οποία προτιμά να κρατήσει το πραγματικό της όνομα κρυφό, έφτασε στις ΗΠΑ μόλις πριν από 10 μήνες μέσω του προγράμματος ανθρωπιστικής αναστολής. Όσοι επωφελούνται από αυτό το καθεστώς εισέρχονται στη χώρα νόμιμα, με δύο χρόνια παραμονής και άδεια εργασίας.

Στην περίπτωση της Τζούλια, μετά από ένα χρόνο στη χώρα, μπορεί να υποβάλει αίτηση για μόνιμη διαμονή και, τελικά, για υπηκοότητα. Αλλά για την Τζούλια, αυτό το μέλλον είναι αβέβαιο: Η κυβέρνηση Τραμπ έχει δηλώσει ότι αναζητά τρόπο να καταργήσει τη νομική προστασία για τους μετανάστες που εισήλθαν στη χώρα με καθεστώς αναστολής.

Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζει καθημερινά η Τζούλια όταν ξυπνάει και πηγαίνει στη δουλειά της ως βοηθός διδασκαλίας σε ένα δημοτικό σχολείο σε μια μικρή πόλη του ανατολικού Τέξας, κοντά στα σύνορα με τη Λουιζιάνα. Είναι το μοναδικό δίγλωσσο σχολείο στην περιοχή, την οποία η Τζούλια περιγράφει ως «πολύ ρεπουμπλικανική» και «πολύ συντηρητική».

«Στο σχολείο υπάρχουν τέσσερις δάσκαλοι λατινοαμερικάνικης καταγωγής. Είμαστε ουσιαστικά η γέφυρα μεταξύ των μαθητών και των οικογενειών που δεν μιλούν ακόμη αγγλικά και των υπόλοιπων δασκάλων», εξηγεί.

Διαβασε ακομα

Γιατί ο Τραμπ θέλει να στείλει 30.000 μετανάστες στο Γκουαντάναμο

«Σε ένα πλαίσιο όπως αυτό που ζούμε, το να έχουμε δασκάλους ισπανικής καταγωγής είναι ζωτικής σημασίας για τα παιδιά που ενσωματώνονται στην κοινωνία», λέει η Κουβανή. «Έτσι δεν αισθάνονται μόνα τους και μπορούν να αφομοιωθούν. Για παράδειγμα, από τους 14 μαθητές μου, μόνο το ένα τρίτο είναι Αμερικανοί. Οι υπόλοιποι είναι Λατινοαμερικάνοι και τέσσερις από αυτούς βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο για περίπου έξι μήνες», προσθέτει.

Σε μια υποθετική ημέρα χωρίς μετανάστες, το σχολείο της Τζούλια, όπως και του Άντι, δεν θα είχε μόνο έλλειψη δασκάλων αλλά και μαθητών.

Σκοτάδι και σκουπίδια

Ο δεύτερος μεγαλύτερος τομέας στις ΗΠΑ με τους περισσότερους εργαζομένους που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό – 4,7 εκατομμύρια το 2023 – είναι οι επαγγελματικές, επιχειρηματικές, διοικητικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων και αποκατάστασης. Ο τομέας αυτός είναι μια ατμομηχανή της αμερικανικής οικονομίας, συνεισφέροντας 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, δηλαδή το 13% του ΑΕΠ της χώρας.

Σε μια ημέρα χωρίς μετανάστες, ο τομέας αυτός θα έχανε το 22,9% των εργαζομένων του. Τα σκουπίδια θα συσσωρεύονταν στους δρόμους, οι επιχειρήσεις θα σταματούσαν χωρίς τις διοικητικές τους ομάδες και οποιαδήποτε βλάβη στην ηλεκτροδότηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτεταμένες διακοπές ρεύματος λόγω έλλειψης ηλεκτρολόγων.

Φρένο στον κατασκευαστικό τομέα

Οι φωνές της Ουλάνι και της Τζάνετ υψώνονται πάνω από το θόρυβο των κατασκευών. «Ελάτε, πάμε!» φωνάζει η Ουλάνι. Μαζί με την Τζάνετ, η 22χρονη από το Πουέρτο Ρίκο κατευθύνει τα φορτηγά μέσα και έξω από ένα τεράστιο εργοτάξιο στο Μπρούκλιν, όπου χτίζεται μια νέα φυλακή. Οι γυναίκες εργάζονται ως υπεύθυνες για τον έλεγχο της κυκλοφορίας, τη διαχείριση των παραδόσεων υλικών και τη διασφάλιση της ασφάλειας των εργαζομένων, των πεζών και των οδηγών.

«Αν δεν ήμασταν εδώ για μια μέρα, όλα θα σταματούσαν», λέει η Ουλάνι ένα ψυχρό πρωινό του Φεβρουαρίου, όταν η θερμοκρασία δεν ξεπερνά ποτέ το μηδέν. «Στην πραγματικότητα, ήμουν άρρωστη την περασμένη εβδομάδα, και αυτό ήταν ένα χάος για την ομάδα. Όλοι παίζουμε έναν ρόλο, όλοι δουλεύουμε μαζί, αλλά μόλις λείπει ένα άτομο, καταρρέει όλη η αλυσίδα», προσθέτει.

Διαβασε ακομα

Σκληρός νόμος της Φλόριντα ποινικοποιεί την έλλειψη στέγης

Η Ουλάνι και η Τζάνετ, μια 35χρονη Μεξικανή, εργάζονται 13 ώρες την ημέρα, ξεκινώντας από τις 7 το πρωί, σχεδόν κάθε μέρα της εβδομάδας. Η ομάδα τους «χρειάζεται» και «εξαρτάται» από αυτούς, λέει η Τζάνετ.

Μέχρι το 2023, το 29% του συνόλου των εργαζομένων που απασχολούνται στις κατασκευές θα είναι μετανάστες, με σχεδόν 3,3 εκατομμύρια εργαζόμενους που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό, καθιστώντας τον συγκεκριμένο τομέα αυτόν με το υψηλότερο ποσοστό μεταναστευτικής εργασίας.

Σε αυτό το εργοτάξιο του Μπρούκλιν, ωστόσο, αποτελούν το 50% έως 60% του συνεργείου, σύμφωνα με έναν από τους εργοδηγούς των Ουλάνι και Τζάνετ, ο οποίος είναι επίσης μετανάστης. Αν αυτός, η Ουλάνι, η Τζάνετ και όλοι οι άλλοι αλλοδαποί εργάτες εξαφανίζονταν εν μία νυκτί, το εργοτάξιο θα κατέρρεε, όπως και πολλά άλλα.

Αλλά δεν πρόκειται μόνο για τις εργασίες που θα έμεναν ανεκτέλεστες αν δεν υπήρχαν. Οι συνάδελφοί τους θα υπέφεραν επίσης. «Όσοι εργαζόμαστε εδώ έχουμε δημιουργήσει έναν δεσμό αδελφικότητας μεταξύ όλων μας. Αν δεν ήμουν εδώ μια μέρα, θα τους έλειπα», λέει η Τζάνετ. Και οι οικογένειές τους θα έμεναν χωρίς υποστήριξη.

«Έχω τρία παιδιά, ηλικίας 3, 11 και 14 ετών. Έχω έναν σύζυγο, τη μητέρα μου και τα αδέρφια μου εδώ. Όλοι εξαρτόμαστε από τον μισθό που κερδίζουμε για να κρατηθούμε στην επιφάνεια», προσθέτει η Μεξικανή. Η Τζάνετ έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2016 για να ζητήσει άσυλο και τώρα κατέχει βίζα που της επιτρέπει να εργάζεται νόμιμα.

Χάος στην αλυσίδα παραγωγής

Αν οι μετανάστες εξαφανίζονταν για μια μέρα, θα έλειπαν 6,2 εκατομμύρια εργαζόμενοι στη μεταποίηση και το λιανικό εμπόριο. Τα εργοστάσια θα έχαναν το 20,2% του εργατικού τους δυναμικού, τα καταστήματα θα είχαν έλλειψη 15,5% και εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες δεν θα είχαν τρόπο να τα βγάλουν πέρα.

Σε μια βιομηχανία όπως η μεταποίηση, η οποία συνεισφέρει 2,65 τρισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία των ΗΠΑ (ή 10,3% του εθνικού ΑΕΠ), ο οικονομικός αντίκτυπος θα ήταν τεράστιος.

Διαβασε ακομα

Δασμοί σε Μεξικό, Καναδά και Κίνα από Τραμπ με φόντο τη μετανάστευση και την κρίση οπιοειδών

Ανύπαρκτη εστίαση και φιλοξενία

Είναι σχεδόν 11 π.μ. και η πρωινή κίνηση θα έπρεπε να έχει τελειώσει, αλλά η Τζέσικα δεν σταματά. Δεν μπορεί: Η σερβιτόρα από τη Βενεζουέλα είναι η μόνη που εργάζεται σε αυτό το μικρό, αλλά σε κομβικό σημείο καφέ, όπου η ροή των πελατών δεν σταματά ποτέ. Η καφετέρια βρίσκεται στο κέντρο του Μπρούκλιν, μόλις μερικές στάσεις μακριά από το Μανχάταν.

Μόνο τρία άτομα εργάζονται στο κατάστημα: Δύο άνδρες στην κουζίνα και η Τζέσικα μπροστά. «Αν δεν ήμασταν εδώ, το εστιατόριο δεν θα άνοιγε. Όχι μόνο επειδή όλοι μας είμαστε ισπανόφωνοι μετανάστες, αλλά και επειδή είναι και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης», λέει η Τζέσικα ενώ σερβίρει καφέ και παίρνει παραγγελίες.

Η Τζέσικα, 41 ετών, μετανάστευσε στις ΗΠΑ από το Καράκας πριν από 15 χρόνια. Για πέντε από αυτά τα χρόνια, βρισκόταν παράνομα στη χώρα. Τώρα έχει τα χαρτιά της σε τάξη – «δόξα τω Θεώ» – και εργάζεται σε αυτό το εστιατόριο εδώ και οκτώ χρόνια.

Αν δεν μπορούσε να εργαστεί έστω και μία μέρα, λέει ότι θα «πάθαινε ζημιά». «Και το ίδιο θα γινόταν και με τις οικογένειές μας. Ερχόμαστε εδώ και ζούμε από μέρα σε μέρα. Είναι δύσκολο, ειδικά με την οικονομία όπως είναι. Σχεδόν κανείς δεν έχει αποταμιεύσει χρήματα και τα λίγα που είχαμε τελειώνουν», λέει.

Ο Οκτάβιο, 49 ετών, που εργάζεται στην κουζίνα, είναι επίσης από τη Βενεζουέλα. Προσθέτει ότι οι μετανάστες έρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες για να εργαστούν. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτή η χώρα είναι επιτυχημένη», λέει. Ο Οκτάβιο έφτασε πριν από 22 χρόνια και για το μισό από αυτό το διάστημα ήταν χωρίς χαρτιά.

Όπως η Τζέσικα και ο Οκτάβιο, μέχρι το 2023, τρία εκατομμύρια μετανάστες εργάζονταν στον τομέα της αναψυχής και της φιλοξενίας, αποτελώντας το 10,5% του συνόλου των μεταναστών στη χώρα. Εκείνη τη χρονιά, αντιπροσώπευαν το 21% του συνόλου των εργαζομένων σε αυτόν τον κλάδο. Χωρίς αυτούς, τα εστιατόρια σε όλη τη χώρα θα έμεναν χωρίς σερβιτόρους, μάγειρες, οδηγούς διανομών και λαντζέρηδες…

Σοδειές χωρίς συγκομιδή

Υπάρχει μια κοινή παρανόηση ότι οι περισσότεροι μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες εργάζονται στη γεωργία, καλλιεργώντας το έδαφος και συγκομίζοντας τις σοδειές.

Στην πραγματικότητα όμως, λιγότεροι από 500.000 μετανάστες απασχολούνται στους τομείς της γεωργίας, της δασοκομίας, της αλιείας και του κυνηγιού, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2023 – αν και ορισμένες οργανώσεις υποστηρίζουν ότι ο αριθμός είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερος.

Διαβασε ακομα

Εκεί όπου κάθε 45 λεπτά πεθαίνει ένας μετανάστης

Όμως οι μετανάστες αποτελούν σημαντικό μέρος αυτού του εργατικού δυναμικού: Τουλάχιστον το 20% των εργαζομένων στον αγροτικό τομέα γεννήθηκαν εκτός των ΗΠΑ, σύμφωνα με το Γραφείο Απογραφής.

Ορισμένες οργανώσεις, όπως η Farmworker Justice, τοποθετούν το ποσοστό αυτό ακόμη υψηλότερα, στο 68%, με βάση τα ευρήματά τους το 2020. Στην Εθνική Έρευνα για τους εργάτες γης, η οργάνωση ανέφερε ότι το 44% αυτών των εργαζομένων ήταν χωρίς χαρτιά – ένα ποσοστό που πιστεύουν ότι είναι πιθανό να είναι υποεκτιμημένο. Γι’ αυτό, όταν η κυβέρνηση επιχειρεί μαζικές επιδρομές, τα χωράφια αδειάζουν και οι εργάτες νιώθουν το βάρος του φόβου.