Πηγή: Paula Bronstein
Η Αμερικανίδα φωτογράφος πέρασε δεκαετίες καλύπτοντας πολέμους, αλλά όχι στην πρώτη γραμμή
Άνθρωποι περπατούν μέσα από έναν λασπωμένο ορυζώνα, με τις σακούλες στις οποίες έχουν στριμώξει όλα τους τα υπάρχοντα να βαραίνουν τους ώμους τους. Δεν είναι παρά μερικοί από τους εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες Rohingya (Ροχίνγκια) που έχουν περάσει στο Μπαγκλαντές μετά το κύμα βίας που τους ανάγκασε να φύγουν από τη Μιανμάρ.
Ένα νεαρό κορίτσι κοιτάζει μέσα από ένα θολωμένο παράθυρο σε ένα εστιατόριο στην Καμπούλ του Αφγανιστάν. Πεινάει κι ελπίζει ότι αν κοιτάξει μέσα από αυτό το παράθυρο για αρκετή ώρα, κάποιος θα της δώσει το φαγητό που του έχει περισσέψει.
Τρεις νεαροί άνδρες υψώνουν μια ερυθρόλευκη σημαία, φωνάζοντας και δείχνοντας τον ουρανό κατά τη διάρκεια μιας συγκέντρωσης διαδηλωτών. Ο πρόεδρος της Ινδονησίας Suharto (Σουχάρτο) παραιτείται, τερματίζοντας την αμφιλεγόμενη διακυβέρνησή του μετά από 32 χρόνια.
Η ζοφερή πραγματικότητα
Όλες αυτές οι σκηνές – πολλά χρόνια και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά η μία από την άλλη – καταγράφηκαν από τη φωτορεπόρτερ Paula Bronstein. Κι όλες περιλαμβάνονται σε μια έκθεση στη φετινή Visa pour l’Image στο Perpignan της Γαλλίας, στο πλαίσιο μιας αναδρομικής έκθεσης της δεκαετούς καριέρας της ως «μάρτυρας της αδικίας». Η Bronstein έλαβε επίσης το βραβείο Visa d’or για το 2024 του περιοδικού Figaro για το επίτευγμα ζωής.
Οι φωτογραφίες της είναι μια ζοφερή περιδιάβαση σε σχεδόν 30 χρόνια ανθρωπιστικών κρίσεων της ιστορίας, με επίκεντρο αυτό που η ίδια αποκαλεί «τα σιωπηλά θύματα του πολέμου».
«Η δουλειά μου δεν ήταν ποτέ μόνο πρώτης γραμμής. Ποτέ», αναφέρει. «Ήταν πάντα η εμβάθυνση στις ανθρώπινες ιστορίες, η πραγματική εξέταση των ανθρώπων, των ζωών. […] Πώς ζουν οι άνθρωποι με φόντο τον πόλεμο;».
Οι γυναίκες στο Αφγανιστάν
Μεγάλο μέρος της καριέρας της Bronstein έχει επικεντρωθεί στο Αφγανιστάν. Η φωτογράφος επισκέφθηκε πολλές φορές τη χώρα από το 2001 έως το 2022, απαθανατίζοντας τις ιστορίες των ανθρώπων που ζούσαν ανάμεσα στην εξέγερση των Ταλιμπάν και τον αιώνιο πόλεμο της Αμερικής.
Μια από τις πιο συγκλονιστικές εικόνες της προέρχεται από τις αρχές του πολέμου, το 2002: Ένα νεαρό κορίτσι, η Mohboba, στέκεται δίπλα σε έναν τοίχο γεμάτο σφαίρες. Βρίσκεται στην ουρά μιας κλινικής για τη θεραπεία της λεϊσμανίασης, μιας δερματικής ασθένειας που προκαλείται από πρωτόζωα παράσιτα.
Το πρόσωπο της Mohboba έχει σε διάφορα σημεία μία μοβ αλοιφή – μια θεραπεία για τις λεϊσμανιάσεις – που παραλληλίζεται με τον τοίχο πίσω της. Η δήλωση της εικόνας είναι σαφής: Η φτώχεια και η βία έχουν αφήσει τα σημάδια τους σε αυτό το κορίτσι και στον κόσμο στον οποίο ζει.
Η Bronstein βρισκόταν στο Αφγανιστάν όταν τα αμερικανικά στρατεύματα άρχισαν να αποσύρονται και οι Ταλιμπάν εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα το 2021. Έτσι, η φωτογράφος επέστρεψε στις ΗΠΑ για να διηγηθεί ιστορίες για τη ζωή υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν.
Η χιονοστιβάδα της αδικίας
Οι Ταλιμπάν έχουν θεσπίσει αυστηρούς περιορισμούς στα μέσα ενημέρωσης και καταπιεστικό έλεγχο των γυναικών – πιο πρόσφατα μέσω νόμων που έκλεισαν τα κομμωτήρια και απαγόρευσαν στις γυναίκες να τραγουδούν δημοσίως.
Οι Αφγανές γυναίκες «ουσιαστικά διαγράφονται από την κοινωνία», λέει η Bronstein. «Όλοι το βλέπαμε να έρχεται, αλλά κανείς δεν ήταν σε θέση να σταματήσει ή να αποτρέψει τη χιονοστιβάδα της αδικίας».
Η φωτογράφος αναφέρει ότι λαμβάνει μηνύματα από Αφγανές γυναίκες που την ακολουθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στέλνοντάς της μηνύματα ή ζητώντας βοήθεια.
Αλλά τώρα, δεν ξέρει πότε θα επιστρέψει ξανά, καθώς δεν μπορεί να αποκτήσει βίζα για να εισέλθει στο Αφγανιστάν.
Οι πλημμύρες στο Πακιστάν
Στην έκθεση περιλαμβάνονται επίσης εικόνες από τις πλημμύρες του 2010 που κατέστρεψαν το Πακιστάν, οδηγώντας στον θάνατο σχεδόν 2.000 ανθρώπους.
Οι εικόνες είναι τρομακτικές ως προς το επίπεδο της καταστροφής τους. Μια εικόνα δείχνει ένα χωριό σχεδόν εντελώς βυθισμένο στο νερό που εκτείνεται μέχρι τον ορίζοντα, με τους ανθρώπους να περιμένουν διάσωση σε μια στενή λωρίδα στεριάς.
Μια άλλη δείχνει έναν άνδρα να προσκολλάται απεγνωσμένα στην ίδια τη βάρκα διάσωσης στην οποία επέβαινε ο Bronstein.
«Βγήκα εκεί έξω με ομάδες διάσωσης, επειδή προσπαθούσαν να διασώσουν ανθρώπους που είχαν εγκλωβιστεί. […] Πρόκειται για φτωχούς αγρότες. Πήγαν να σώσουν τα ζώα. Και μετά, φυσικά, οι ίδιοι δεν μπορούσαν να κολυμπήσουν».
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία
Η Bronstein εξακολουθούσε να εργάζεται στο Αφγανιστάν το 2022, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός πόλεμος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ήξερε ότι εκεί έπρεπε να βρεθεί στη συνέχεια.
Δούλευε εκεί όσο πιο συχνά μπορούσε τα τελευταία δύο χρόνια, απαθανατίζοντας τη δύναμη του ουκρανικού λαού και την αποφασιστικότητά του να νικήσει.
«Είναι καταπληκτικοί», λέει η φωτογράφος. «Πηγαίνεις σε ένα μεταγενέστερο κτήριο που μόλις έχει βομβαρδιστεί και ήδη η μισή γειτονιά είναι έξω και σκουπίζει τα γυαλιά. […] Και μια ώρα αργότερα, καλύπτουν τα παράθυρα με μοριοσανίδες».
Μια από τις εικόνες της απεικονίζει ένα νεαρό κορίτσι που βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα βουνό από σκουριασμένα, κατεστραμμένα αυτοκίνητα.
Ο χώρος, ένα «νεκροταφείο αυτοκινήτων» που βρίσκεται δίπλα σε ένα πραγματικό νεκροταφείο, έγινε γρήγορα ένας τόπος πολεμικού τουρισμού, όπου αξιωματούχοι και οικογένειες από το κοντινό Κίεβο έρχονται για να δουν τι έχει προκαλέσει η εισβολή της Ρωσίας στη χώρα.
Το κορίτσι μένει εκεί με την οικογένειά της, η οποία πρόσφατα επέστρεψε στο Κίεβο, αφού είχε διαφύγει στην αρχή του πολέμου. Είναι μια εικόνα όπου το μέγεθος της ζημιάς είναι περιορισμένο, αλλά μοιάζει ασύλληπτο στο πρόσωπο ενός αθώου παιδιού που κοιτάζει ένα ερείπιο από καμένο μέταλλο.
Με πληροφορίες από CNN
Φοιτητές πανεπιστημίου διαδηλώνουν στην κορυφή του κοινοβουλίου στην Τζακάρτα της Ινδονησίας, μετά την παραίτηση του προέδρου Suharto το 1998.
Πηγή: Paula Bronstein
Χιλιάδες πρόσφυγες Rohingya που διαφεύγουν από τη Μιανμάρ περπατούν κατά μήκος ενός λασπωμένου ορυζώνα μετά τη διέλευση των συνόρων στο Μπαγκλαντές το 2017.
Πηγή: Paula Bronstein
Η Mohboba, 7 ετών, στέκεται σε έναν τοίχο γεμάτο σφαίρες, ενώ περιμένει να την δουν οι γιατροί σε μια κλινική στην Καμπούλ το 2002.
Πηγή: Paula Bronstein
Άνθρωποι περιμένουν να γίνει εκκένωση, μετά από τις φονικές πλημμύρες στο Πακιστάν το 2010.
Πηγή: Paula Bronstein
Ένας άνδρας κρατιέται από μια βάρκα διάσωσης, καθώς τα θύματα των πλημμυρών απομακρύνονται από το Ναυτικό στο Sukkur του Πακιστάν, το 2010.
Πηγή: Paula Bronstein
Ένα νεαρό κορίτσι κοιτάζει έναν σωρό από κατεστραμμένα αυτοκίνητα που άφησε πίσω της στο Ιρπίν της Ουκρανίας η εισβολή της Ρωσίας στη χώρα το 2022.
Πηγή: Paula Bronstein
Ένας πατέρας συνοδεύει την κόρη του με ποδήλατο σε μια αγορά πουλιών στην Καμπούλ το 2021.
Πηγή: Paula Bronstein
Η Najiba κρατάει τον 2χρονο ανιψιό της, Shabir, σε νοσοκομείο της Καμπούλ το 2016. Το μικρό αγόρι τραυματίστηκε από έκρηξη βόμβας που σκότωσε την αδελφή του. Η Najiba τον πρόσεχε, ενώ η μητέρα του έθαβε την κόρη της.
Πηγή: Paula Bronstein
Μαθητές απαγγέλλουν ισλαμικές προσευχές σε μια αυτοσχέδια υπαίθρια αίθουσα διδασκαλίας σε ένα απομακρυσμένο χωριό στο Αφγανιστάν το 2007.
Πηγή: Paula Bronstein
Ο ιερέας Michael Hleba τελεί κηδεία καθώς φίλοι και συγγενείς θρηνούν τον θάνατο του Volodymyr Chovgun σε εκκλησία στη Zazymya της Ουκρανίας, το 2022. Σύμφωνα με πληροφορίες, σκοτώθηκε από ρωσική πυραυλική επίθεση, ενώ πήγαινε στη δουλειά του.
Πηγή: Paula Bronstein
Ένας Tutsi επιζών από τη γενοκτονία στη Ρουάντα βρίσκεται στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου το 1994.
Πηγή: Paula Bronstein
Ο Sayed Abdul Karim κάθεται με την 9χρονη εγγονή του, Camina, σε έναν καταυλισμό προσφύγων τρεις ώρες μακριά από το χωριό τους στο Αφγανιστάν το 2009. Το χωριό τους βομβαρδίστηκε σε επιδρομή του αμερικανικού στρατού με στόχο μαχητές.
Πηγή: Paula Bronstein
Νεαροί μοναχοί εξασκούνται στο παίξιμο φλάουτου προσευχής σε μοναστήρι στο Thimphu του Μπουτάν, το 2018.
Πηγή: Paula Bronstein
Ένα κορίτσι Rohingya κλαίει μετά από μέρες περπατήματος με ελάχιστο ύπνο, καθώς οι πρόσφυγες που διαφεύγουν από τη Μιανμάρ περιμένουν στον καυτό ήλιο στην άλλη πλευρά των συνόρων στο Μπαγκλαντές το 2017.
Πηγή: Paula Bronstein
Χορευτές μπαλέτου περιμένουν στη σκηνή πριν από μια παράσταση στο Λβιβ της Ουκρανίας, το 2022. Το καταφύγιο στην Εθνική Όπερα του Λβιβ μπορεί να χωρέσει μόνο 300 άτομα.
Πηγή: Paula Bronstein
Η Mariya Gorpynych φροντίζει νεοσσούς που παραδόθηκαν το 2018 στο πλαίσιο μιας προσπάθειας ανθρωπιστικής βοήθειας για ηλικιωμένους που ζουν μόνοι τους στην Ουκρανία. «Δεν έχω πουθενά να πάω», λέει η ίδια. «Όλη μου η οικογένεια είναι θαμμένη εδώ».
Πηγή: Paula Bronstein
Ένας Ιρακινός πρόσφυγας κοιτάζει μέσα από τον φράχτη σε έναν καταυλισμό στη Λέσβο, στην Ελλάδα, το 2015.
Πηγή: Paula Bronstein
Ο Samir Suliman Asaliah παίζει με τον γιο του, Nasir, στην πόλη της Γάζας το 2018, ένα μήνα μετά τον πυροβολισμό του στο γόνατο.
Πηγή: Paula Bronstein
Ένα πολύχρωμο ηλιοβασίλεμα λάμπει πάνω από στρατιωτικούς τάφους στο νεκροταφείο στο Χάρκοβο της Ουκρανίας, το 2023.
Πηγή: Paula Bronstein
Η Elena Pomaz κλαίει καθώς κρατά τις κόρες της, Liza και Sofia, σε ένα τρένο για πρόσφυγες στο Dnipro της Ουκρανίας, το 2022.
Πηγή: Paula Bronstein
Ένα 10χρονο κορίτσι ονόματι Switan κοιτάζει μέσα από το παράθυρο ενός εστιατορίου στην Καμπούλ του Αφγανιστάν, το 2002.
Πηγή: Paula Bronstein
Η 18χρονη Masooma δείχνει τα σημάδια της κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε νοσοκομείο στο Herat του Αφγανιστάν το 2004. Πάσχει από σοβαρά εγκαύματα στο 70% του σώματός της, μετά από την αυτοπυρπόλησή της. Δεν είπε ποτέ σε κανέναν γιατί έβαλε φωτιά στον εαυτό της.
Πηγή: Paula Bronstein
MORE GALLERIES
Δέκα απίθανα πράγματα για τα ζώα που μάλλον δεν ήξερες
Η άγρια φύση είναι αστεία κι αυτές οι φωτογραφίες του Comedy Wildlife Photography Awards το αποδεικνύουν
Τα κτήρια που θα μεταμόρφωναν τον ορίζοντα αλλά δεν χτίστηκαν ποτέ
4.000 πουλιά σκοτώθηκαν πέφτοντας πάνω σε παράθυρα. Η βραβευμένη φωτογραφία τους θέλει να σε σοκάρει
Αυτά τα μεγαλοπρεπή πορτρέτα σκύλων διώχνουν την ντροπή από τα «κολάρα της ντροπής»
