icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Ο επιστήμονας που δημιούργησε τον πρώτο πάροχο διαδικτύου της Ρωσίας το 1990 κατηγορήθηκε το 2019 για υποτιθέμενη κατάχρηση domain name

Ο μηχανικός που δημιούργησε την πρώτη σοβιετική σύνδεση στο Διαδίκτυο, Alexey Soldatov (Αλεξέι Σολντάτοφ), βρίσκεται ξανά μακριά από την οικογένειά του, σε μια φυλακή, όπου συχνά κοιμάται ακόμη και στο πάτωμα, περιτριγυρισμένος από δεκάδες άλλους κρατούμενους.

Η κατάσταση της υγείας του είναι ιδιαιτέρως σοβαρή – τόσο μάλιστα που ένα μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Βλαντίμιρ Πούτιν, η ακτιβίστρια Eva Merkachiova (Εύα Μερκατσίοβα), έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει τις συνθήκες κράτησης ως «μαρτύριο».

Απάνθρωπες συνθήκες

«Αυτό που συνέβη σε αυτόν τον ηλικιωμένο άρρωστο καθηγητή μπορεί να θεωρηθεί βασανιστήριο. Η σύζυγός του ανησυχεί ότι μπορεί να πεθάνει ανά πάσα στιγμή», καταγγέλλει η Merkachiova .

Ταυτόχρονα, ο γιος του, ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Andrei Soldatov (Αντρέι Σολντάτοφ), ο οποίος ζει στην εξορία επειδή βρίσκεται στη λίστα καταζητούμενων του Κρεμλίνου, αναφέρει πως δεν μπορεί να αντιληφθεί γιατί ο πατέρας του αντιμετωπίζεται με τέτοια σκληρότητα.

«Είναι άρρωστος σε τελικό στάδιο, υποβλήθηκε σε δύο ογκολογικές επεμβάσεις και πάσχει από χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και άλλες σοβαρές παθήσεις», προσθέτει η Merkachiova, καταγγέλλοντας ότι ο Soldatov κοιμόταν στο πάτωμα, χωρίς στρώμα, σε ένα κελί για 40 άτομα.

«Κάποιοι συμπονετικοί κρατούμενοι έδωσαν τα πουλόβερ και τις πετσέτες τους για να του φτιάξουν ένα είδος στρώματος», προσθέτει.

Ανησυχία για τα χάπια

Μετά την καταγγελία της Merkachiova, ο πατέρας του ρωσικού διαδικτύου (ευρέως γνωστού ως RuNet) μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο των φυλακών Matrósskaya Tishiná, κάτι που, όπως παραδέχεται ο γιος του, θα είναι «μια προσωρινή ανάπαυλα».

«Τώρα μοιράζεται ένα δωμάτιο μόνο με ένα άτομο, ενώ πριν ήταν δεκάδες και όλοι κάπνιζαν», προσθέτει ο Andrei, ο πατέρας του οποίου πάσχει επίσης από σοβαρή πνευμονοπάθεια και χρειάζεται συχνά τη βοήθεια φιάλης οξυγόνου.

Ωστόσο, ανησυχεί για τη φροντίδα που λαμβάνει ο πατέρας του. Του κάνουν μία ένεση την ημέρα, «αλλά δεν είναι σαφές τι είδους φάρμακο είναι αυτό». Του δίνουν χάπια, «αλλά ούτε εμείς ξέρουμε ποια είναι αυτά».

Υποτιθέμενη κατάχρηση δημόσιας διεύθυνσης IP

Ο Alexey Soldatov δημιούργησε τον πρώτο πάροχο υπηρεσιών διαδικτύου στη Ρωσία το 1990. Πυρηνικός μηχανικός στην εκπαίδευση, η ομάδα του στο «Ινστιτούτο Ατομικής Ενέργειας» του Kurchatov (Κουρτσάτοφ) συνέδεσε το ίδρυμα με άλλα κέντρα της χώρας και έστειλε το πρώτο σοβιετικό e-mail στο εξωτερικό, στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, την ίδια χρονιά.

Παρόλο που συμμετείχε στην κυβέρνηση Πούτιν ως αναπληρωτής υπουργός Τηλεπικοινωνιών (2008-2010) υπό τον πρόεδρο Dmitry Medvedev (Ντμίτρι Μεντβέντεφ), δεν ανέβηκε πολύ ψηλά λόγω της αντίρρησής του να δημιουργηθεί ένα ξεχωριστό ρωσικό διαδίκτυο, που θα διαχωριζόταν από το παγκόσμιο, κατ’ εντολή του Κρεμλίνου.

Τελικά, το 2019, κατηγορήθηκε για υποτιθέμενη κατάχρηση δημόσιας διεύθυνσης IP από τον επικεφαλής του προεδρικού τμήματος για το Διαδίκτυο, Andrei Lipov (Αντρέι Λίποφ), ο οποίος αργότερα ανέλαβε καθήκοντα επικεφαλής της υπηρεσίας λογοκρισίας του Διαδικτύου, Roskomnadzor.

Το ρωσικό network πρέπει να είναι κρατικό

«Νομίζω ότι η υπόθεση του πατέρα μου σχετίζεται με την πολιτική των ρωσικών Αρχών να εθνικοποιήσουν την υποδομή του διαδικτύου», λέει ο γιος του, Andrei.

«Δεν έχω έρθει σε επαφή με τη Merkachiova ή με οποιονδήποτε άλλον, επειδή, ως καταζητούμενος, δεν θέλω να χειροτερέψω την κατάσταση», λέει ο δημοσιογράφος. Λόγω της κατάστασης, πατέρας και γιος δεν μπορούν καν να μιλήσουν στο τηλέφωνο, αν και ο Alexei Soldatov μπορεί τουλάχιστον να υπολογίζει στη βοήθεια της συζύγου του.

Ο μηχανικός ίδρυσε το 1992 τον πρώτο πάροχο διαδικτύου της Ρωσίας, το RosNIIROS (Ρωσικό Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Ανάπτυξη Δημόσιων Δικτύων). Αν και πολλοί από τους πελάτες του ήταν εκπαιδευτικά και επιστημονικά ιδρύματα, η εταιρεία ήταν ιδιωτική. Ο Soldatov ονόμασε τα domains του .SU.

Με την πάροδο των ετών, όπως και σε άλλους τομείς στη Ρωσία, το Κρεμλίνο άρχισε να ελέγχει τα πάντα, μην επιτρέποντας σε ιδιωτικές εταιρείες να ξεφεύγουν από τον έλεγχό του. Το 2019, όταν επέβαλε με νόμο ότι το ρωσικό network θα πρέπει να είναι κρατικό, η Μόσχα ανακήρυξε τα .RU και .RF ως «εθνικές ζώνες domain».

Η παραπομπή σε δίκη

Η εταιρεία του Soldatov διαχειριζόταν σχεδόν μισό εκατομμύριο διευθύνσεις .SU εκείνο το έτος. Τότε ήταν που ο επιστήμονας και ο συνεργάτης του, Alexei Shkitti, ενημέρωσαν τους χρήστες τους ότι η εταιρεία θα έπαυε να λειτουργεί ως τοπικός καταχωρητής (LIR) και θα ομαδοποιούνταν σε μια μεγαλύτερη περιφερειακή εταιρεία, την Reliable Communications, με έδρα την Τσεχική Δημοκρατία.

Το Κρεμλίνο έκανε μια κίνηση και παρέπεμψε τον Soldatov σε δίκη. Έναν χρόνο αργότερα, το 2020, και ενώ βρισκόταν ήδη σε κατ’ οίκον περιορισμό, ο επιστήμονας μεταβίβασε τους τομείς .SU στο κράτος.

Σε αντάλλαγμα, το δικαστήριο υποβάθμισε την κατηγορία από «απάτη» σε «κατάχρηση εξουσίας» σε βάρους οργανισμού και τον άφησε ελεύθερο υπό τον όρο να μην εγκαταλείψει τη χώρα, αν και ο επιστήμονας ζούσε πάντα με την απειλή της φυλακής να κρέμεται πάνω από το κεφάλι του.

Πίσω στη φυλακή

Έτσι, όπως λέει ο γιος του, «ήταν μεγάλη έκπληξη για όλους μας, για όλη την οικογένεια, το γεγονός ότι το δικαστήριο αποφάσισε να τον στείλει στη φυλακή ξαφνικά. […] Δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τη σκληρότητα της ποινής».

Η οικογένεια του Soldatov περιμένει την εκδίκαση της έφεσης στην υπόθεσή του, η οποία θα πραγματοποιηθεί τους επόμενους μήνες. «Ξέρουμε ότι στη Ρωσία δεν υπάρχουν αθωωτικές αποφάσεις, αλλά ίσως τουλάχιστον να τον πάνε σε μία πιο ήπια φυλακή», λέει ο γιος του.

Ο Soldatov έχει επίσης την υποστήριξη των μελών της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Πούτιν. «Για όλα όσα έκανε αυτός ο επιστήμονας στο Ινστιτούτο Κουρτσάτοφ (εργάστηκε εκεί για 35 χρόνια!) για το Διαδίκτυο στη Ρωσία (το οποίο χρησιμοποιούμε όλοι, συμπεριλαμβανομένων των ερευνητών, των δικαστών και των υπαλλήλων του σωφρονιστικού συστήματος), θα μπορούσε να βρεθεί έστω μια σταγόνα οίκτου και να μην φυλακιστεί ένας ετοιμοθάνατος;» γράφει η Merkachiova στον προσωπικό της λογαριασμό στο Telegram.

Με πληροφορίες από El Pais