«Η συνάντηση των χειλιών είναι η πιο τέλεια, η πιο θεϊκή αίσθηση που δίνεται στα ανθρώπινα όντα, το ανώτατο όριο της ευτυχίας». Αυτό έγραφε ο Γάλλος συγγραφέας του 19ου αιώνα Guy de Maupassant στο διήγημά του «Το φιλί» το 1882.

Δεν είναι ο μόνος που κάνει γλαφυρές περιγραφές για το φιλί, το οποίο εξυμνείται σε τραγούδια, ποιήματα και ιστορίες και μνημονεύεται στην τέχνη και τον κινηματογράφο.

Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πότε οι άνθρωποι κατάλαβαν για πρώτη φορά ότι η επαφή στόμα με στόμα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για ρομαντισμό και ερωτική απόλαυση, αλλά οι επιστήμονες ανέφεραν τον Μάιο του 2023 στο περιοδικό Science, ότι οι άνθρωποι ένωναν τα χείλη τους τουλάχιστον 4.500 χρόνια πριν.

Μία χιλιετία νωρίτερα, δηλαδή, απ’ ό,τι θεωρούσε έως σήμερα η επιστήμη.

«Το φιλί υπάρχει πολύ περισσότερο από ό,τι ίσως πολλοί από εμάς συνειδητοποιούσαμε ή τουλάχιστον είχαμε σκεφτεί», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης δρ Troels Pank Arbøll, επίκουρος καθηγητής Ασσυριολογίας -της μελέτης της Ασσυρίας και της υπόλοιπης Μεσοποταμίας- στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.

Το πρώτο φιλί του κόσμου

Χιλιάδες πήλινες πλάκες από τη Μεσοποταμία, που επιβιώνουν μέχρι σήμερα, ρίχνουν φως με τις αναφορές τους στο φιλί, στη ρομαντική οικειότητα στον αρχαίο κόσμο, ανέφεραν οι ερευνητές.

«Αυτή η συναρπαστική περίπτωση έρχεται να προστεθεί σε ένα αυξανόμενο σώμα επιστημονικών ερευνών σχετικά με τα ρομαντικά/σεξουαλικά φιλιά και μας βοηθά να κατανοήσουμε την προέλευση του φιλιού στην ανθρώπινη κοινωνική συμπεριφορά και συγκεκριμένα στην προσωπική ζωή», λέει ο βιολόγος Dr. Justin R. Garcia, καθηγητής σπουδών σε θέματα φύλου στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα στο Μπλούμινγκτον.

«Οι εμπειρίες ρομαντικής και σεξουαλικής συμπεριφοράς αποτελούν μέρος ευρύτερων μοτίβων της ανθρώπινης κοινωνικής συμπεριφοράς», δήλωσε ο Garcia στο CNN, προσθέτοντας πως «η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτές οι συμπεριφορές εκφράζονται, αλλάζουν και εξελίσσονται μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα ποιοι είμαστε σήμερα».

Όταν ο de Maupassant έγραφε τις περιγραφές του για τα ερωτικά φιλιά, μάλλον δεν σκεφτόταν πολύ σοβαρά το πώς προέκυψαν τα φιλιά αρχικά ανάμεσα στους πολιτισμούς του παρελθόντος.

Όμως οι ρίζες αυτής της αίσθησης είναι βαθιά ριζωμένες στην ανθρώπινη ιστορία και εξέλιξη, και είναι πιθανό να υπάρχουν πολλά για τον ρόλο και τη σημασία της στους αρχαίους πολιτισμούς που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί, έγραψαν οι συγγραφείς της μελέτης.

Διαβασε ακομα

Φιλί: Τι είναι πιο δύσκολο, να το δώσεις ή να το περιγράψεις;

Παθιασμένα φιλιά

Στο παρελθόν, η παλαιότερη καταγεγραμμένη μαρτυρία για τα φιλιά αποδόθηκε στις Βέδες, ινδικά κείμενα που χρονολογούνται γύρω στο 1500 π.Χ. και είναι θεμελιώδη για την ινδουιστική θρησκεία.

Ένας από τους τόμους, η Rig Veda, περιγράφει τους ανθρώπους να αγγίζουν τα χείλη τους μεταξύ τους.

Τα ερωτικά φιλιά παρουσιάστηκαν επίσης με μεγάλη λεπτομέρεια σε ένα άλλο αρχαίο ινδικό κείμενο, το Κάμα Σούτρα, έναν οδηγό για τη σεξουαλική απόλαυση που χρονολογείται τον τρίτο αιώνα μ.Χ.

Επομένως, οι σύγχρονοι μελετητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ρομαντικά φιλιά πιθανότατα προέρχονται από την Ινδία.

Αλλά μεταξύ των Ασσυριολόγων, ήταν ευρέως γνωστό ότι οι πήλινες πινακίδες από την περιοχή ανέφεραν τα φιλιά ακόμη νωρίτερα από ό,τι περιγράφονται στην Ινδία, δήλωσε ο Arbøll στο CNN.

Ωστόσο, εκτός των άκρως εξειδικευμένων ακαδημαϊκών κύκλων, λίγοι γνώριζαν ότι υπήρχαν τέτοιες αποδείξεις, πρόσθεσε.

Στη μελέτη, ο Arbøll και η συν-συγγραφέας Dr. Sophie Lund Rasmussen, ερευνήτρια στο τμήμα βιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στο Ηνωμένο Βασίλειο, έγραψαν για φιλιά που είναι χαραγμένα σε πινακίδες της Μεσοποταμίας που χρονολογούνται από το 2500 π.Χ..

«Ως Ασσυριολόγος, μελετώ τη σφηνοειδή γραφή, που εφευρέθηκε γύρω στο 3200 π.Χ. όταν οι άνθρωποι άρχισαν να καταγράφουν ιστορίες για τους θεούς τους. Μία από αυτές τις ιστορίες περιγράφει πως οι θεοί είχαν σεξουαλική επαφή και στη συνέχεια φιλήθηκαν. Αυτό είναι μια σαφής απόδειξη σεξουαλικού ρομαντικού φιλιού», είπε ο Arbøll.

Μέσα σε λίγους αιώνες, η γραφή είχε γίνει πιο διαδεδομένη σε ολόκληρη τη Μεσοποταμία. Με αυτό ήρθαν περισσότερες καταγραφές της καθημερινής ζωής, με αναφορές για φιλιά που ανταλλάσσουν παντρεμένα ζευγάρια και ανύπαντροι άνθρωποι ως έκφραση επιθυμίας.

Κάποια παραδείγματα προειδοποιούσαν για τους κινδύνους του φιλιού και την ακαταλληλότητα του φιλιού στο δρόμο, κάτι που μαρτυρά ότι το φιλί ήταν μια καθημερινή συνηθισμένη ενέργεια, αν και κατά προτίμηση ασκούνταν ιδιωτικά.

Διαβασε ακομα

Shere Hite, η ριζοσπαστική φεμινίστρια που έμαθε στους άνδρες την κλειτορίδα

Το φιλί δεν είναι συνήθεια μόνο των ανθρώπων

Οι άνθρωποι δεν είναι τα μόνα ζώα που φιλιούνται. Το ίδιο κάνουν και οι πλησιέστεροι πρωτεύοντες συγγενείς μας.

Οι χιμπαντζήδες ανταλλάσσουν φιλιά ως χαιρετισμούς. Για τους μπονόμπο τα φιλιά είναι μέρος του πολύ συχνού σεξουαλικού τους παιχνιδιού, σύμφωνα με τον Frans B.M. De Waal, βιολόγο στο Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα.

Είναι πιθανό το ρομαντικό φιλί να εξελίχθηκε στα πρωτεύοντα θηλαστικά ως ένας τρόπος αξιολόγησης της καταλληλότητας ενός πιθανού συντρόφου, μέσω χημικών ενδείξεων που μεταδίδονται με το σάλιο ή την αναπνοή, γράφουν στην μελέτη τους οι Arbøll και Rasmussen.

Ο ρόλος του φιλιού στην εξάπλωση ασθενειών

Αλλά τα φιλιά δεν είναι μόνο κοινωνικότητα, διασκέδαση και ευχαρίστηση. Μια λιγότερο ευχάριστη παρενέργεια του φιλιού στους ανθρώπους είναι η εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών.

Μια άλλη μελέτη, η οποία συντάχθηκε τον Ιούλιο του 2022 από ιδρύματα στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία, ανέφερε ότι η ταχεία άνοδος μιας γενεαλογικής γραμμής του ιού του απλού έρπητα HSV-1 στην Ευρώπη πριν από περίπου 5.000 χρόνια, ενδεχομένως συνδέεται με την εισαγωγή νέων πολιτιστικών πρακτικών, όπως η εμφάνιση του σεξουαλικού-ρομαντικού φιλιού, μετά από κύματα μετανάστευσης στην Ευρώπη από τα ευρασιατικά μέρη.

Όμως οι Arbøll και Rasmussen υποπτεύονται ότι τα ρομαντικά φιλιά έγιναν αποδεκτά στην Ευρώπη της Εποχής του Χαλκού και όχι μόνο λόγω της μετανάστευσης.

Είναι πιο πιθανό, έγραψαν, ότι η πρακτική του φιλιού ήταν ήδη τουλάχιστον οικεία στους ανθρώπους στην Ευρώπη επειδή ήταν κοινή στη Μεσοποταμία – και πιθανώς σε άλλα μέρη του αρχαίου κόσμου – και δεν περιοριζόταν μόνο στην Ινδία.

Το φιλί τότε και τώρα

Σε αντίθεση με τα φιλιά που αντάλλάζουν οι γονείς με τα παιδιά, τα οποία θεωρείται ότι υπήρχαν πάντα, τα ρομαντικά φιλιά δεν είναι συνήθη παντού.

Ακόμη και σήμερα, πολλοί πολιτισμοί αποφεύγουν τα ρομαντικά φιλιά, ανέφεραν οι Arbøll και Rasmussen.

Σε μια μελέτη του Σεπτεμβρίου του 2015, την οποία συνυπογράφει ο Garcia, οι ερευνητές εξέτασαν 168 σύγχρονους πολιτισμούς παγκοσμίως, διαπιστώνοντας ότι μόνο το 46% αυτών των κοινωνιών εφάρμοζαν φιλιά που ήταν σεξουαλικά ή ρομαντικά.

Τέτοια φιλιά, ανέφεραν οι συγγραφείς, ήταν πολύ λιγότερο συνηθισμένα στις κοινότητες τροφοσυλλογής και ήταν πιο πιθανό να βρεθούν σε κοινωνίες που είχαν διακριτές κοινωνικές τάξεις.

Ενώ η μελέτη των Arbøll και Rasmussen δείχνει ότι τα ρομαντικά φιλιά δεν ήταν ασυνήθιστα στην αρχαία Μεσοποταμία, οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι εξακολουθούσαν να υπάρχουν ταμπού σχετικά με το ποιος μπορούσε να φιλήσει και πού μπορούσε να το κάνει.

Με πληροφορίες από CNN