Μεγέθυνση κειμένου
Για χρόνια προσπαθούσε να αποφύγει τα φώτα της δημοσιότητας. Τώρα, η χήρα του Αλεξέι Ναβάλνι ορκίζεται να συνεχίσει τον αγώνα του
Καθώς πολλοί Ρώσοι παραμένουν αναστατωμένοι από τον θάνατο του Αλεξέι Ναβάλνι, ένα νέο που κυκλοφόρησε θα μπορούσε να τους προσφέρει παρηγοριά.
Τρεις ημέρες αφότου οι ρωσικές αρχές ανακοίνωσαν ότι ο πολιτικός της αντιπολίτευσης πέθανε σε φυλακή βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, η σύζυγός του Γιούλια Ναβάλναγια δήλωσε τη Δευτέρα ότι θα αναλάβει την αποστολή του συζύγου της να ανατρέψει το καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Σκοτώνοντας τον Αλεξέι, ο Πούτιν σκότωσε το μισό μου εαυτό, τη μισή μου καρδιά και τη μισή μου ψυχή. Αλλά έχω ακόμα το άλλο μισό και αυτό μου λέει, ότι δεν έχω δικαίωμα να παραιτηθώ», είπε σε βίντεο που ανέβηκε στο YouTube. «Θα συνεχίσω τον αγώνα του Αλεξέι Ναβάλνι».
Ήταν μια παθιασμένη δήλωση – και αναμφισβήτητα πολιτική.
Η Ναβάλναγια φαίνεται να ακολουθεί τα χνάρια της Σβιατλάνα Τσικχανούσκαγια από τη Λευκορωσία, η οποία, μετά τη φυλάκιση του συζύγου της, ανέλαβε τον ρόλο του πολιτικού της αντιπολίτευσης παρά την έλλειψη προηγούμενης εμπειρίας, και έγινε φωνή διαμαρτυρίας κατά του δικτάτορα της χώρας Αλεξάντερ Λουκασένκο.
Την ίδια ημέρα που κυκλοφόρησε η είδηση του θανάτου του Ναβάλνι, η Ναβάλναγια βιντεοσκοπήθηκε να συνομιλεί με την Τσικχανούσκαγια στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, κάτι που τροφοδότησε εικασίες για τα δικά της σχέδια.
Και όμως, η δήλωσή της τη Δευτέρα εξέπληξε πολλούς – κυρίως επειδή η Ναβάλναγια έχει περάσει χρόνια απορρίπτοντας την ιδέα ότι ήθελε μια δική της πολιτική καριέρα.
Προτεραιότητά της η οικογένεια
Οικονομολόγος στο παρελθόν, γνώρισε τον Αλεξέι σε διακοπές στην Τουρκία το 1998. Το ζευγάρι απέκτησε το πρώτο του παιδί, την κόρη του Ντάσα, αρκετά χρόνια αργότερα, με την Ναβάλναγια να γίνεται μητέρα πλήρους απασχόλησης.
Σε σπάνιες συνεντεύξεις της, έδειχνε πάνω απ’ όλα να προσπαθεί για την καθημερινότητα, καθώς το αστέρι του συζύγου της ανέβαινε και η καταστολή του Κρεμλίνου εναντίον του εντεινόταν.
«Το κύριο μέλημά μου είναι η οικογένειά μας να παραμείνει η ίδια, παρά τα όσα συμβαίνουν», είχε δηλώσει στο Harper’s Bazaar.
Στο παρασκήνιο, ωστόσο, όσοι γνώριζαν καλά το ζευγάρι είπαν ότι η Ναβάλναγια όχι μόνο συμμεριζόταν τις απόψεις του συζύγου της, αλλά και βοήθησε στη διαμόρφωσή τους.
Τηλεπαθητική σύνδεση
«Σε κάθε στάδιο της καριέρας του Αλεξέι, η Γιούλια ήταν πάντα στο πλευρό του», δήλωσε στο POLITICO η Άννα Βεντούτα, υπάλληλος του αμερικανικού παραρτήματος του Ιδρύματος κατά της Διαφθοράς του Ναβάλνι.
«Υπήρχε ένα είδος τηλεπαθητικής σύνδεσης μεταξύ τους, μερικές φορές δεν χρειαζόταν καν να μιλήσουν, σκέφτονταν το ίδιο».
Στις συγκεντρώσεις και τις δικαστικές ακροάσεις, η Ναβάλναγια ήταν πάντα στο πλευρό του συζύγου της, προσελκύοντας την προσοχή των μέσων ενημέρωσης με την εντυπωσιακή της σωματική διάπλαση και την ψυχραιμία της, παρά τη δηλωμένη επιθυμία της να αποφεύγει τα φώτα της δημοσιότητας.
«Αυτοί οι μπάσταρδοι δεν θα δουν ποτέ τα δάκρυά μας», ήταν η απάντησή της, όταν ο Ναβάλνι έλαβε την πρώτη του ποινή φυλάκισης το 2013 σε μια υπόθεση υπεξαίρεσης που οι υποστηρικτές του κατήγγειλαν ως πολιτικά υποκινούμενη.
Ο Ναβάλνι, εν τω μεταξύ, ήταν πολύ λιγότερο ιδιωτικός για την οικογένειά του. Δημοσίευε συχνά φωτογραφίες και βίντεο από την οικογενειακή ζωή και απέδιδε επαίνους στη σύζυγό του, φτάνοντας στο σημείο να της πιστώσει ότι τον επανέφερε στη ζωή μετά τη δηλητηρίασή του.
«Γιούλια, με έσωσες», είχε γράψει στο Instagram.
Η τελευταία του ανάρτηση στο Instagram πριν από τον θάνατό του ήταν ένα μήνυμα για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, μία από τις πολλές τρυφερές εκφράσεις αγάπης.
Το δημόσιο ειδύλλιο του ζευγαριού υπογράμμισε ακόμη περισσότερο τις διαφορές μεταξύ του Ναβάλνι και του Πούτιν, ο οποίος είναι διαζευγμένος και φέρεται να είχε αρκετές ερωμένες και εξώγαμα παιδιά, αλλά είναι εξαιρετικά μυστικοπαθής όσον αφορά την προσωπική του ζωή.
Κάθε ευκαιρία που είχε η Ναβάλναγια να μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας καταστράφηκε μετά τη δηλητηρίαση του Αλεξέι με τον νευροπαραλυτικό παράγοντα Novichok το καλοκαίρι του 2020.
Η ίδια ηγήθηκε στωικά μιας εκστρατείας για να απελευθερωθεί ο Ναβάλνι από ένα νοσοκομείο του Ομσκ και να μεταφερθεί στο εξωτερικό για θεραπεία, αντιμετωπίζοντας τα μέσα ενημέρωσης και ταλαιπωρώντας τους τοπικούς γιατρούς και μυστηριώδεις άνδρες με πολιτικά ρούχα που πιθανώς είχαν σταλεί από το Κρεμλίνο για να καλύψουν τη δηλητηρίαση.
Πάντα σε ετοιμότητα
«Το κύριο συναίσθημα που είχα ήταν ότι δεν πρέπει να χαλαρώσω, να δείξω αδυναμία», δήλωσε αργότερα η Ναβάλναγια στον Ρώσο δημοσιογράφο Γιούρι Ντουντ σε μια συνέντευξη στο YouTube από τη Γερμανία. «Αν καταρρεύσω εγώ, θα καταρρεύσουν όλοι».
Συνέχισε να περιγράφει τις επιπτώσεις της πολιτικής καριέρας του συζύγου της στην οικογένειά τους, συμπεριλαμβανομένων των παρακολουθήσεων, των επιδρομών στο σπίτι τους και του παγώματος των τραπεζικών τους λογαριασμών.
Σύμφωνα με μια έρευνα για τη δηλητηρίαση του Ναβάλνι από το Bellingcat, η ίδια η Γιούλια υπέστη ακόμη και αποτελέσματα δηλητηρίασης δύο μήνες πριν αρρωστήσει ο Ναβάλνι, σε αυτό που οι ερευνητές δημοσιογράφοι υποπτεύονται ότι ήταν μια προηγούμενη, αποτυχημένη προσπάθεια να φτάσουν στον ηγέτη της αντιπολίτευσης.
Όμως, η Ναβάλναγια είπε στον Ντουντ ότι εξακολουθούσε να στηρίζει τον σύζυγό της και σκέφτηκε ότι «δεν θα ήταν ωραίο να παραιτηθεί στη μέση της διαδρομής».
Στεκόμενος στο πλευρό της, ο Αλεξέι αστειεύτηκε ότι η Γιούλια ήταν πιο «ριζοσπαστική» από εκείνον. Καθώς όμως εκείνος ανάρρωνε, η Ναβάλναγια επέστρεψε στον ρόλο της νοικοκυράς.
Στο βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ Navalny, απεικονίζεται να πηγαίνει βόλτα και να ταΐζει γαϊδουράκια με τον σύζυγό της, ενώ η κόρη τους Ντάσα ήταν αυτή που βοήθησε τον Ναβάλνι να καταγράφει βίντεο Tik-Tok για τους ακολούθους του.
Αλλά η αναζήτηση της ομαλότητας από τη Γιούλια διακόπηκε και πάλι όταν ο Αλεξέι συνελήφθη στο αεροδρόμιο Σερεμέτιεβο κατά την επιστροφή του στη Ρωσία στις αρχές του 2021.
Οι υποστηρικτές του πολιτικού επαίνεσαν τον αυτοέλεγχο της Ναβάλναγια καθώς αποχαιρέτησε τον σύζυγό της με ένα φιλί στον έλεγχο διαβατηρίων πριν τον οδηγήσουν μακριά της.
Με τον Ναβάλνι να υποβάλλεται σε όλο και πιο σκληρές συνθήκες στη φυλακή, η Ναβάλναγια έγινε τον τελευταίο χρόνο όλο και πιο ορατή στη διεθνή σκηνή.
Τον περασμένο Μάρτιο εκφώνησε ομιλία στα Όσκαρ και πιο πρόσφατα στο Μόναχο, λίγες ώρες αφότου έμαθε για τον θάνατο του συζύγου της.
Πιθανώς διαβλέποντας τις δυνατότητες της Ναβάλναγια, τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσπαθούν εδώ και καιρό να την υπονομεύσουν.
Μεταξύ των ιστοριών που έχουν κυκλοφορήσει σχετικά με τη Ναβάλναγια είναι αναφορές για αισθηματικές σχέσεις, ότι ο πατέρας της είναι πράκτορας της KGB και ότι έχει υποτιθέμενη γερμανική υπηκοότητα. Όλα πάντως έχουν διαψευστεί).
Ο επόμενος στόχος του Πούτιν
Κάθε δημόσια εμφάνισή της έχει γίνει αντικείμενο έντονου ελέγχου από τα ρωσικά ελεγχόμενα από το κράτος μέσα ενημέρωσης, με τους σχολιαστές να την κατηγορούν ότι είναι πολύ χαρούμενη ή ότι ενεργεί κατ’ εντολή της CIA.
«Έχει επιδείξει μεγάλο θάρρος επειδή είναι σαφές ότι θα είναι ο επόμενος στόχος για τις εκστρατείες δυσφήμισης του Κρεμλίνου», δήλωσε στο POLITICO η Λιούμποφ Σομπόλ, δικηγόρος και επί μακρόν υπάλληλος του Ναβάλνι, που τώρα ζει εξόριστη στο Βερολίνο. «Θα προσπαθήσουν να τη λυγίσουν».
Οι στενότεροι σύμμαχοι του Ναβάλνι εξέφρασαν τη Δευτέρα την υποστήριξή τους στη Ναβάλναγια με τον Ιβάν Ζντάνοφ να γράφει ότι «μπήκε στη θέση του [του Αλεξέι]».
«Ήταν πάντα σημαντικό γι’ αυτήν τα παιδιά να παραμείνουν παιδιά, το σπίτι να παραμείνει σπίτι και η οικογένεια να παραμείνει οικογένεια», δήλωσε η Βεντούτα, σύμμαχος του Ναβάλνι. «Τώρα [μετά τον θάνατο του Ναβάλνι] δεν έχει άλλη επιλογή. Είναι ένα, ποτέ δεν θα υποχωρήσει ή θα προδώσει τα ιδανικά του».
Αλλά η Τατιάνα Στανόβαγια, ανώτερη συνεργάτης στο Carnegie Russia Eurasia Center, προβλέπει ότι οι απλοί Ρώσοι μπορεί να είναι πιο επιφυλακτικοί.
«Θα της είναι δύσκολο να προσεγγίσει το ρωσικό κοινό λόγω της εικόνας της, ως κάποια που δεν είναι απλώς υποστηρίκτρια των φιλελεύθερων δυτικών αξιών, αλλά μια φιγούρα που χρησιμοποιείται από τη Δύση για να ανατρέψει τον Πούτιν», είπε. «Στην πατρίδα της στη Ρωσία, αυτή είναι η κατάρα της».
Προειδοποίησε επίσης ότι η σύγκριση με την Τσικχανούσκαγια μπορεί να μην λειτουργήσει υπέρ της Ναβάλναγια, με την εξόριστη Λευκορωσίδα πολιτικό να θεωρείται ουσιαστικά ανίσχυρη. Και έπειτα υπάρχουν τα τεράστια παπούτσια που η Ναβάλναγια θέλει να καλύψει.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τον σύζυγό της, η Ναβάλναγια βρίσκεται επί του παρόντος εκτός Ρωσίας, γεγονός που την θέτει εκτός της εμβέλειας του Κρεμλίνου.
«Κατά μία έννοια, ο Ναβάλνι έχει πλέον μετενσαρκωθεί στη σύζυγό του, αλλά σε αντίθεση με τον Ναβάλνι δεν βρίσκεται στη Ρωσία», δήλωσε η Στανόβαγια. «Για το ρωσικό καθεστώς, βέβαια, αυτό είναι μάλλον άσχημα νέα».
Με πληροφορίες από POLITICO