Μεγέθυνση κειμένου
Κατήγγειλε τη διαφθορά στη Ρωσία. Ηγήθηκε της αντιπολίτευσης. Τα έβαλε με τον Πούτιν. Συνελήφθη και φυλακίστηκε αρκετές φορές. Προσπάθησαν ακόμη και να τον δολοφονήσουν, δηλητηριάζοντάς τον με νόβιτσοκ. Τελικά, ο Αλεξέι Ναβάλνι πέθανε «μετά από έναν περίπατο» στη φυλακή
Σε φυλακή του Αρκτικού Κύκλου, άφησε την τελευταία του πνοή ο πιο έντονος επικριτής του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Αλεξέι Ναβάλνι ήταν 47 ετών.
Ο σημαντικότερος ηγέτης της αντιπολίτευσης της Ρωσίας την τελευταία δεκαετία, εξέτιε ποινή φυλάκισης 19 ετών για αδικήματα που θεωρούνταν πολιτικά υποκινούμενα.
Στα τέλη του περασμένου έτους μεταφέρθηκε σε φυλακή στον Αρκτικό Κύκλο, μία από τις πιο σκληρές φυλακές της Ρωσίας.
Η υπηρεσία φυλακών στην περιοχή Γιαμαλο-Νένετς σε ανακοίνωσή της αναφέρει πως ο Ναβάλνι «αισθάνθηκε αδιαθεσία μετά από έναν περίπατο την Παρασκευή (16/02). Είχε σχεδόν αμέσως χάσει τις αισθήσεις του, σημειώνεται στην ανακοίνωση και προστίθεται ότι κλήθηκε αμέσως ιατρική ομάδα έκτακτης ανάγκης, η οποία προσπάθησε να τον επαναφέρει, αλλά χωρίς επιτυχία. Τα αίτια του θανάτου του βρίσκονται υπό διερεύνηση, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Tass.
Μεταδίδοντας την είδηση του θανάτου του Ναβάλνι, η ανταποκρίτρια του Sky News στη Μόσχα Diana Magnay, σχολίασε πως «είναι μια απόλυτη τραγωδία και ένας λεκές στη συνείδηση του ρωσικού κράτους».
Σύμφωνα με την ίδια η υγεία του είχε επιδεινωθεί. Κρατούνταν στην απομόνωση για πολύ καιρό από τότε που φυλακίστηκε μετά την επιστροφή του στη Ρωσία τον Ιανουάριο του 2020, είπε η Magnay διερωτώμενη αν του συνέβη κάτι συγκεκριμένο.
Ποιος ήταν ο Αλεξέι Ναβάλνι
Ο ρωσικής και ουκρανικής καταγωγής δικηγόρος και ακτιβιστής, Αλεξέι Ανατόλιεβιτς Ναβάλνι, ήταν ο σφοδρότερος επικριτής του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, διοργανώνοντας πολλές διαδηλώσεις υπέρ των μεταρρυθμίσεων και κατά της διαφθοράς.
Ο «άνθρωπος που ο Πούτιν φοβάται περισσότερο», όπως τον είχε χαρακτηρίσει η Wall Street Journal, είχε τιμηθεί για τους αγώνες του για τα ανθρώπινα δικαιώματα με το βραβείο Ζαχάροφ τον Οκτώβριο του 2021, ενώ την ίδια χρονιά είχε προταθεί και για το Νόμπελ Ειρήνης.
Πολιτικός ακτιβιστής
Το 2000, μετά την ανακοίνωση ενός νέου νόμου που θα αύξανε το εκλογικό όριο για τις εκλογές της Κρατικής Δούμας, ο Ναβάλνι εντάχθηκε στο Ρωσικό Ενωμένο Δημοκρατικό Κόμμα Γιάμπλοκο.
Κατά τον Ναβάλνι ο νόμος ήταν φωτογραφικός κατά του Γιάμπλοκο και της Ένωσης Δεξιών Δυνάμεων και αποφάσισε να ενταχθεί, παρόλο που δεν ήταν «μεγάλος θαυμαστής» καμίας οργάνωσης.
Το 2005 ξεκίνησε ένα κοινωνικό κίνημα νέων, με το όνομα «Ναι! – Δημοκρατική Εναλλακτική» και το οποίο δεν συνδέθηκε με το Γιάμπλοκο, ούτε με κανένα άλλο πολιτικό κόμμα.
Στο πλαίσιο του κινήματος, ο Ναβάλνι συμμετείχε σε μια σειρά από δράσεις, που είχαν απήχηση στα μέσα ενημέρωσης. Ο Ναβάλνι οργάνωσε τηλεοπτικές συζητήσεις μέσω του κρατικού καναλιού της Μόσχας TV Center, αλλά παρά τα υψηλά νούμερα τηλεθέασης, η εκπομπή «κόπηκε» ξαφνικά.
Τον Ιούλιο του 2007 εκδιώχθηκε από το Γιάμπλοκο επειδή ζήτησε την παραίτηση του προέδρου του κόμματος, Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι.
Την ίδια χρονιά συνίδρυσε το Εθνικό Ρωσικό Απελευθερωτικό Κίνημα, γνωστό ως «Ο Λαός», που όριζε τη μεταναστευτική πολιτική ως προτεραιότητα. Το κίνημα συμμάχησε με δύο εθνικιστικές ομάδες, το Κίνημα κατά της Παράνομης Μετανάστευσης και τη Μεγάλη Ρωσία.
Τον Σεπτέμβριο του 2013 συμμετείχε στις εκλογές διεκδικώντας τη δημαρχία της Μόσχας με την υποστήριξη του Κόμματος Λαϊκής Ελευθερίας. Κέρδισε το 27% των ψήφων και βγήκε δεύτερος πίσω από τον δήμαρχο Σεργκέι Σομπιάνιν.
Ο Ναβάλνι και οι σύμμαχοι του επέμεναν ότι ο πραγματικός αριθμός ψήφων του Ναβάλνι ήταν υψηλότερος και ότι οι αρχές προέβησαν σε νοθεία για να αποτρέψουν επαναληπτικό γύρο εκλογών.
Ο Ναβάλνι έγινε γνωστός μέσα από το ιστολόγιο του στο LiveJournal, αλλά αργότερα έγινε μέλος του YouTube, ενώ συμμετείχε και στο Twitter, δημοσιεύοντας βίντεο και έγγραφα για τη διαφθορά από Ρώσους αξιωματούχους, διοργανώνοντας διαμαρτυρίες και προωθώντας τις υποψηφιότητες του στις εκλογές.
Είχε παρουσία και στα μέσα ενημέρωσης: Το 2011, σε μια ραδιοφωνική συνέντευξη, αποκάλεσε το κυβερνών κόμμα της Ρωσίας, Ενωμένη Ρωσία, «κόμμα απατεώνων και κλεφτών», σύνθημα το οποίο κέρδισε σημαντική απήχηση στο ρωσικό λαό. Το 2011, ίδρυσε το Ίδρυμα κατά της διαφθοράς.
Διαδοχικές συλλήψεις
Ο Ναβάλνι είχε συλληφθεί αρκετές φορές από τις ρωσικές αρχές. Έχει καταδικαστεί δύο φορές με αναστολή, μία φορά τον Ιούλιο του 2013 και άλλη μια φορά τον Δεκέμβριο του 2014. Οι διάρκειες των ποινών ήταν 5 και 3,5 χρόνια, αντίστοιχα.
Πολλοί θεωρούν ότι οι κατηγορίες εναντίον του είναι κατασκευασμένες λόγω του ακτιβισμού του, ενώ σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων οι καταδίκες παραβίαζαν το δικαίωμα του Ναβάλνι για δίκαιη δίκη.
Το Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μεμόριαλ τον θεωρεί πολιτικό κρατούμενο. Τον Φεβρουάριο του 2014 ο Ναβάλνι τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό και του επετράπη να έχει επαφή μόνο με την οικογένεια του.
Τον Μάρτιο του 2017, ο Αλεξέι Ναβάλνι και το Ίδρυμα κατά της διαφθοράς δημοσίευσαν ένα ντοκιμαντέρ στο οποίο κατηγορούσαν τον πρώην πρόεδρο και νυν πρωθυπουργό της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, για διαφθορά.
Τον Δεκέμβριο του 2016, ο Ναβάλνι ξεκίνησε την εκστρατεία του για τις προεδρικές εκλογές του 2018, αλλά η εγγραφή του αποκλείστηκε από την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή της Ρωσίας τον Δεκέμβριο του 2017. Έκανε έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας αλλά απορρίφθηκε.
Αυτός και οι υποστηρικτές του έχουν συλληφθεί και είναι θύματα επιθέσεων σε αρκετές περιπτώσεις κατά την προεκλογική εκστρατεία. Τον Μάιο του 2018, ο Ναβάλνι καταδικάστηκε σε 30 μέρες φυλάκιση επειδή συμμετείχε σε μη αδειοδοτημένη διαδήλωση κατά του Πούτιν στη Μόσχα.
Δολοφονική επίθεση με Νοβιτσόκ
Στις 20 Αυγούστου 2020 ο Ναβάλνι μεταφέρθηκε εσπευσμένα σε νοσοκομείο σε σταθερή αλλά κρίσιμη κατάσταση έπειτα από ύποπτη δηλητηρίασή του στη διάρκεια πτήσης από το Τομσκ στη Μόσχα.
Φημολογίες έκαναν λόγο για πιθανή δηλητηρίασή του από τους αντιπάλους του.
Η Γερμανία έστειλε γιατρούς στη Ρωσία και τελικά ο Ναβάλνι διακομίστηκε στο Βερολίνο, όπου μετά από εκτεταμένη νοσηλεία διέφυγε τον κίνδυνο.
Μετά τη νοσηλεία του στη Γερμανία, επέστρεψε στη Ρωσία, αλλά συνελήφθη αμέσως από τις αρχές. Αυτό οδήγησε σε εκτεταμένες διαδηλώσεις και σε βίαια επεισόδια μεταξύ της ρωσικής αστυνομίας και οπαδών του Ναβάλνι.
Η ρωσική αστυνομία προχώρησε σε περισσότερες από 4.400 συλλήψεις και απέκλεισε το κέντρο πολλών πόλεων, μεταξύ αυτών και της πρωτεύουσας Μόσχας. Η σύζυγος του Αλεξέι Ναβάλνι, Γιούλια, συνελήφθη επίσης από την αστυνομία, προτού αφεθεί ελεύθερη λίγες ώρες αργότερα.
Τον Φεβρουάριο του 2021 αντικαταστάθηκε η προηγούμενη με αναστολή καταδίκη του από δικαστήριο της Μόσχας με ποινή φυλάκισης, πράγμα που σήμαινε ότι θα εξέτιε ποινή 3,5 ετών σε σωφρονιστικό στρατόπεδο εργασίας.
Ο Ναβάλνι κατήγγειλε το βασανισμό του στη διάρκεια του εγκλεισμού του στο στρατόπεδο με τη στέρηση του ύπνου.
Επίσης, οι ρωσικές αρχές του αρνήθηκαν ιατρική βοήθεια. Στις 31 Μαρτίου ο Ναβάλνι ανακοίνωσε ότι κατέρχεται σε απεργία πείνας.
Η Διεθνής Αμνηστία κατηγόρησε τον Πούτιν ότι σκοτώνει αργά τον Ναβάλνι με βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση στη φυλακή.
