Η μουσική είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας πολλών. Κάθε Δεκέμβριο μάλιστα, από το 2016 και μετά, το Spotify διεξάγει μία εξαιρετικά δημοφιλή καμπάνια όπου οι χρήστες λαμβάνουν στατιστικά στοιχεία σχετικά με τους καλλιτέχνες και τα είδη μουσικής που άκουσαν περισσότερο τη χρονιά που πέρασε.

Η δημοφιλία του Spotify Wrapped έγκειται στο γεγονός ότι πολλοί πιστεύουν πως τα μουσικά τους ακούσματα αποκαλύπτουν (ανάμεσα σε άλλα) σημαντικά στοιχεία για το χαρακτήρα τους – κάτι που, σύμφωνα με έρευνες, ισχύει σε μεγάλο βαθμό.

Προηγούμενες μελέτες που επικαλείται το Big think, έχουν υπαινιχθεί μάλιστα ότι οι μουσικές μας προτιμήσεις έχουν και βιολογική βάση, με τις ορμόνες και το περιβάλλον να παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Ωστόσο, μελέτη του 2022 που δημοσιεύθηκε στο Journal of Personality and Social Psychology εξετάζει τις σχέσεις μεταξύ συγκεκριμένων μουσικών προτιμήσεων και χαρακτηριστικών της προσωπικότητας σε διαπολιτισμική κλίμακα.

Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Cambridge και του Bar-Ilan αναφέρουν ότι οι συσχετίσεις μεταξύ των τύπων προσωπικότητας και των μουσικών ειδών είναι σε μεγάλο βαθμό ίδιες για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Με λίγα λόγια, αυτό που ακούγεται ευχάριστα σε έναν εσωστρεφή τύπο στην Ευρώπη είναι επίσης πιθανό να κάνει έναν Ασιάτη με παρόμοιο χαρακτήρα να κινείται ρυθμικά.

MUSIC όπως μουσική

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο πλαίσιο για τη μελέτη των μουσικών προτιμήσεων, που ονόμασαν εύστοχα MUSIC.

Σύμφωνα με αυτό, τα μουσικά είδη κατατάσσονται σε πέντε διαφορετικές ομάδες: ήπια (Mellow), ανεπιτήδευτα (Unpretentious), εκλεπτυσμένα (Sophisticated), έντονα (Intense) και σύγχρονα (Contemporary).

Το mellow περιλαμβάνει είδη όπως το soft rock και το R&B, το unpretentious την country μουσική, το sophisticated την jazz, το intense τη rock και το contemporary τη rap, μεταξύ άλλων.

Οι διάφορες προσωπικότητες κατηγοριοποιήθηκαν επίσης με βάση ένα δημοφιλές μοντέλο της επιστήμης της Ψυχολογίας, το OCEAN.

Οι πέντε τύποι έχουν να κάνουν με την πνευματική διαθεσιμότητα (Openness), την ευσυνειδησία (Conscientiousness), την εξωστρέφεια (Extraversion), την καλή προαίρεση (Agreeableness) και τη νευρωτικότητα (Neuroticism).

Όπως υποδηλώνουν τα ονόματα, οι άνθρωποι με αυτές τις προσωπικότητες είναι πιθανό να είναι εφευρετικοί, επιμελείς, εξωστρεφείς, φιλικοί και νευρικοί, αντίστοιχα.

Οι ερευνητές έκαναν κάποιες αρχικές υποθέσεις σχετικά με τις κατά ζεύγη αλληλεπιδράσεις μεταξύ του τύπου προσωπικότητας και της μουσικής προτίμησης.

O ακροατής ήπιων μουσικών ειδών είναι πιο πιθανό να είναι γυναίκα, ενώ οι άνδρες δείχνουν μεγαλύτερη προτίμηση στην έντονη μουσική

Για παράδειγμα, δεδομένου ότι η πνευματική διαθεσιμότητα χαρακτηρίζεται από την επιθυμία ενός ατόμου για νέες εμπειρίες, οι άνθρωποι με αυτόν τον τύπο προσωπικότητας έχουν περισσότερες πιθανότητες να απολαμβάνουν εξεζητημένη μουσική.

Αντίστοιχα, οι εξωστρεφείς είναι πιο πιθανό να διασκεδάζουν ακούγοντας ανεπιτήδευτες μελωδίες.

Για να διαπιστώσουν αν οι υποθέσεις τους ήταν σωστές και αν είχαν εφαρμογή σε διαφορετικές χώρες, οι ερευνητές διεξήγαγαν δύο ανεξάρτητες μελέτες για την αξιολόγηση των μουσικών προτιμήσεων.

Η πρώτη μελέτη ανέλυσε δεδομένα από 285.000 άτομα σε 53 χώρες. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω ενός διαδικτυακού κουίζ στο οποίο οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν την προτίμησή τους σε διάφορα είδη μουσικής με αντάλλαγμα στοιχεία για την προσωπικότητά τους.

Διαβασε ακομα

Η «απάντηση» της κλασικής μουσικής στην K-pop λέγεται Yunchan Lim

Η δεύτερη μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα από έναν άλλο ιστότοπο, όπου οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο και βαθμολόγησαν ηχητικά αποσπάσματα από διαφορετικά είδη.

Τα δείγματα επιλέχθηκαν με τρόπο που μείωνε την πιθανότητα οι ακροατές να είχαν προηγούμενη εμπειρία με αυτά, προσπαθώντας έτσι να περιορίσουν τη μεροληψία. Στοιχεία συλλέχθηκαν από 71.000 συμμετέχοντες σε 36 χώρες.

Παγκόσμιες συσχετίσεις

Οι συγγραφείς της μελέτης διαπίστωσαν αρκετές ενδιαφέρουσες συσχετίσεις. Για παράδειγμα, ο ακροατής ήπιων μουσικών ειδών είναι πιο πιθανό να είναι γυναίκα, ενώ οι άνδρες δείχνουν μεγαλύτερη προτίμηση στην έντονη μουσική.

Παρόλο που η αγάπη των γυναικών για ήπια ακούσματα (mellow music) ήταν κοινό χαρακτηριστικό σε όλες τις χώρες που μελετήθηκαν, οι άνδρες που προτιμούσαν έντονη μουσική (intense music) προέρχονταν από το δυτικό ημισφαίριο.

Αντίθετα, εκείνοι από το ανατολικό – με εξαίρεση την Αυστραλία – δήλωσαν ότι την αντιπαθούν.

Μεταξύ των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας, λίγοι παρουσιάζουν ανοχή στην έντονη μουσική, δείχνοντας προτίμηση στα ήπια, ανεπιτήδευτα ή εκλεπτυσμένα είδη.

Επιπλέον, τα μουσικά ακούσματα ενός μεγαλύτερης ηλικίας ατόμου φαίνεται να είναι παρόμοια με αυτές ενός Ασιάτη, ανεξαρτήτως ηλικίας. Τέλος, οι Αφροαμερικανοί και οι Λατίνοι έλκονται περισσότερο από τη σύγχρονη μουσική.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τις συσχετίσεις μεταξύ των μουσικών προτιμήσεων και των τύπων προσωπικότητας τόσο εντός όσο και μεταξύ των χωρών. Παρατήρησαν ότι η ισχύς των συσχετίσεων είναι στενότερη για χώρες που γειτνιάζουν γεωγραφικά.

Το μόνο σύμπλεγμα ομοϊδεατών όσον αφορά στα μουσικά ακούσματα που αποτελούνταν από μακρινές χώρες ήταν η Βραζιλία, η Αργεντινή, το Χονγκ Κονγκ, οι Φιλιππίνες και η Νότια Αφρική. Αν και δεν είναι σαφές τι ενώνει αυτές τις χώρες, οι ερευνητές προτείνουν ως πιθανό κοινό παράγοντα το θερμό κλίμα.

Περιορισμοί

Παρόλο που η μελέτη είχε ως στόχο την εξαγωγή καθολικών συμπερασμάτων, κάτι τέτοιο δεν είναι ακόμα απολύτως εφικτό. Για παράδειγμα, όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα άκουγαν δυτική μουσική και γνώριζαν αγγλικά.

Επιπλέον, αν και στην έρευνα συμμετείχαν άνθρωποι από φτωχότερες χώρες, είναι πιθανό το δείγμα να προήλθε από τα ανώτερα οικονομικά στρώματα – δεδομένου ότι η πρώτη μελέτη διεξήχθη το 2003-2010, όταν το διαδίκτυο δεν ήταν ακόμα τόσο διαδεδομένο.

Παρά τους περιορισμούς, η έρευνα υποστηρίζει σθεναρά προηγούμενες μελέτες που συνδέουν τους τύπους προσωπικότητας με τις μουσικές προτιμήσεις.

Η απόδειξη ότι η σύνδεση αυτή διατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς ενισχύει την άποψη ότι οι μουσικές μας επιλογές αποκαλύπτουν σημαντικές πτυχές της προσωπικότητάς μας.

Με πληροφορίες από: Bigthink