Μεγέθυνση κειμένου
Ο ιστότοπος συγκέντρωσης κριτικών δίνει μεγάλη σημασία πλέον στις βαθμολογίες κοινού, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τη γνώμη των ειδικών
Το logo στο ροζ crop top που φορούσε η Katy Perry και ανέβασε σε story στον λογαριασμό της στο Instagram πριν λίγες ημέρες έλεγε «Δεν φτιάχνουν αγάλματα κριτικών». Η viral ατάκα θύμισε σε πολλούς πως το ίδιο μπλουζάκι είχε φορέσει και η Charli XCX πριν από την παρουσίαση ενός άλμπουμ το 2022.
Στο ίδιο πνεύμα με τη ρήση που λέει ότι «όσοι δεν είναι καλοί ηθοποιοί, γίνονται σκηνοθέτες», το slogan στα ρούχα των δύο καλλιτέχνιδων υπονοεί πως η άποψη των κριτικών συχνά δεν έχει σημασία – ή δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη – και ότι το μόνο που μετράει είναι η δημοφιλία ενός τραγουδιού, μίας ταινίας ή ενός καλλιτέχνη και το πόσο μεγάλη απήχηση έχει στον κόσμο.
tfw they don’t build statues of critics pic.twitter.com/HzJTllCfSn
— 𝖘𝖈𝖔𝖙𝖙𝖌𝖚𝖒 (@scottgum) August 17, 2024
Ωστόσο, ο ισχυρισμός της Perry φαίνεται να είναι πέρα για πέρα λανθασμένος. Αρχικά γιατί στο Champaign, μία πόλη του Ιλινόις, υπάρχει άγαλμα του μεγάλου κριτικού του κινηματογράφου Roger Ebert, από συμπαγές μπρούντζο.
Και επιπλέον, το πρόσφατο comeback single της καλλιτέχνιδας, “Woman’s World” αποδείχθηκε στην πραγματικότητα εξίσου «χλιαρό» τόσο για τους ακροατές όσο και για τους κριτικούς.
Ποιος τα βάζει με τους κριτικούς;
Είναι φυσικό για την Perry και για κάθε καλλιτέχνη να νιώθει αδικημένος όταν έχει δώσει το «είναι» του σε ένα καλλιτεχνικό έργο και αυτό δεν έχει την επιτυχία που θα περίμενε. Από αυτή την άποψη, δικαιολογείται και η απογοήτευση και η πικρία.
Ωστόσο, η υπονόμευση της δουλειάς των επαγγελματιών κριτικών είναι εντελώς ανεπίτρεπτη!
Στα μέσα Αυγούστου, το Rotten Tomatoes – ο ιστότοπος συγκέντρωσης κριτικών που έχει γίνει αναμφισβήτητα η πιο δημοφιλής πηγή στο διαδίκτυο για να εκτιμήσουν οι μη ειδικοί αμέσως την καλλιτεχνική αξία μίας ταινίας – ανακοίνωσε ότι αναθεωρεί το σύστημα βαθμολόγησής του.
Στην αρχή, ο ιστότοπος ουσιαστικά συγκέντρωνε τις κριτικές των επαγγελματιών κριτικών, αθροίζοντας τις θετικές και αρνητικές αναφορές για να αποδώσει μια συνολική βαθμολογία “Rotten” (σάπιο) ή “Fresh” (φρέσκο), μαζί με ένα τελικό ποσοστό επί τοις εκατό (%).
Ήταν ένα σύστημα που είχε τα προβλήματά του, αλλά σε γενικές γραμμές ήταν χρήσιμο: Αν ανήκεις στο είδος του ανθρώπου που δεν παρακολουθεί συστηματικά τις κριτικές κινηματογράφου και τα σχόλια των επαγγελματιών του είδους – δηλαδή αν είσαι ο μέσος κινηματογραφόφιλος θεατής – τότε μια ωμή ποσοστιαία βαθμολογία είναι ένας γρήγορος και εύκολος δείκτης για να καταλάβεις εάν μία ταινία είναι πιθανό να σου αρέσει ή όχι.
Το νέο σύστημα αξιολόγησης
Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, άρχισαν να δημιουργούνται διαφορές μεταξύ των απόψεων των κριτικών και εκείνων του κοινού. Ιδιαίτερα όταν επρόκειτο για ταινίες που δεν άρεσαν στους κριτικούς, αλλά αποδεικνύονταν εμπορικά επιτυχημένα blockbusters, το χάσμα άρχισε να μεγαλώνει.
Έτσι, το Rotten Tomatoes έχει πλέον υιοθετήσει έναν άλλο τρόπο αξιολόγησης: Οι καθημερινοί κινηματογραφόφιλοι θα ψηφίζουν για την αξία μιας ταινίας ή μιας τηλεοπτικής κυκλοφορίας και αυτή θα θεωρείται είτε “Stale” (μπαγιάτικη), είτε “Hot” (καυτή), είτε “Verified Hot” (επιβεβαιωμένα καυτή), με βάση το ποσοστό των θετικών κριτικών.
Μεταξύ των ταινιών που έλαβαν αναδρομικά την πληθωρική βαθμολογία “Verified Hot” είναι πολλές αγαπημένες ταινίες των κριτικών, όπως το “Dune: Part Two” ή το “Oppenheimer” αλλά και μέτριας αποδοχής crowd-pleasers, όπως το “Free Guy” με τον Ράιαν Ρέινολντς – αλλά και μία πληθώρα ταινιών που οι κριτικοί θεώρησαν παταγώδεις αποτυχίες.
Δεν είναι και για τα Όσκαρ!
Η αλήθεια είναι ότι ορισμένες ταινίες φτιάχνονται μόνο και μόνο για έναν λόγο: Να αποτελέσουν εισπρακτική επιτυχία και να είναι δημοφιλείς στις μάζες – κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν ένα ενδιαφέρον story ή ότι η υποκριτική δεινότητα των ηθοποιών είναι τέτοια που σε συνδυασμό με τη φωτογραφία, τη σκηνοθεσία, το soundtrack και τα κοστούμια, θα έπρεπε να προταθούν για Όσκαρ!
Μία από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις, από την άλλη, είναι η άποψη πως οι επαγγελματίες κριτικοί κατακρίνουν το κοινό επειδή αγαπά την λαϊκή κουλτούρα και πως οι μέσοι καταναλωτές blockbusters και μουσικών επιτυχιών θεωρούνται διανοητικά ή πολιτισμικά κατώτεροι.
Υπάρχουν, ίσως, κριτικοί που σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο – ένας ορισμένος βαθμός σνομπισμού είναι εγγενής στην κριτική ως τέχνη, αλλά γιατί να φτάσουμε τελικά στο σημείο όπου οποιοσδήποτε βαθμός εξειδίκευσης πρέπει αυτομάτως να θεωρείται ύποπτος;
Διαβασε ακομα
Τα πρόσωπα της γυναικείας χειραφέτησης στη ΒενετίαΚαι η εμπειρογνωμοσύνη είναι απαραίτητη, αφού σκοπός της κριτικής είναι να επεκταθεί πέρα από το απλό «Να πάτε οπωσδήποτε να δείτε την ταινία! Δεν θα σας μείνει άντερο από τα γέλια!»
Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι ο καθένας δεν μπορεί να έχει μια αξιόλογη και τεκμηριωμένη άποψη, αλλά το κοινό του Rotten Tomatoes είναι άμορφο και ανεξέλεγκτο – και μπορεί να απαρτίζεται ακόμη και από 12χρονα παιδιά, μέλη ακραίων ριζοσπαστικών ομάδων, καθηγητές ιστορίας ή κινηματογράφου, εταιρείες παραγωγής κ.ο.κ – και γενικά δεν υπάρχει τρόπος να φιλτράρεις τις βαθμολογίες και τις κριτικές τους.
Άλλο άποψη και άλλο γνώμη
Με τη μετατόπιση της επιρροής από τους επαγγελματίες κριτικούς στους απλούς θεατές, οι μόνοι πραγματικοί κερδισμένοι είναι τα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο, τα οποία μπορούν να ενισχύσουν τις ήδη επιτυχημένες εκστρατείες μάρκετινγκ με περαιτέρω κολακευτικά σχόλια, αφού συχνά, όταν ο καθένας μπορεί να λέει τη γνώμη του, θα υπάρχουν και σχόλια που είναι έτσι δοσμένα για να χειραγωγούν.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ακραίες ομάδες χρηστών του διαδικτύου κινητοποιούνται μαζικά προκειμένου να ανεβάσουν ή να ρίξουν τη βαθμολογία μίας ταινίας – πολλές φορές χωρίς καν να την έχουν δει – εξυπηρετώντας άλλους σκοπούς – ακόμη και πολιτικούς.
Αν και καλό είναι να έχουν όλοι κριτική σκέψη, πρέπει να γίνει κατανοητό πως η δουλειά των επαγγελματιών κριτικών είναι ιδιαιτέρως σημαντική, καθώς μόνο έτσι πρακτικά προστατεύεται η Τέχνη.
Διαφορετικά, κινδυνεύει να γίνει «παιχνίδι» στα χέρια επικίνδυνων ανθρώπων που θέλουν να χειραγωγούν τα πλήθη και να καθορίζουν τι θα βλέπουν, τι θα ακούνε και τι θα διαβάζουν.
Άλλωστε, άποψη έχουν πολλοί – όμως γνώμη οφείλουν να έχουν μόνο όσοι γνωρίζουν καλά κάτι.
Με πληροφορίες από Independent
Related
Νεοτερα
