Αν είσαι τυπάκι που ακόμα και το 2024 σ’ αρέσει να ακούς το “Drop It Like It’s Hot” του Snoop Dogg, το “Dance, Dance” των Fall Out Boy και το “Hollaback Girl” της Gwen Stefani, τότε έχεις αυτό το κοινό με αρκετό κόσμο απ’ ότι φαίνεται.

Έχετε κοινό αυτό το κύμα νοσταλγίας που πλημμυρίζει την ατμόσφαιρα και θυμάστε τα ξέφρενα πάρτι, τους πρώτους έρωτες, τις εφηβικές εντάσεις με τους γονείς και όλα αυτά τα συναισθήματα που έχουν κλειστεί τώρα στην «κάψουλα» των αναμνήσεων, η οποία ανοίγει απότομα στο άκουσμα αυτών των ήχων.

Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει πως δεν μπορείς να εκτιμήσεις και να περάσεις καλά με νέους καλλιτέχνες που βρίσκονται τώρα στην κορυφή. Σημαίνει απλώς πως τα τραγούδια των 00s έχουν μια ξεχωριστή θέση στις αναμνήσεις σου.

Εντάξει, είναι και το γεγονός πως η μουσική που δημιουργούταν τότε είχε κάτι ξεχωριστό, που κανείς δεν μπορεί ακριβώς να εξηγήσει. Αλλά συχνά θα ακούσεις κάποιον να λέει – ή θα πιάσεις τον ίδιο σου τον εαυτό να λέει – πως «δεν βγάζουν τέτοια μουσική πια».

Με λίγα λόγια, σχεδόν όλοι, ακόμα και οι νεότερες γενιές μουσικόφιλων που δεν μεγάλωσαν με The Smiths για παράδειγμα, αλλά με One Direction, εκφράζουν πως η μουσική ήταν καλύτερη παλιά, όταν ήταν πιο μικροί δηλαδή.

Έχουν δίκιο; Ήταν καλύτερη η μουσική παλιά;

«Δεν είναι ότι η μουσική ήταν καλύτερη όταν ήμασταν νέοι· είναι ότι η μουσική προκαλεί πολύ, πολύ έντονα συναισθήματα», είπε η Δρ. Ρίτα Αϊέλο, ψυχολόγος της μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, που εξετάζει πώς οι άνθρωποι επεξεργάζονται τη μουσική και πώς η μουσική και οι αναμνήσεις αλληλοεπηρεάζονται.

Η Αϊέλο θυμάται το “Yesterday” των Beatles και το “People” της Barbra Streisand ως δύο από τα αγαπημένα της τραγούδια από τα νιάτα της. «Η μουσική είναι ένα εξαιρετικά ισχυρό έναυσμα για να θυμόμαστε τι έχει συμβεί στη ζωή μας», είπε.

Αλλά γιατί η μουσική έχει τόσο μεγάλη δύναμη; «Η μουσική είναι επεισοδιακή», είπε ο Δρ. Ρόμπερτ Κουτιέτα, καθηγητής μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. «Αν κοιτάξεις ένα έργο τέχνης, μπορείς να το δεις και να φύγεις. Η μουσική υπάρχει μέσα στον χρόνο. Υπάρχει ένα τμήμα του εγκεφάλου μας που ονομάζεται επεισοδιακή μνήμη — εκεί βρίσκεται [η μουσική]».

Έχει λογική. Η προτίμηση ενός ατόμου για τη δημοφιλή μουσική φτάνει στο αποκορύφωμά της περίπου στην ηλικία των 23, σύμφωνα με μια μελέτη του 1989 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Consumer Research, ενώ μια συνέχεια της μελέτης του 2013 στο περιοδικό Musicae Scientiae αναφέρει την ηλικία των 19. Μια αναπαραγωγή αυτής της μελέτης το 2022 στο περιοδικό Marketing Letters βρήκε ότι η προτίμηση ενός ατόμου για μουσική κορυφώνεται ήδη από την ηλικία των 17.

Είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας

«Είναι κομμάτι της ταυτότητάς σου», είπε ο Κουτιέτα. «Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, αναπτύσσουμε σε μεγάλο βαθμό το ποιοι είμαστε και συνδεόμαστε με τη μουσική».

Ο Κουτιέτα, που γεννήθηκε το 1953, ανέφερε τους Beatles και τον μαέστρο Λέοναρντ Μπερνστάιν ως κάποιους από τους αγαπημένους του καλλιτέχνες. Αυτοί οι καλλιτέχνες βοήθησαν να διαμορφώσει τις μουσικές του προτιμήσεις ως έφηβος.

Αυτός ο δεσμός με την ταυτότητά σου μπορεί να είναι ο λόγος που νιώθεις λιγότερη σύνδεση με τη σύγχρονη μουσική καθώς μεγαλώνεις.

Τα συναισθήματα που συνδέονται με τη μουσική σε ευαίσθητες ηλικίες βοηθούν στη δημιουργία ενός δια βίου δεσμού, όπου οι ευχάριστες και οι λυπητερές αναμνήσεις συνδυάζονται και συχνά αλληλοσυμπληρώνονται όταν ακούς ένα τραγούδι.

«Αν ήμασταν λυπημένοι ακούγοντας ένα τραγούδι πριν από 20 χρόνια, θα λυπηθούμε και σήμερα, αλλά με μια απόσταση από εκείνη τη θλίψη… έτσι υπάρχει ένα διαφορετικό αίσθημα εμπλουτισμού στην εμπειρία», είπε η Αϊέλο, σημειώνοντας ότι «η θλίψη μπορεί να είναι το άνοιγμα της χαράς».

Αυτό μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί ακούγοντας κάτι που σου άρεσε σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής σου μπορεί να φέρει μια αίσθηση κάθαρσης όταν το ακούς τώρα, είπε.

Κι αν σκέφτεσαι ότι τα 70s και τα 80s ήταν η χρυσή εποχή της «αληθινής μουσικής» παρόλο που όλες οι δεκαετίες έχουν καλά και κακά τραγούδια;

Μπορεί να συμβαίνει επειδή θυμάσαι τους καλλιτέχνες, τα τραγούδια και τα άλμπουμ που ήταν σημαντικά για σένα και ξεχνάς αυτά που δεν ήταν. «Υπάρχουν καταστάσεις που έκαναν συγκεκριμένα τραγούδια ιδιαίτερα σημαντικά για σένα, και οι αναμνήσεις αυτών των καταστάσεων επανέρχονται καθώς ακούς τα τραγούδια», είπε η Αϊέλο.

Αυτά τα σημαντικά τραγούδια εξακολουθούν να αντηχούν μέσα σου, επισκιάζοντας τα ξεχασμένα.
«Κάθε εποχή έχει φριχτά τραγούδια που έγιναν μεγάλες επιτυχίες», είπε ο Κουτιέτα. «Είναι ακόμα κάπου στη μνήμη μας, αλλά επιλέγουμε να μην τα θυμόμαστε. Φυσικά, θα θυμηθούμε τα τραγούδια που μας αρέσουν».

Με πληροφορίες από CNN