Η βιβλιοθήκη Schlesinger του Harvard είναι το κορυφαίο αρχείο των ΗΠΑ για την ιστορία των γυναικών και φιλοξενεί τα έγγραφα των σουφραζετών και των κοινωνικών μεταρρυθμιστών, ποιητών και πολιτικών, της συλλογικότητας πίσω από το «Our Bodies, Ourselves» και εμβληματικών προσωπικοτήτων όπως η Amelia Earhart, η Angela Davis και η Julia Child.

Αλλά στις υπόγειες κρύπτες του, προσεκτικά διατηρημένο σε ένα κουτί, μπορεί κανείς να βρει και ένα μάλλον διαφορετικό τεκμήριο: Ένα κοστούμι από την πορνογραφική κωμωδία του 1978 Hot & Saucy Pizza Girls.

Η ταινία, με πρωταγωνιστή τον John C. Holmes ως νταβατζή ο οποίος επιβλέπει ένα κύκλωμα πορνείας που μεταμφιέζεται σε υπηρεσία delivery πίτσας, έγραψε ιστορία με τον τρόπο της, όμως το κοστούμι βρίσκεται στο Schlesinger εξαιτίας ενός άλλου ονόματος, αυτό της Candida Royalle.

Ποια ήταν η Candida Royalle

Η Royalle, η οποία πέθανε το 2015, ήταν μια μικρή διασημότητα στην εποχή της. Ήταν μια πορνοστάρ της χρυσής εποχής της δεκαετίας του 1970 που μετακόμισε πίσω από την κάμερα, παράγοντας φεμινιστικό ερωτικό υλικό που επικεντρωνόταν στις γυναικείες φαντασιώσεις και στο γυναικείο κοινό.

Κατά τη διάρκεια των λεγόμενων πολέμων του σεξ τη δεκαετία του 1980, η Royalle αντιμετώπισε φεμινίστριες κατά του πορνό, όπως η Andrea Dworkin και η Catharine MacKinnon, οι οποίες απέρριπταν τις γυναίκες στο επάγγελμα ως υποχείρια της πατριαρχίας.

Και στη δεκαετία του 1990, έγινε νονά των σεξοθετικών φεμινιστριών που συμμετείχαν στο τρίτο κύμα του φεμινισμού.

Σήμερα το όνομα της Royalle μπορεί να ακούγεται ελάχιστα. Αλλά το ογκώδες αρχείο της στεγάζεται τώρα στο Harvard, όπου ο θησαυρός των ημερολογίων, των επιστολών, των φωτογραφιών, των λευκωμάτων, των βίντεο και των αναμνηστικών ανοίγει ένα νέο παράθυρο στη σεξουαλική επανάσταση.

Αυτό είναι το επιχείρημα της Jane Kamensky, της ιστορικού που πρωτοστάτησε στην απόκτηση των εγγράφων της Royalle. Στη νέα βιογραφία με τίτλο Candida Royalle and the Sexual Revolution: A History From Below, η Kamensky τοποθετεί τη Royalle στο επίκεντρο μιας φιλόδοξης, αμφίσημης ιστορίας που έχει ως στόχο να διαταράξει κάθε ιδέα μιας σύγκρουσης με σταθερές γραμμές μάχης.

Πώς άρχισε να ξετυλίγεται το νήμα για τη ζωή της

Τη δεκαετία του 1990, καθώς η μόδα των πορνογραφικών μελετών σάρωσε ορισμένες γωνιές των ανθρωπιστικών επιστημών, η Royalle έκανε εμφανίσεις σε πανεπιστημιουπόλεις, θαυμάζοντας την αναρρίχησή της από πόρνη-ναρκομανής σε πολιτικά ορθή επιτυχημένη επιχειρηματία εκπρόσωπο της γυναικείας σεξουαλικότητας, όπως έγραψε στο ημερολόγιό της.

Ο θησαυρός των ημερολογίων της Candida Royalle ανοίγει ένα νέο παράθυρο στη σεξουαλική επανάσταση
Ο θησαυρός των ημερολογίων της Candida Royalle ανοίγει ένα νέο παράθυρο στη σεξουαλική επανάσταση / Πηγή: Dag Ohrlund/BlackBulletSweden, via Veronica Vera/Candida Royalle Papers, Schlesinger Library, Radcliffe Institute, Harvard University

Παρόλα αυτά, όταν η Καμένσκι έπεσε πάνω στη νεκρολογία της τον Σεπτέμβριο του 2015, δεν είχε ακούσει ποτέ για τη Royalle. Όμως αμέσως την ιντρίγκαρε να ψάξει και να μάθει για αυτήν.

Ερευνώντας έφτασε στη Veronica Vera, μια έμπορο της Wall Street που έγινε δημοσιογράφος (και κάποτε μοντέλο του Robert Mapplethorpe), η οποία, από το 1989, διευθύνει μια επιχείρηση στο κέντρο του Μανχάταν που ονομάζεται Miss Vera’s Finishing School for Boys Who Want to Be Girls.

Είχε έρθει κοντά με τη Royalle το 1983, μετά από ένα baby shower στο οποίο παρευρίσκονταν και μία ομάδα άλλων γυναικών της βιομηχανίας του σεξ, μεταξύ των οποίων η Annie Sprinkle, η Veronica Hart και η Gloria Leonard.

Άρχισαν να συναντώνται τακτικά ως Club 90 (που πήρε το όνομά του από τη διεύθυνση της οδού Sprinkle), που μερικές φορές περιγράφεται ως η πρώτη ομάδα υποστήριξης πορνοστάρ, η οποία επίσης διοργάνωνε παραστάσεις αυτογνωσίας σε καλλιτεχνικούς χώρους στο κέντρο της πόλης.

Και όταν η Royalle αρρώστησε από καρκίνο των ωοθηκών, συσπειρώθηκαν για να περιποιηθούν εκείνη και την κληρονομιά της.

Από τότε που έφτασαν στο Schlesinger τα έγγραφα της Royalle έχουν γίνει «άγκυρα», όπως το έθεσε η Kamensky, για πρόσθετα αποκτήματα θετικά για το σεξ, όπως τα αρχεία των άλλων ιδρυτικών μελών του Club 90 και τα έγγραφα της Jeanette Zinkan (γνωστή και ως Mistress Antoinette), μιας σχεδιάστριας ρούχων που βοήθησε στη διάδοση της ένδυσης φετίχ από χλωριούχο πολυβινύλιο.

Η πιο καυτή σκηνή ομαδικού σεξ

Στο αρχείο της Royalle υπήρχε μια κούκλα με σακάκι προσωπικού από το High Society, το πορνογραφικό περιοδικό στο οποίο η Royalle ήταν αρθρογράφος τη δεκαετία του 1980, και ένα υποβλητικά διαμορφωμένο τρόπαιο βραβείου για την «Πιο καυτή σκηνή ομαδικού σεξ».

Ημερολόγια, επιστολές, λευκώματα, φωτογραφίες και εφήμερα που η Royalle είχε διατηρήσει προσεκτικά.

Η Royalle γεννήθηκε Candice Vadala το 1950 σε μια καθολική οικογένεια της εργατικής τάξης στο Long Island. Ο πατέρας της, ο Louis, ήταν επαγγελματίας ντράμερ της τζαζ. Όταν η Candice ήταν 2 ετών, η μητέρα της εγκατέλειψε την οικογένεια. Η Candice δεν την ξαναείδε ποτέ.

Ο Louis ξαναπαντρεύτηκε και η οικογένεια εγκαταστάθηκε τελικά στο Bronx, όπου η Candice ξεκίνησε το πρώτο της ημερολόγιο την Πρωτοχρονιά του 1962.

Ο μικρός κόκκινος τόμος από δερματίνη, με την εύθραυστη ορειχάλκινη κλειδαριά, είναι γεμάτος από καταχωρήσεις για κοριτσίστικους έρωτες και οικογενειακούς καβγάδες, συνήθως εικονογραφημένες με ένα σχέδιο της ενδυμασίας της εκείνη την ημέρα.

Αλλά σε μια καταχώρηση από τον Σεπτέμβριο του 1963, περιγράφει μια σεξουαλική επίθεση σε ένα πάρκο κοντά στο οικογενειακό διαμέρισμα, συνοδευόμενη από ένα άλλο σχέδιο. «Είχα φορέσει το κορμάκι μου, δόξα τω Θεώ! έγραψε, γράφοντας λάθος το «κορμάκι». «Είναι φρικτό να ταξιδεύεις μέσα σε ένα περιπολικό!».

Η Candice και η αδελφή της ήταν επίσης θύματα του πατέρα τους, ο οποίος απαιτούσε φιλιά «εραστή». Διάβαζε τα ημερολόγιά τους, προσθέτοντας μερικές φορές άσεμνα σχόλια και προτάσεις – κάποια από αυτά είναι ακόμη ορατά, παρά την προσπάθειά του να τα σβήσει.

Γράφοντας κατά τη διάρκεια της τελευταίας της ασθένειας, η Royalle αναρωτιόταν αν τα ημερολόγια και οι φωτογραφίες της θα κατέληγαν σε παλιατζίδικα και υπαίθριες αγορές, όπου άγνωστοι θα «έβαζαν χέρι στις αναμνήσεις μου χωρίς καν να ξέρουν το όνομά μου».

Ως κορίτσι, η Royalle σπούδασε μπαλέτο και ονειρευόταν να γίνει διάσημη χορεύτρια, όπως έγραψε σε ηλικία 11 ετών, σε ένα γράμμα προς τον μελλοντικό της εαυτό, με τίτλο Οι μυστικές μου επιθυμίες.

Το 1972, μετά την αποχώρησή της από το City College της Νέας Υόρκης, πήγε στο Σαν Φρανσίσκο, όπου έκανε περιστασιακές δουλειές και εμφανιζόταν με πρωτοποριακούς θιάσους όπως οι Angels of Light, παρακλάδι της αναρχικής κολεκτίβας τραγουδιστών Cockettes.

Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες και το πορνό

Σε περίτεχνα λευκώματα κολλαρισμένα με φωτογραφίες και ψυχεδελικά σχέδια, η Royalle -ένα όνομα που άρχισε να χρησιμοποιεί το 1974- καταγράφει την επιθυμία της να τα καταφέρει ως καλλιτέχνης.

Όπως κι άλλες από τον κύκλο της, ασχολήθηκε με τη συνοδεία και το γυμνό μόντελινγκ για να πληρώνει τους λογαριασμούς της και γύρισε μερικές μικρές ταινίες που έπαιζαν σε επανάληψη στις αίθουσες παιχνιδιών με χριστουγεννιάτικο περιεχόμενο.

Το 1975, κέρδισε έναν ρόλο στο The Heartbreak of Psoriasis, ένα μιούζικαλ στο οποίο πρωταγωνιστούσε η Divine, το οποίο ήλπιζε ότι θα ήταν η μεγάλη της ευκαιρία. Το έργο έκλεισε μετά από τρεις παραστάσεις.

Στους μήνες που ακολούθησαν, γύρισε επτά ταινίες και δύο X-rated ταινίες. Και το πορνό, όπως το έθεσε η Καμένσκι, είναι μια πόρτα που περνάει και αποδεικνύεται ότι περιστρέφεται μόνο προς μία κατεύθυνση.

Η αφήγηση της Kamensky για τα χρόνια της Royalle στο Λος Άντζελες, όπου μετακόμισε το 1976 με την ελπίδα να μπει στην πραγματική υποκριτική, θυμίζει την ξέφρενη χρυσή εποχή του πορνό που αποτυπώθηκε στην ταινία Boogie Nights. Είχε μια σύντομη εμφάνιση σε μια σκηνή οργίου στην ταινία 10 του Blake Edwards. Κυρίως όμως έκανε πορνό, εμφανιζόμενη τελικά σε σχεδόν 50 ταινίες.

Οι ημερολογιακές της καταγραφές από εκείνα τα χρόνια είναι γεμάτες τόσο από ευχαρίστηση για την ομορφιά και τη δύναμή της όσο και από απελπισία επειδή ένιωθε εγκλωβισμένη.

Κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας της σε στριπτιζάδικα το 1980, έγραψε: «Κάθε φορά που ξέρω ότι πρέπει να βγω σύντομα στη σκηνή νιώθω ότι θέλω να ουρλιάξω και να κλάψω».

Η «γέννηση» της Femme Productions

Εκείνη τη χρονιά, η Royalle και ο νέος της σύζυγος, γιος Σουηδού παραγωγού πορνογραφικού υλικού, μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη, όπου άρχισε να γράφει για τον ανερχόμενο σεξουαλικό Τύπο, ασκώντας μερικές φορές κριτική στα σεξιστικά κλισέ της σκληρής πορνογραφίας.

Το 1984, μαζί με τη Lauren Niemi ίδρυσαν τη Femme Productions, με στόχο να γυρίσουν ταινίες με επίκεντρο τη γυναίκα που προορίζονταν για ζευγάρια, τα οποία μπορούσαν πλέον να παρακολουθούν πορνό από την οικειότητα της κρεβατοκάμαρας, χάρη στο βίντεο.

Ίδρυσε τη Femme Productions, με στόχο ταινίες με επίκεντρο τη γυναίκα που προορίζονταν για ζευγάρια, τα οποία μπορούσαν πλέον να παρακολουθούν πορνό από την οικειότητα της κρεβατοκάμαρας
Ίδρυσε τη Femme Productions, με στόχο ταινίες με επίκεντρο τη γυναίκα που προορίζονταν για ζευγάρια, τα οποία μπορούσαν πλέον να παρακολουθούν πορνό από την οικειότητα της κρεβατοκάμαρας / Πηγή: Dona McAdams, via Veronica Vera/Candida Royalle Papers, Schlesinger Library, Radcliffe Institute, Harvard University

Η πρώτη κυκλοφορία της Femme δεν περιελάμβανε ούτε έναν «εξωτερικό ανδρικό οργασμό», όπως το θέτει η Kamensky.

Το εγχείρημα έφερε τη Royalle σε σύγκρουση με τις ανερχόμενες φεμινίστριες κατά του πορνό, οι οποίες είχαν συμμαχήσει με συντηρητικούς πολιτικούς.

Το αρχείο της Royalle περιλαμβάνει πολλά μηνύματα ευγνωμοσύνης από γυναίκες. Αλλά η εταιρεία πάλευε οικονομικά, ενώ η mainstream βιομηχανία έγινε, όπως παραπονέθηκε η Royalle, «ένας σωρός σκουπιδιών από υπερβολικές ακρότητες των πιο βίαιων πράξεων».

Και ένας νέος τύπος ισχυροποιημένης, ενημερωμένης από τα μέσα ενημέρωσης βασίλισσας του πορνό, προς απογοήτευσή της, ήταν έτοιμος γι’ αυτό. Η Kamensky παραθέτει την πικρή απογοήτευση της Royalle για την Jenna Jameson, της οποίας το 2004 το βιβλίο How to Make Love Like a Porn Star (Πώς να κάνεις έρωτα σαν πορνοστάρ), φέρεται να πούλησε 150.000 αντίτυπα σε ένα μήνα.

Λίγα χρόνια αργότερα, η Royalle έκανε σημειώσεις για τα απομνημονεύματά της με τίτλο Sexualized No More: My Journey In and Out of the Porn Business. Κανένας εκδότης, γράφει η Καμένσκι, δεν ήθελε αυτό το βιβλίο.

Θύμα, μια πολύ φορτισμένη λέξη

Υπάρχουν πολλές λέξεις που δεν μπορούν να τυπωθούν στο βιβλίο της Kamensky, αλλά λίγες τόσο φορτισμένες όσο η λέξη θύμα.

Για τους ακτιβιστές κατά του πορνό, οι γυναίκες στη βιομηχανία του σεξ ήταν θύματα πλύσης εγκεφάλου, ή ακόμα χειρότερα. Η MacKinnon, δικηγόρος, εκπροσώπησε κάποια στιγμή τη Linda Lovelace, την πρωταγωνίστρια της ταινίας Deep Throat, η οποία είπε ότι ο σύζυγός της την ανάγκασε να εμφανιστεί στην ταινία με την απειλή όπλου.

Η Kamensky περιγράφει πώς ένας από τους φίλους της Royalle της πρότεινε να ονομάσει τη βιογραφία της From Victim to Victor (Από θύμα σε νικητή).

Αλλά στην πραγματικότητα, γράφει η Kamensky, ήταν πάντα και τα δύο.

Με πληροφορίες από New York Times