Το πρωί της 20ής Ιανουαρίου 2021, ο Ντόναλντ Τραμπ αποχαιρέτησε τους υποστηρικτές του στην αεροπορική βάση Andrews, λίγο έξω από την Ουάσινγκτον, πριν αναχωρήσει για την έπαυλή του Mar-a-Lago στη Φλόριντα. «Αντίο. Σας αγαπάμε. Θα επιστρέψουμε», είπε, με τη Μελάνια, την Πρώτη Κυρία στο πλευρό του, ντυμένη στα μαύρα, σαν να πενθούσε.

Από τα μεγάφωνα ακουγόταν το YMCA – το τραγούδι των Village People που αποτελεί το soundtrack του Τραμπισμού – καθώς το ζευγάρι ανέβαινε, χέρι-χέρι, τα σκαλοπάτια του Air Force One, του προεδρικού αεροσκάφους.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Τραμπ επέστρεψε. Και όχι με οποιονδήποτε τρόπο: η επιστροφή του είναι θριαμβευτική. Είναι ο μοναδικός πρόεδρος των ΗΠΑ που ανακτά το αξίωμά του – εκτός από τον Grover Cleveland, το 1893).

Ο 78χρονος Ρεπουμπλικανός επιστρέφει στον Λευκό Οίκο σήμερα Δευτέρα 20 Ιανουαρίου έχοντας στη φαρέτρα του μπόλικη εμπειρία, μία ομάδα πιστών ακολούθων και τη διάθεση να ασκήσει εξουσία από την πρώτη κιόλας μέρα, εκδίδοντας δεκάδες διατάγματα που στόχο έχουν να διαγράψουν τη διακυβέρνηση Μπάιντεν-Χάρις, οι οποίοι ήταν στο τιμόνι στο μεσοδιάστημα μεταξύ των δύο θητειών του.

Πλήγμα στη δημοκρατία και τη γεωπολιτική σκακιέρα

Τέσσερα χρόνια μετά την επίθεση στο Καπιτώλιο, η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία – με τις υποσχέσεις του για πολιτική εκδίκηση, τα σχέδιά του για άμεσες μαζικές απελάσεις, την άρνηση της κλιματικής κρίσης και την υπόλοιπη εξτρεμιστική ατζέντα του – αναμένεται να ταράξει συθέμελα την αμερικανική δημοκρατία και τους θεσμούς.

Η επιστροφή του εθνικιστικού λαϊκισμού του Τραμπ αποτελεί επίσης πλήγμα στη γεωπολιτική σκακιέρα, με το περίεργο μείγμα απομονωτισμού και ιμπεριαλιστικών διαθέσεων, διανθισμένο με απειλές για δασμούς.

Κατά την πρώτη του θητεία (2017-2021), ο Τραμπ συχνά επεκτάθηκε και πέρα από την εκτελεστική του εξουσία, με τους δικαστές να ακυρώνουν μέτρα που υπερέβαιναν τη δικαιοδοσία του. Οι δικαστές θα αποτελέσουν – σύμφωνα με τα λόγια του Chuck Schumer, του ηγέτη των Δημοκρατικών στη Γερουσία – «μια ασπίδα προστασίας της δημοκρατίας».

Το Ανώτατο Δικαστήριο διαθέτει συντηρητική υπερπλειοψηφία που θα διευκολύνει τον πρόεδρο… αλλά έχει δείξει ότι δεν θα υποκύψει απλώς στις επιθυμίες του Τραμπ. Απέρριψε το αίτημά του να αναστείλει την απαγόρευση του TikTok και επέτρεψε να καταδικαστεί στην υπόθεση της Στόρμι Ντάνιελς, γεγονός που σηματοδοτεί ένα ακόμη ορόσημο: θα είναι ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που αναλαμβάνει καθήκοντα με ποινικό μητρώο.

Διαβασε ακομα

Ο Ντόναλντ Τραμπ του 2025 πιο ισχυρός από ποτέ

Blue Monday

Το κέντρο της Ουάσινγκτον έχει ήδη αποκλειστεί για την ορκωμοσία. Όπως απαιτεί η 20ή τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος, ο Τραμπ θα αναλάβει τα καθήκοντά του το μεσημέρι. Ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα γίνει επίσης ο 47ος γηραιότερος που αναλαμβάνει καθήκοντα. Η ορκωμοσία θα πραγματοποιηθεί στη Ροτόντα, τη μεγάλη στρογγυλή αίθουσα κάτω από τον μεγάλο θόλο του Καπιτωλίου.

Αυτό γίνεται μετά από αλλαγή των σχεδίων της τελευταίας στιγμής, λόγω του κύματος πολικού ψύχους που αναμένεται να πλήξει την Ουάσινγκτον τη Δευτέρα. Εν τω μεταξύ, η «Γαλάζια Δευτέρα» (Blue Monday), όπως παραδοσιακά ονομάζεται η 3^η Δευτέρα του Ιανουαρίου, θεωρείται γενικά η πιο καταθλιπτική ημέρα του έτους.

Θα περιβάλλεται από τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, πίνακες ζωγραφικής, όπως το Βάπτισμα της Ποκαχόντα (1840), καθώς και αγάλματα οκτώ πρώην προέδρων, μεταξύ των οποίων ο Τόμας Τζέφερσον, ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και ο Ρόναλντ Ρίγκαν, ο οποίος ήταν ο τελευταίος πρόεδρος που ορκίστηκε σε εσωτερικό χώρο λόγω του κρύου.

Με το αριστερό χέρι πάνω στη Βίβλο, το δεξί χέρι υψωμένο – και όρθιος μπροστά στον αρχιδικαστή Τζον Ρόμπερτς – ο Τραμπ θα ορκιστεί πίστη στο Σύνταγμα. Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο Ρεπουμπλικανός Μάικ Τζόνσον, διέταξε να κυματίσει η αμερικανική σημαία στο Καπιτώλιο στο υψηλότερο σημείο της.

Ο Τραμπ, άλλωστε, είχε εκφράσει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η σημαία θα κυμάτιζε μεσίστια στην ορκωμοσία του λόγω του 30ήμερου πένθους που κηρύχθηκε μετά τον θάνατο του Τζίμι Κάρτερ.

Διαβασε ακομα

Ποιος ήταν ο Τζίμι Κάρτερ που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών

Όλα τα καλά παιδιά

Με την τελετή να μεταφέρεται στο εσωτερικό του Καπιτωλίου, μόνο οι πιο εκλεκτοί καλεσμένοι – περίπου 600 – θα είναι παρόντες. Μεταξύ των παρευρισκομένων θα είναι ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, οι τρεις εν ζωή πρώην πρόεδροι Μπιλ Κλίντον, Τζορτζ Μπους και Μπαράκ Ομπάμα, ξένοι ηγέτες – καινοτομία για αυτή την τελετή – όπως η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, καθώς και ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μίλεϊ και ο Ναγίμπ Μπουκέλε του Ελ Σαλβαδόρ

Θα παρευρεθούν επίσης πολυάριθμοι σύμμαχοι του Τραμπ -μεταξύ των οποίων ο Έλον Μασκ– και μεγάλοι μεγιστάνες της τεχνολογίας, όπως ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ο Τζεφ Μπέζος και ο Τιμ Κουκ.

Μεταξύ εκείνων που έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα παραστούν είναι η Νάνσι Πελόζι – η πρώην πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων και άτυπη αρχηγός της αντιπολίτευσης κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ – και η Μισέλ Ομπάμα, η οποία, ως απερχόμενη πρώτη κυρία, παρακολούθησε την ορκωμοσία του Τραμπ πριν από οκτώ χρόνια.

Ο μεγάλος «δικτάτορας»

Η εναρκτήρια ομιλία της Δευτέρας θα δώσει τον τόνο για την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία. Πριν από οκτώ χρόνια, ο ίδιος παρουσίασε μια ζοφερή εικόνα της Αμερικής, παρουσιάζοντάς την ως θύμα σφαγής: «Αμερικανικό μακελειό».

Το όραμά του, όπως αναφέρει η El Pais, έχει γίνει ακόμη πιο αποκαλυπτικό από τότε, παρά το γεγονός ότι η εγκληματικότητα έχει μειωθεί, η οικονομία πηγαίνει καλά, ενώ ακόμη και η ροή της παράτυπης μετανάστευσης έχει επιβραδυνθεί.

Το 2017, ο Τραμπ υποσχέθηκε να επιστρέψει την εξουσία στον λαό – χωρίς βέβαια αυτό να μεταφραστεί σε κάτι συγκεκριμένο κατά τη διάρκεια της θητείας του. Τώρα, φτάνει στον Λευκό Οίκο περιτριγυρισμένος από αυτό που ο Μπάιντεν περιέγραψε στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του ως μια νέα «ολιγαρχία».

Στην πρώτη ορκωμοσία του, ο Τραμπ διακήρυξε το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» – το προοίμιο των δασμών και της εθνικιστικής εξωτερικής πολιτικής του – και έκλεισε με το σύνθημα που είναι κλεμμένο από την προεκλογική εκστρατεία του Ρίγκαν το 1980, «Κάντε την Αμερική ξανά μεγάλη» (MAGA). Το ακρωνύμιο – MAGA – είναι εδώ και καιρό συνώνυμο του Τραμπισμού.

Ενώ ο εκλεγμένος πρόεδρος έχει καταστήσει σαφείς ορισμένες από τις προτεραιότητές του, ο τρόπος με τον οποίο τα λόγια του θα μεταφραστούν σε πράξεις είναι σε μεγάλο βαθμό απρόβλεπτος.

Το άγνωστο θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει τη Δευτέρα, όταν ο ίδιος ορκιστεί, εκφωνήσει την ομιλία του και αρχίσει να λαμβάνει τις πρώτες του αποφάσεις. Ο Τραμπ δήλωσε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ότι θα είναι «δικτάτορας» μόνο την πρώτη ημέρα. «Θέλω να κλείσω τα σύνορα και θέλω να κάνω γεωτρήσεις, γεωτρήσεις, γεωτρήσεις. Μετά από αυτό, δεν θα είμαι δικτάτορας».

Διαβασε ακομα

Τα παιχνίδια της big tech στην Ευρώπη και τα αναπάντητα ερωτήματα

Ξεκινούν οι απελάσεις

Η ομάδα του Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν σκοπεύει να «κλείσει τα σύνορα» κυριολεκτικά. Αντίθετα, αυτή η υπόσχεση – που έχει επαναληφθεί τόσες φορές – σημαίνει ότι θα διακόψει τη ροή της παράνομης μετανάστευσης. Ο νέος πρόεδρος έχει διαβεβαιώσει τους υποστηρικτές του ότι, από την πρώτη ημέρα, θα ξεκινήσει το μεγαλύτερο πρόγραμμα απέλασης μεταναστών στην ιστορία, αφήνοντας μάλιστα να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον αμερικανικό στρατό.

Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, ο τσάρος των συνόρων του Τραμπ, Tom Homan, ετοιμάζει μια μεγάλη επιδρομή στο Σικάγο την Τρίτη (21/01), που έχει σκοπό να αποτελέσει προειδοποίηση για τις λεγόμενες «πόλεις-άσυλα». Ο Homan δήλωσε στο Fox News ότι «θα γίνουν [μεγάλες επιδρομές] σε όλη τη χώρα […] Το Σικάγο είναι απλώς ένα από τα πολλά μέρη».

Σε συνέντευξή του τον Δεκέμβριο του 2024, ο Τραμπ τόνισε ότι αρχικά θα επικεντρωθεί στους «εγκληματίες». Όπως και με άλλους ανθρώπους χωρίς χαρτιά, υποστήριξε ότι θα «δει πώς θα πάει», ανοίγοντας την πόρτα σε μια συμφωνία ώστε τα παιδιά μεταναστών που έφτασαν ως ανήλικα και έχουν φτιάξει τη ζωή τους στη χώρα να μπορούν να παραμείνουν στις ΗΠΑ.

Αλλά οι απελάσεις θα μπορούσαν να ξεκινήσουν αμέσως. Με την υποστήριξη των Δημοκρατικών, το Κογκρέσο οριστικοποιεί έναν νόμο που θα διευκολύνει την απέλαση όσων κατηγορούνται για μικρά εγκλήματα. Η ομάδα του Τραμπ ετοιμάζει επίσης εκτελεστικά διατάγματα για την επιτάχυνση της διαδικασίας.

Αλλαγές από το πρώτο λεπτό

Πολλές από τις υποσχέσεις της πρώτης ημέρας δεν είναι τεχνικά στα χέρια του Τραμπ: εξαρτώνται από το Κογκρέσο. Αυτό περιλαμβάνει την απαλλαγή των φιλοδωρημάτων από τους φόρους – κάτι που είπε ότι θα κάνει «αμέσως», από τη στιγμή που θα αναλάβει καθήκοντα. Ορισμένα ζητήματα, πάλι, ξεφεύγουν εντελώς από τον έλεγχό του, όπως το πιο πολυσυζητημένο από όλα: ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία.

Αλλά ο Τραμπ έχει θέσει ακόμη πιο επιτακτικές – και κάπως παράλογες – προθεσμίες, όπως «την πρώτη ώρα» ή «ίσως μέσα στα πρώτα εννέα λεπτά», για να απονείμει χάρη σε όσους καταδικάστηκαν και κατηγορήθηκαν σε σχέση με την επίθεση στο Καπιτώλιο.

Τις πρώτες ημέρες της θητείας του, ο Τραμπ είναι επίσης πιθανό να αποφασίσει να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για τις εκπομπές ρύπων – όπως έκανε στην πρώτη του θητεία.

Οι δασμοί στο Μεξικό και τον Καναδά έχουν επίσης προγραμματιστεί για την πρώτη ημέρα της θητείας του Τραμπ, αν οι αντίστοιχες κυβερνήσεις δεν σταματήσουν την είσοδο ναρκωτικών και παράτυπων μεταναστών.

Η ανάκληση των διαταγμάτων της εποχής Μπάιντεν είναι επίσης στη λίστα με τις εργασίες. Ο Τραμπ σκοπεύει να καταργήσει τις προστασίες που θέσπισε ο προκάτοχός του για τους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους και τα τρανς άτομα – αυτές έχουν ήδη ανασταλεί από δικαστήριο – καθώς και να καταργήσει περιβαλλοντικούς κανονισμούς.

Επιπλέον, σκοπεύει να θέσει νέες προτεραιότητες, όπως τα κρυπτονομίσματα. «Πολλά πράγματα θα γίνουν την πρώτη ημέρα. Το κεφάλι σας θα γυρίσει όταν δείτε τι πρόκειται να συμβεί», είχε πει σε κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής συνέντευξης στο Γκλέντεϊλ της Αριζόνα τον Οκτώβριο του 2024.

Πιο πρόσφατα, ο εκλεγμένος πρόεδρος δήλωσε στους γερουσιαστές ότι ετοιμάζει 100 μέτρα για τις πρώτες ημέρες της θητείας του.

Ο Τραμπ έχει επίσης εκφράσει την επιθυμία του να εγκρίνει το Κογκρέσο – το συντομότερο δυνατό – έναν «μεγάλο, όμορφο νόμο» με τις προτεραιότητες της νομοθετικής του ατζέντας σε θέματα που δεν μπορεί να ρυθμίσει με διάταγμα. Αυτό θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων φορολογικές περικοπές, περιορισμούς στη μετανάστευση και ενεργειακές πολιτικές.

Κάθε χρόνο, το Κογκρέσο μπορεί να εγκρίνει γρήγορα έναν νόμο που σχετίζεται με τα έσοδα, τις δαπάνες και το χρέος μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως «συμφιλίωση», κατά την οποία δεν είναι απαραίτητες οι 60 ψήφοι που απαιτούνται στη Γερουσία για τους συνήθεις νόμους.

Διαβασε ακομα

Εννοείται πως ο Τραμπ κυκλοφόρησε δικό του κρυπτονόμισμα

Ακόμη και έτσι, η ισχνή ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, η ανύπαρκτη πειθαρχία στην ψηφοφορία μεταξύ των νομοθετών και η πολυπλοκότητα του νόμου θα καταστήσουν το έργο του αρκετά δύσκολο.