Η εικόνα ενός λύκου που ουρλιάζει εμπνέει θαυμασμό και όχι τυχαία. Το ουρλιαχτό είναι μέρος της μυστικής, ιερής γλώσσας των λύκων. Χρησιμοποιούν τα ουρλιαχτά για να βρουν τις οικογένειές τους, να χαιρετήσουν τους συντρόφους της αγέλης και να προειδοποιήσουν τα μικρά τους για τους επερχόμενους κινδύνους.

Οι λύκοι αντιπροσωπεύουν μια εποχή κατά την οποία οι «άγριοι» χώροι στη Γη, ήταν πραγματικά άγριοι, όπου τα πλάσματα ζούσαν σε μια αρμονική τάξη, που ωφελούσε ολόκληρο το οικοσύστημα.

Τα τελευταία χρόνια οι οικολογικές οργανώσεις προσπαθούν να αποκαταστήσουν αυτή την αρμονία στη φύση, όμως οι νομοθεσίες που υιοθετούνται από κυβερνήσεις, όπως για παράδειγμα ο νόμος που επιτρέπει το κυνήγι του λύκου, βάζουν συνεχώς -θανατηφόρα- εμπόδια.

Οι λύκοι είναι θησαυροί, όχι τρόπαια

Οι λύκοι είναι απίστευτα έξυπνα ζώα. Σχηματίζουν πολύπλοκες οικογενειακές ομάδες, εκπαιδεύουν τα μικρά τους και συνεργάζονται για να ξεπεράσουν τις προκλήσεις.

Είναι επίσης σημαντικοί από οικολογική άποψη. Μετά την επανεισαγωγή των λύκων στο Yellowstone στις ΗΠΑ, οι ερευνητές είδαν βελτιώσεις σε όλα, από πιο υγιή δέντρα μέχρι πιο άφθονους πληθυσμούς κάστορα.

Παρά τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι λύκοι προσφέρουν μυριάδες οφέλη στο περιβάλλον τους, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η νομοθεσία ευνοεί τους κυνηγούς να σκοτώσουν όσο το δυνατόν περισσότερους. Υπάρχουν δε αναφορές πως ακόμη κι όταν επανεισάγονται λύκοι σε προστατευόμενες εκτάσεις, οι κυνηγοί χρησιμοποιούν τεχνάσματα, προκειμένου να τους παρασύρουν και να τους πυροβολήσουν.

Μια συχνή τακτική που ακολουθούν οι κυνηγοί στις ΗΠΑ είναι να χρησιμοποιούν ηχογραφημένους ήχους από ζώα-θηράματα, όπως για παράδειγμα το ελάφι, ώστε να προσελκύσουν τους λύκους έξω από τις προστατευόμενες περιοχές για να τους σκοτώσουν.

Ένα νέο τέχνασμα των κυνηγών είναι η χρήση ηχογραφημένων ουρλιαχτών λύκων, ώστε να παρασύρουν τους λύκους μακριά από τις αγέλες τους για να βρουν στόχο στο ανελέητο κυνήγι τους.

Αλλά αν συνεχιστούν οι θανατώσεις λύκων, (μόνο στη Μοντάνα σκοτώθηκαν σχεδόν 300 λύκοι σε μία σεζόν, με τον στόχο για φέτος να είναι πολλαπλάσιος) ένα από τα πιο ξεχωριστά άγρια πλάσματα του πλανήτη μας θα εξαφανιστεί.

Η ΕΕ «παρουσιάζει τους λύκους ως κακοποιούς»

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταθέσει πρόταση για την άρση του προστατευόμενου καθεστώτος για τους λύκους, και δεν διστάζει να παρουσιάσει το ζώο ως «κακό» για να δικαιολογήσει την απόφασή της να επιτρέψει τη θανάτωσή τους.

Οι οικολόγοι λένε ότι η συγκεκριμένη πρόταση έχει «καθαρά πολιτικά κίνητρα», καθώς οι αγρότες ζητούν το δικαίωμα να σκοτώνουν «προβληματικά αρπακτικά ζώα».

Σε ολόκληρη την Ευρώπη εκτιμάται ότι 21.000 λύκοι κυκλοφορούν σε αγέλες που σκοτώνουν 40.000 ζώα – πρόβατα, κατσίκες και βοοειδή – κάθε χρόνο.

Εν τω μεταξύ, οι αγρότες δεν μπορούν να λάβουν μέτρα κατά του θηρευτή, επειδή ο λύκος είναι προστατευόμενο είδος, μια κατάσταση που έχει εξοργίσει πολλές αγροτικές κοινότητες.

Πριν από δύο χρόνια, ένας λύκος στην περιοχή της Κάτω Σαξονίας της Γερμανίας σκότωσε την «Ντόλι», το αγαπημένο πόνυ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αποτέλεσμα να υποσχεθεί επανεξέταση της πολιτικής της ΕΕ για το καθεστώς προστασίας.

«Ο λύκος παρουσιάστηκε ως κακός χωρίς κανένα επιστημονικό στοιχείο που να το δικαιολογεί», δήλωσε στους Times ο Sabien Leemans, ανώτερος υπεύθυνος πολιτικής για τη βιοποικιλότητα στο WWF Ευρώπης.

«Στέλνει ένα πολύ κακό μήνυμα σχετικά με τη δέσμευση της ΕΕ για την προστασία της φύσης, επειδή ζητάμε από άλλες περιοχές να προστατεύσουν τη βιοποικιλότητα και είδη όπως οι τίγρεις, τα λιοντάρια ή οι ελέφαντες, αλλά εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να δεχτούμε να ζήσουμε μαζί με τους λύκους», πρόσθεσε.

Η ΕΕ έχει ζητήσει από τη Σύμβαση της Βέρνης του Συμβουλίου της Ευρώπης, μια διεθνή συμφωνία για τη διατήρηση της φύσης στην οποία συμμετέχουν 50 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των αφρικανικών κρατών Μπουρκίνα Φάσο, Μαρόκο, Σενεγάλη και Τυνησία, να συμφωνήσει να επιτρέψει τη θανάτωση των «προβληματικών λύκων», παρά το γεγονός ότι μπλόκαρε παρόμοιο αίτημα της Ελβετίας το 2022.

Τα δύο τρίτα της μόνιμης επιτροπής της σύμβασης που αποτελείται από 34 χώρες πρέπει να εγκρίνουν το βήμα αυτό σε συνεδρίαση στο Στρασβούργο την Τρίτη (03/12). Η ΕΕ θεωρείται ότι βρίσκεται κοντά στην επίτευξη του ορίου, παρά τις επιφυλάξεις της Ιρλανδίας και της Ισπανίας.

Οι οικολόγοι κατηγορούν την ΕΕ ότι υποκύπτει στις πολιτικές πιέσεις των αγροτών και των αντιπεριβαλλοντικών λαϊκιστικών κομμάτων, αντί να αποδεχθεί την επιστημονική, συντηρητική συναίνεση, ότι οι λύκοι πρέπει να προστατευθούν.

Μια περιβαλλοντική ομάδα, η ClientEarth, έχει κινήσει διαδικασία κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για «κακοδιοίκηση», αφού κατηγόρησε πέρυσι τη φον ντερ Λάιεν για έλλειψη «αντικειμενικότητας και αμεροληψίας» όταν δήλωσε, ότι οι λύκοι μπορούν να αποτελέσουν κίνδυνο για τα ζώα και τους ανθρώπους.

«Η υποβάθμιση της προστασίας του λύκου έχει καθαρά πολιτικά κίνητρα», δήλωσε ο Friedrich Wulf, από τους Φίλους της Γης Ελβετίας. «Η ΕΕ πρωτοστατεί στην κακή διακυβέρνηση».

Ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν ήδη εισαγάγει νομοθεσία για να επιτρέψουν το κυνήγι των λύκων. Η Γαλλία έχει επιτρέψει τη θανάτωση λύκων για περισσότερο από μια δεκαετία, εάν προηγουμένως έχουν σκοτωθεί ζώα- σε ορισμένες περιοχές μπορεί να πυροβοληθεί ένα ποσοστό 19% του πληθυσμού των θηρευτών.

Οι περιφερειακές κυβερνήσεις της Ολλανδίας καταρτίζουν ένα «σχέδιο για τους λύκους» που μπορεί να επιτρέψει τη θανάτωση θηρευτών που έχουν γίνει απειλή για το ζωικό κεφάλαιο ή, μετά από μια σειρά περιστατικών αυτό το καλοκαίρι, για κατοικίδια ζώα ή ανθρώπους.

Κινδυνεύει ο άνθρωπος από τον λύκο;

Αυτό που χρησιμοποιείται συχνά ως επιχείρημα για να δικαιολογήσει τη θανάτωση των ζώων, είναι ότι αποτελούν κίνδυνο για τον άνθρωπο.

Όμως σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα, η οποία σύμφωνα με το International Wolf Center μελέτησε παγκόσμια δεδομένα από το 2002 έως το 2020, οι κίνδυνοι που συνδέονται με μια επίθεση λύκου είναι «πάνω από το μηδέν, αλλά πολύ χαμηλοί για να υπολογιστούν».

Αυτό προκύπτει από τη νέα έκθεση με τίτλο «Επιθέσεις λύκων σε ανθρώπους: Μια ενημέρωση για την περίοδο 2002-2020» των John D. C. Linnell, Ekaterian Kovtun και Ive Rouart του Νορβηγικού Ινστιτούτου Έρευνας της Φύσης.

Ο Linnell ήταν συγγραφέας μιας έκθεσης του 2002 που συνόψιζε τις επιθέσεις που είχαν αναφερθεί προηγουμένως. Αυτή η νέα έκθεση προσφέρει μια λεπτομερή ματιά σε κάθε επίθεση κατά την περίοδο 2002-2020. Οι ερευνητές αποκάλυψαν τουλάχιστον 26 θανατηφόρες επιθέσεις από λύκους, με τις περισσότερες (12) στην Τουρκία. Υπήρξαν έξι θανατηφόρες επιθέσεις στο Ιράν, τέσσερις στην Ινδία και από μία στον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Τατζικιστάν και το Καζακστάν.

Το να διατηρήσουμε αυτόν τον αριθμό στο κατάλληλο πλαίσιο είναι ζωτικής σημασίας, αναφέρεται στην έκθεση.

«Στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική βρήκαμε στοιχεία μόνο για 12 επιθέσεις (με 14 θύματα) εκ των οποίων οι δύο (και οι δύο στη Βόρεια Αμερική) ήταν θανατηφόρες, σε μια περίοδο 18 ετών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν σχεδόν 60.000 λύκοι στη Βόρεια Αμερική και 15.000 στην Ευρώπη, οι οποίοι μοιράζονται το χώρο με εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, είναι προφανές ότι οι κίνδυνοι που συνδέονται με μια επίθεση λύκου είναι πάνω από μηδέν, αλλά πολύ χαμηλοί για να υπολογιστούν».

Ο ρόλος της λύσσας

Η λύσσα έπαιξε σημαντικό ρόλο στις περισσότερες επιθέσεις. Οι ερευνητές έφεραν στο φως 489 θύματα επιθέσεων λύκων σε όλο τον κόσμο από το 2002 έως το 2020. Από αυτές, οι 380 (78%) ήταν επιθέσεις με λύσσα, οι 67 θεωρήθηκαν επιθέσεις θήρευσης και οι 42 ήταν επιθέσεις πρόκλησης/άμυνας.

Στην Τουρκία, όπου σημειώθηκαν 12 θανατηφόρες επιθέσεις, το 75% προκλήθηκε από λυσσασμένους λύκους.

Οι θανατηφόρες επιθέσεις στη Βόρεια Αμερική σημειώθηκαν στον Καναδά το 2005 και στην Αλάσκα το 2010.

Στην επίθεση του 2005, ένας 22χρονος άνδρας σκοτώθηκε κοντά σε έναν απομακρυσμένο καταυλισμό ορυχείων. Ο καταυλισμός είχε μια ανοιχτή χωματερή σκουπιδιών στην οποία σύχναζαν λύκοι που δεν έδειχναν να φοβούνται τον άνθρωπο.

Στην επίθεση του 2010 στην Αλάσκα, μια 32χρονη γυναίκα σκοτώθηκε σε αυτό που οι ερευνητές αποκάλεσαν επίθεση από αρπακτικό – οι λύκοι δεν ήταν λυσσασμένοι, ούτε υπήρχαν κάποιοι ελκυστικοί παράγοντες τροφής.

Διαχείριση του κινδύνου μελλοντικών επιθέσεων

Για να μειωθεί ο κίνδυνος επιθέσεων λύκων σε ανθρώπους, το πρώτο μέτρο πρέπει να είναι ο αποκλεισμός των λύκων από τις πηγές τροφής που σχετίζονται άμεσα με τον άνθρωπο, σύμφωνα με την έκθεση. Οι σκουπιδότοποι και οι χωματερές θα πρέπει να περιφράσσονται και τα σφάγια στα αγροκτήματα θα πρέπει να απορρίπτονται σωστά.

«Η πιο σημαντική δράση είναι να αποτραπεί η σκόπιμη σίτιση των λύκων από φωτογράφους ή όσους ενεργούν από την παραπλανητική επιθυμία να «βοηθήσουν» τους λύκους», έγραψαν οι ερευνητές.

Η παρενόχληση των λύκων με τη χρήση σφαιρών από καουτσούκ που προωθούνται με κυνηγετικό όπλο έχει επιτύχει, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει αβεβαιότητα όσον αφορά τη χρησιμότητα της παρενόχλησης, λένε οι ερευνητές.

Κοινοποίηση του κινδύνου

Οι οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένου του International Wolf Center, παίζουν ρόλο στην επικοινωνία που σχετίζεται με τον κίνδυνο που ενέχουν οι λύκοι.

«Από τη μία πλευρά, είναι σημαντικό να επικοινωνήσουμε ότι οι κίνδυνοι που ενέχουν οι άγριοι λύκοι είναι τόσο μικροί που δεν μπορούν να υπολογιστούν, ειδικά σε ευρωπαϊκό και βορειοαμερικανικό περιβάλλον, ώστε να μειωθεί ο φόβος. Από την άλλη πλευρά, είναι σημαντικό να επικοινωνηθεί ότι ο κίνδυνος αυτός δεν είναι μηδενικός, προκειμένου να προετοιμαστεί το κοινό για την πιθανή ανάγκη λήψης αντιδραστικών μέτρων» έγραψαν οι ερευνητές.

Όταν οι αρκούδες έχουν (σπάνια) επιτεθεί σε ανθρώπους, είναι συνήθως επειδή είναι εξαρτημένες από την τροφή. Σε αυτές τις επιθέσεις δίνεται το κατάλληλο πλαίσιο και κάτι παρόμοιο πρέπει να συμβεί όταν εμπλέκονται λύκοι.

«Η κατανόηση των κινδύνων από τους λύκους αυξάνεται και φαίνεται όλο και περισσότερο ότι οι λύκοι είναι σε γενικές γραμμές παρόμοιοι με τις αρκούδες, όπου οι κίνδυνοι είναι πολύ ευρύτερα κατανοητοί, δηλαδή τα περισσότερα ζώα δεν είναι επικίνδυνα, αλλά ότι υπάρχουν κίνδυνοι από τα συνηθισμένα και ιδιαίτερα τα εξαρτημένα από την τροφή, και σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις θα συμβούν απρόβλεπτα και απρόκλητα περιστατικά», σύμφωνα με την έκθεση.

Tags