Ο κορυφαίος διπλωμάτης της Μεγάλης Βρετανίας, σε μια πύρινη ομιλία στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών την Τετάρτη (26/09), έβαλε στο στόχαστρο τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, κατηγορώντας τον ευθέως ότι διοικεί ένα «κράτος μαφίας» και τον παρομοίασε με ιδιοκτήτη σκλάβων.

Ο Ντέιβιντ Λάμι επικαλέστηκε την δουλεία για να βάλει στο στόχαστρο τη συμπεριφορά του Πούτιν στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και κατηγόρησε τη ρωσική κυβέρνηση ότι «καταστρατηγεί το διεθνές δίκαιο», ενώ ισχυρίζεται ότι υπερασπίζεται τον «Παγκόσμιο Νότο».

«Η εισβολή σας είναι προς το δικό σας συμφέρον», είπε ο Λάμι και πρόσθεσε: «Μόνο τα δικά σας. Για να επεκτείνετε το μαφιόζικο κράτος σας σε μια μαφιόζικη αυτοκρατορία. Μια αυτοκρατορία που βασίζεται στη διαφθορά».

Συνεχίζοντας ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας τόνισε: «Κύριε Πρόεδρε, μιλάω όχι μόνο ως Βρετανός, ως Λονδρέζος και ως υπουργός Εξωτερικών. Αλλά λέω στον Ρώσο αντιπρόσωπο, ότι στέκομαι εδώ και ως ένας μαύρος άνθρωπος, του οποίου οι πρόγονοι μεταφέρθηκαν αλυσοδεμένοι από την Αφρική, με την κάννη ενός όπλου για να γίνουν σκλάβοι, του οποίου οι πρόγονοι ξεσηκώθηκαν και πολέμησαν σε μια μεγάλη εξέγερση των σκλάβων. Ιμπεριαλισμός: Τον καταλαβαίνω όταν τον βλέπω. Και θα τον αποκαλέσω ως αυτό που είναι».

Κλείνοντας την ομιλία του ο Λάμι υποστήριξε ότι «Η Ρωσία προσπαθεί να μας γυρίσει πίσω σε έναν κόσμο του παρελθόντος. Σε έναν κόσμο του ιμπεριαλισμού. Σε έναν κόσμο επαναχάραξης συνόρων με τη βία. Έναν κόσμο χωρίς τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβεί αυτό. Ο αγώνας της Ουκρανίας έχει σημασία για όλους μας. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει ο πιστότερος υποστηρικτής της Ουκρανίας».

Κάποιοι θα πουν ότι ο Λάμι χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα για να επιτεθεί στον Ρώσο πρόεδρο. Η αλήθεια είναι ότι ο επικεφαλής του Foreign Office είχε πάντα έντονες απόψεις, τις οποίες εκφράζει ευθέως.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η απόφαση του Κιρ Στάρμερ να τον τοποθετήσει σε υψηλόβαθμη θέση προκάλεσε αίσθηση. Θα μπορούσε ένα συγκρατημένο control freak να συνεργαστεί πραγματικά με έναν άνθρωπο που πολλοί είχαν προηγουμένως θεωρήσει λίγο ατίθασο; Όπως αποδείχθηκε, μπορούσε.

Ποιος είναι ο Ντέιβιντ Λάμι

Είναι βουλευτής του Τότεναμ και υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας. Ένας από τους κορυφαίους διαμορφωτές της ατζέντας στους τομείς του κοινωνικού ακτιβισμού, της διαφορετικότητας και της πολυπολιτισμικότητας, ήταν μέλος της προηγούμενης κυβέρνησης των Εργατικών (2001-2010), χαίρει σεβασμού σε όλο το κομματικό φάσμα και είναι γνωστή προσωπικότητα στο ευρύ κοινό. Διετέλεσε σκιώδης υπουργός Δικαιοσύνης από τον Απρίλιο του 2020 έως τον Νοέμβριο του 2021.

Γνωστός υποστηρικτής του κοινωνικού ακτιβισμού, της διαφορετικότητας και της πολυπολιτισμικότητας, ο Λάμι συνεχίζει να αντιμετωπίζει τα μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία (σε μακροοικονομική και μικροοικονομική κλίμακα) και να παρέχει απτές λύσεις για την επίτευξη αποτελεσματικών αλλαγών.

Ηγήθηκε της εκστρατείας για την παροχή πλήρους βρετανικής ιθαγένειας στους Βρετανούς πολίτες της γενιάς Windrush και πρωτοστάτησε στον αγώνα για δικαιοσύνη για τις οικογένειες που επλήγησαν από την πυρκαγιά στον πύργο Γκρένφελ.

Το 2017 δημοσίευσε την ευρέως αναγνωρισμένη επανεξέταση σχετικά με τη μεταχείριση και τα αποτελέσματα για τα άτομα μαύρης, ασιατικής και μειονοτικής εθνότητας στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης. Το 2020 σε ομιλία του στο TED ζήτησε να αναγνωριστεί παγκοσμίως ότι δεν μπορούμε να λύσουμε την κλιματική κρίση χωρίς φυλετική και κοινωνική δικαιοσύνη.

Ο Λάμι βρίσκεται τώρα στην τρίτη πράξη της πολιτικής του καριέρας. Η πρώτη πράξη ξεκίνησε το 2000, όταν έγινε βουλευτής του Τότεναμ, ενός μακροχρόνιου προπυργίου των Εργατικών στο βόρειο Λονδίνο. Εκείνη την εποχή, οι αντίπαλοί του είχαν προσπαθήσει να τον παρουσιάσουν ως έναν «επιδέξιο, φιλικό προς τα μέσα ενημέρωσης υποψήφιο που θα εκπροσωπεί τα συμφέροντα της ηγεσίας του Εργατικού Κόμματος και όχι τα συμφέροντα των κατοίκων του Τότεναμ».

Κατά κάποιον τρόπο, δεν είχαν άδικο. Εδώ ήταν ένας νεαρός δικηγόρος με αυτοπεποίθηση και ο πρώτος μαύρος Βρετανός που φοίτησε στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ. Εξελέγη μόλις στα 27 του χρόνια και πήρε την πρώτη του θέση στην κυβέρνηση το 2002, υπό τον πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ. Εκείνη τη χρονιά, ο Guardian τον αποκάλεσε «έναν από τους πιο γοητευτικούς βουλευτές του Γουέστμινστερ».

Παρόλα αυτά, ήταν ένας πιο σύνθετος χαρακτήρας από ό,τι παρουσιάστηκε.

«Προέρχομαι από ένα διαλυμένο σπίτι. Μεγάλωσα με μια ανύπαντρη μητέρα. Πολλοί από τους συνομηλίκους μου είχαν κάνει φυλακή, πάλευαν με την ψυχική υγεία, είχαν γονείς με μεγάλες περιόδους ανεργίας, όπως κι εγώ».

Γεννημένος στο βόρειο Λονδίνο από γονείς από τη Γουιάνα, ο Λάμι και τα αδέλφια του ανατράφηκαν από τη μητέρα τους, αφού ο πατέρας τους έφυγε και μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν ο Λάμι ήταν έφηβος. Πήγε σε δημόσιο σχολείο και στη συνέχεια, στα 10 του χρόνια, πήρε υποτροφία για να φοιτήσει στο King’s School στο Peterborough.

Η γνωριμία με τον Μπαράκ Ομπάμα και η αγάπη για τις ΗΠΑ

Μετά τα παιδικά του χρόνια σε μια κατεξοχήν εργατική τάξη και πολύ διαφορετική γειτονιά στο κέντρο του Λονδίνου, ο Λάμι γνώρισε τη ζωή σε πιο προνομιούχους -και ομοιογενείς- κύκλους. Τελικά, πέρασε τρία χρόνια στο Χάρβαρντ, όπου γνώρισε τον νεαρό Μπαράκ Ομπάμα σε μια εκδήλωση για τους μαύρους αποφοίτους το 2005.

«Τον έβλεπα κάθε φορά που επέστρεφα στις ΗΠΑ», δήλωσε στους Times το 2008. «Μείναμε σε επαφή. Είχαμε πολλά να συζητήσουμε, πολλά κοινά. Εκείνος ήταν γερουσιαστής στη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου, εγώ ήμουν υπουργός σε μια από τις μεγαλύτερες δημοκρατίες. Το πολιτιστικό μας υπόβαθρο ήταν παρόμοιο. Δημιουργήσαμε μια επαγγελματική φιλία».

Όπως και ο φίλος του Ομπάμα, ο Λάμι ήταν ένα αστέρι που ανέβαινε και ανέβαινε, μέχρι που το κόμμα του έχασε τις εκλογές του 2010.

Λίγους μήνες αργότερα του προσφέρθηκε δουλειά από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά ο Λάμι αρνήθηκε και προτίμησε να επιστρέψει στα έδρανα της αντιπολίτευσης.

Τότε ήταν που μπήκε στη δεύτερη πράξη του. Κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας, ο Λάμι έγινε γνωστός ως παθιασμένος και ειλικρινής βουλευτής.

Έκανε ομιλίες για τις ταραχές του Λονδίνου και τη δυσχερή θέση των νέων, μη προνομιούχων μαύρων παιδιών- μετά την ψηφοφορία για το Brexit, έγινε μία από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες των Εργατικών υπέρ της ΕΕ.

Δεν φοβόταν να πάει κόντρα στην κυβέρνηση ή στην ηγεσία των Εργατικών ή σε όποιον του μιλούσε. «Είμαι καλός αγωνιστής», δήλωσε στο GQ το 2018. «Δεν είμαι καλός στο να γλείφω πισινούς- στην πολιτική πρέπει να γλείφεις πολλούς πισινούς».

Στην ίδια συνέντευξη, του ζητήθηκε να περιγράψει με μία λέξη τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. «Δεν νομίζω ότι μπορώ να πω τη λέξη», είπε. Την ίδια χρονιά, το θέμα εμφανίστηκε σε μια άλλη εφημερίδα. «Δεν μπορώ να εκπροσωπώ το είδος του τόπου που εκπροσωπώ και να μην έχω κάτι να πω στην εποχή του Τραμπ», είπε στην Standard.

Στην τρίτη του πράξη, σε πιο υψηλόβαθμη θέση από ποτέ στο Εργατικό Κόμμα.

«Είμαι ένας προοδευτικός πολιτικός, ο Κίρ Στάρμερ είναι ένας προοδευτικός πολιτικός, αλλά είμαστε επίσης δημοκράτες, και αναγνωρίζουμε -και αυτό συμβαίνει πραγματικά από το 2008- ότι μέσα στις χώρες μας υπάρχει μια υγιής δημοκρατική συζήτηση. Υπάρχουν έντονες διαφορές απόψεων».

«Δεν είμαι σίγουρος ότι θα υπάρξει υπουργός Εξωτερικών που να έχει περάσει τόσο χρόνο στις ΗΠΑ όσο εγώ στη διάρκεια της ζωής μου», μου λέει. «Αισθάνομαι ότι η ιστορία μου είναι τέτοια που με συνδέει ομφάλια με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με οικογένεια που γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, ξαδέρφια, θείες, θείους, έναν πατέρα θαμμένο στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας σπουδάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας πολλούς φίλους εκεί. Και ειλικρινά, όταν έχεις έναν πρώην πρόεδρο που είναι φίλος σου, είναι σαφές ότι έχεις ισχυρούς δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Τι είναι αυτό στη χώρα που τον ελκύει τόσο πολύ; «Πάντα μου άρεσε ο δυναμισμός της Αμερικής, το μέγεθός της, η στάση της ότι μπορεί να κάνει πράγματα, καθώς και οι βαθιές δημοκρατικές και πνευματικές παραδόσεις της», συνεχίζει. «Ήταν ένα μέρος στο οποίο πήγαινα για έμπνευση».

Σκέφτηκε ακόμη και να μείνει εκεί για λίγο. «Μετά το Χάρβαρντ, εργάστηκα στη Silicon Valley. Σε εκείνο το σημείο, δεν ξέρεις αν αυτό είναι ένα κεφάλαιο ή ένα βιβλίο. Αλλά η αλήθεια είναι ότι η Καλιφόρνια απέχει πολύ από την Ευρώπη. Είχα νοσταλγία για την πατρίδα μου, οπότε γύρισα πίσω».

Ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Στάρμερ του ανέθεσε τη θέση του υπουργού Εξωτερικών είναι ότι έχει αξιοσημείωτα καλές διασυνδέσεις, με τον γνωστό τρόπο ενός κοσμοπολίτη απόφοιτου του Χάρβαρντ. Έχει φίλους σε όλο τον κόσμο και του αρέσουν τα ταξίδια. Από τότε που ανέλαβε τη θέση, έχει επισκεφθεί περισσότερες από 40 χώρες.

Ταυτόχρονα, όμως, είναι ένας πολιτικός που είναι και θα παραμείνει πάντα θεμελιωδώς δεμένος με την Αγγλία. Στα άγρια χρόνια της ζωής του, έγραφε και μιλούσε ακατάπαυστα για τη χώρα του, τις διασπάσεις της και τους ανθρώπους της. Υπάρχει βέβαια και η κληρονομιά του από τη Γουινέα, αλλά σού δίνει την αίσθηση ότι αυτή εμπλουτίζει ακόμη περισσότερο τη σχέση του με τη Βρετανία και το Λονδίνο.

Οι προτεραιότητές του στο υπουργείο Εξωτερικών

Μεταξύ των προτεραιοτήτων του στα καθήκοντα του επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας, έχει εντοπίσει την επανεκκίνηση της επί του παρόντος εύθραυστης σχέσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και τη διασφάλιση της άμυνας της Ουκρανίας. Ο ίδιος παραπονιέται ότι «ο Μπόρις έκλεισε μια συμφωνία με την ΕΕ που έμεινε στα χαρτιά» όταν το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ένωση.

«Ελπίζω να μπορέσουμε να επιστρέψουμε στη διαρθρωτική δέσμευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα είναι πολύ σημαντική. Όταν μιλάω για επανεκκίνηση, εννοώ επανεκκίνηση – θα υπάρξει συνολική αλλαγή».

Ένας άλλος τομέας εστίασης θα είναι η κλιματική κρίση. «Είδαμε μια υποχώρηση στις δεσμεύσεις μας για το κλίμα διεθνώς από τον Ρίσι Σουνάκ», λέει. «Ανυπομονώ να συνεργαστώ με την κυβέρνηση Λούλα στη Βραζιλία καθώς κατευθυνόμαστε προς την COP και το Ηνωμένο Βασίλειο να είναι και πάλι ηγέτης των εθνών στο κλίμα».

Γενικότερα, το Νο 1 πράγμα που θέλει να κάνει είναι να επανασυνδέσει τη Βρετανία σε όλη την παγκόσμια οικογένεια, και υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν.

Όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, αναφέρει την ειδική σχέση και προσθέτει ότι «ο κόσμος είδε μόλις πρόσφατα, πάνω από την Ερυθρά Θάλασσα και πάνω από τον ουρανό του Ισραήλ και της Ιορδανίας, τη σημασία της συνεργασίας των στρατευμάτων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου για να αποτρέψουν την προοπτική κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή. Έχουμε έναν πραγματικά σημαντικό ρόλο όσον αφορά την υπεράσπιση της τάξης που βασίζεται σε κανόνες και της δημοκρατίας, αυτή τη στιγμή που η δημοκρατία βρίσκεται σε υποχώρηση, φοβάμαι, σε μεγάλο μέρος του πλανήτη».

Αντί να ασχοληθεί με τον ελέφαντα στο δωμάτιο σε σχήμα Τραμπ, λέει ότι, ως «ο πρώτος διπλωμάτης της χώρας», θα ανησυχούσε «περισσότερο για τη νέα στρατηγική εταιρική σχέση του Πούτιν με τη Βόρεια Κορέα, για το Ιράν και τα ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία, καθώς και για την ανησυχητική προοπτική μιας ακόμη βαθύτερης εταιρικής σχέσης μεταξύ Ρωσίας και Κίνας και της τεχνολογίας διπλής χρήσης που θα βρει το δρόμο της στο πεδίο της μάχης».

Η άποψή του για τον κόσμο είναι αυτή του «προοδευτικού ρεαλισμού – συναντώντας τον κόσμο όπως είναι, όχι όπως θα θέλαμε να είναι». Είναι, όπως υποστηρίζει, μέρος μιας πεπατημένης παράδοσης των Εργατικών, «μαθαίνοντας από τον Ernest Bevin μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη σκληρή δέσμευσή του στην πυρηνική αποτροπή και τη γέννηση του ΝΑΤΟ, αλλά και από τον πρώτο υπουργό Εξωτερικών του Μπλερ Ρόμπιν Κουκ και την προοδευτική επικέντρωση στο κλίμα για πρώτη φορά».

Οι Εργατικοί προηγούνται στις δημοσκοπήσεις και οι προβλέψεις θέλουν τον Κιρ Στάρμερ να γίνεται ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας

Εξάλλου, ο Λάμι είναι πολλά πράγματα, αλλά, κατά βάθος, είναι ένας άνθρωπος των Εργατικών. Μπορεί να μην είναι τόσο ειλικρινής όσο ήταν κάποτε, αλλά δεν φαίνεται να απογοητεύεται από αυτό. Είχε τον καιρό του να πει τη γνώμη του- τώρα παίζονται μεγαλύτερα πράγματα.

«Ελπίζω ειλικρινά ότι ο κόσμος θα μας εμπιστευτεί και πάλι και ο Κιρ Στάρμερ, με την υποστήριξή μου, θα μπορέσει να γράψει το επόμενο κεφάλαιο στην ιστορία των Εργατικών, στην ιστορία αυτής της σπουδαίας χώρας».

Με πληροφορίες από Politico, Foreign Policy, Gov.uk, David Lammy

Tags