Παρόλο που ήταν αρκετά ασυνήθιστο, ο Richard Drew, φωτογράφος του Associated Press, ήταν ο μοναδικός επιβάτης σε ένα άδειο βαγόνι τρένου που περνούσε με μεγάλη ταχύτητα το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 από το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου. Κάποια στιγμή, πληροφορήθηκε από έναν γνωστό του ότι ένα αεροπλάνο είχε μόλις πέσει στον βόρειο πύργο των Δίδυμων Πύργων. Δεκαέξι λεπτά αργότερα, ένα άλλο αεροπλάνο θα χτυπούσε και τον δεύτερο. Εκείνο, ωστόσο που δεν γνώριζε ο Drew ήταν πως επρόκειτο να απαθανατίσει μια από τις πιο εντυπωσιακές και αμφιλεγόμενες φωτογραφίες στην ιστορία, αυτή του «άνδρα που πέφτει» (The Falling Man).

Αυτό που αντίκρισε ο Drew στην περιοχή γύρω από το World Trade Center ήταν το απόλυτο χάος: Και τα δύο κτήρια είχαν πάρει φωτιά, ενώ ο γκρίζος καπνός που γέμιζε τον αέρα «δεν σου επέτρεπε ούτε να δεις καθαρά, ούτε να αναπνεύσεις».

Καθώς σήκωσε το κεφάλι για να κοιτάξει ψηλά άρχισε να παρατηρεί διάφορα «αντικείμενα» να πέφτουν από τον ουρανό. Στην αρχή νόμιζε πως επρόκειτο για συντρίμμια από την πτήση 11 της American Airlines που είχε πέσει πάνω στο κτήριο λίγα μόλις λεπτά πριν. Η ώρα ήταν 8:46 π.μ. Χρειάστηκαν τρία ή τέσσερα άτομα για να επιβεβαιώσει πως τελικά επρόκειτο για ανθρώπους.

The Falling Man

Οι περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να πηδούν στο κενό είτε επειδή αναγκάζονταν λόγω του καπνού και της φωτιάς είτε επειδή εκτοξεύθηκαν. Τους πήρε μόλις 10 δευτερόλεπτα για να πέσουν. Καθώς έπεφταν είχαν τις αισθήσεις τους, αλλά ο θάνατός τους ήταν ακαριαίος. Κάποιοι πήδηξαν μόνοι τους και άλλοι σε ζευγάρια ή ολόκληρες ομάδες.

Ο Drew, βλέποντας όλη αυτή τη φρίκη να εκτυλίσσεται, άρχισε να τραβάει φωτογραφίες. Εικόνες και πλάνα από την τρομοκρατική επίθεση έκαναν τον γύρο του κόσμου – αλλά μία φωτογραφία αποτύπωσε την τραγωδία όπως καμία άλλη: Η εικόνα του άνδρα που πέφτει.

Παρόλο που η ταυτότητα του άνδρα παραμένει μέχρι και σήμερα μυστήριο, ο Drew αρέσκεται να τον έχει στο μυαλό του ως «έναν άγνωστο στρατιώτη» που εκπροσωπεί την κοινή μοίρα όλων όσοι έχασαν τη ζωή τους εκείνη την ημέρα.

«Σε μια ημέρα μαζικής τραγωδίας, ο Falling Man είναι μία από τις μοναδικές ευρέως γνωστές φωτογραφίες που δείχνουν κάποιον να πεθαίνει», ανέφερε το περιοδικό Time. Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε και στην έβδομη σελίδα των New York Times αλλά χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «ενοχλητική» και «ηδονοβλεπτική». Έτσι, «εξαφανίστηκε» και διαγράφηκε από τη μνήμη πολλών, μέχρι που δύο χρόνια αργότερα έκανε ξανά την εμφάνισή της σε ένα άρθρο του αμερικανικού Esquire από τον Tom Junod.

Σε αναζήτηση της ταυτότητας του άνδρα

Τις ημέρες που ακολούθησαν την τρομοκρατική επίθεση, που στοίχισε τη ζωή σε σχεδόν 3.000 ανθρώπους, ιστορίες ηρωισμού και θριάμβου, εν μέσω τραγωδίας, άρχισαν να κοσμούν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Ωστόσο, όσο περνούσε ο καιρός, ολοένα και πλήθαιναν οι εκκλήσεις για να διερευνηθεί η ταυτότητα του άνδρα στη φωτογραφία που τράβηξε ο Drew. Ποιος ήταν ο Falling Man και ποια ήταν η ιστορία του;

Ο άνδρας που απαθανατίστηκε στις 9.41 π.μ. να πέφτει από τον βόρειο πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, πιστεύεται ότι είχε παγιδευτεί σε έναν από τους υψηλότερους ορόφους. Παρόλο που έχουν γίνει προσπάθειες για την επίσημη ταυτοποίησή του, καμία δεν έχει αποδειχθεί επιτυχής.

Ο δημοσιογράφος της Toronto Globe and Mail, Peter Cheney, που αρχικά ανέλαβε να λύσει το μυστήριο, θεώρησε ότι ήταν λατινοαμερικανικής καταγωγής, με μουσάκι, μαύρο παντελόνι και λευκή μπλούζα, μία εμφάνιση που παραπέμπει στην εικόνα ενός σερβιτόρου. Μάλιστα, έχει ειπωθεί πως ο άνδρας πιθανόν να εργαζόταν στο “Windows on the World”, ένα εστιατόριο στην κορυφή του βόρειου πύργου, το οποίο έχασε 79 υπαλλήλους του εκείνο το πρωινό.

Μία άλλη εκδοχή θέλει τον άνδρα να εργαζόταν στην υπηρεσία τροφοδοσίας Forte Food, η οποία έχασε 21 υπαλλήλους, που προέρχονταν κυρίως από Ινδία, αραβικές χώρες και Νότια Αμερική.

«Αυτό το σκ@@ό δεν είναι ο πατέρας μου»

Ένα από τα ονόματα που έχουν συνδεθεί με τον άνδρα που πέφτει είναι αυτό του Norberto Hernandez, ο οποίος εργαζόταν στο εστιατόριο Windows ως ζαχαροπλάστης. Όταν ο Cheney πήγε τη φωτογραφία στα αδέλφια του Hernandez, εκείνοι έδειξαν να τον αναγνωρίζουν.

Στη συνέχεια, ωστόσο, όταν έδειξε την εικόνα στη σύζυγο του Norberto, εκείνη δεν επιβεβαίωσε ότι ήταν ο άνδρας της, ενώ όταν ο Cheney πήγε στην κηδεία του και έδειξε τη φωτογραφία στη μεγαλύτερη από τις τρεις κόρες του, εκείνη του είπε: «Αυτό το σκ@@ό δεν είναι ο πατέρας μου».

Η εικόνα έχει διχάσει έκτοτε την οικογένεια Hernandez, καθώς δεκάδες ήταν τα υβριστικά μηνύματα που δέχτηκαν μετά τη δημοσιοποιήση της εικόνας: «Λένε ότι ο πατέρας μου θα πάει στην κόλαση επειδή πήδηξε [στο κενό]», είχε αναφέρει η Catherine, μία από τις κόρες του Norberto.

Το πορτοκαλί πουκάμισο

Μια λεπτομέρεια στα ρούχα του Falling Man θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την αποκάλυψη της ταυτότητάς του – ένα φωτεινό πορτοκαλί πουκάμισο που φορούσε κάτω από τη λευκή του μπλούζα, και φαίνεται σε μία από τις 12 εικόνες που απαθανάτισε ο Drew.

Κάποιος που φορούσε τακτικά πορτοκαλί πουκάμισο, ήταν ο Jonathan Briley, ένας 43χρονος ηχολήπτης που εργαζόταν επίσης στο εστιατόριο Windows. Οι συνάδελφοί του πιστεύουν ότι ήταν αυτός, ενώ και τα δύο αδέλφια του υποστηρίζουν πως, κατά πάσα πιθανότητα, ο Falling Man ήταν ο αδελφός τους, ο οποίος είχε άσθμα και θα δυσκολευόταν πολύ να αναπνεύσει.

Ωστόσο, ακόμη και σήμερα, 23 χρόνια μετά, η πραγματική ταυτότητα του Falling Man δεν μπορεί να εξακριβωθεί.

Τι θα έκανα αν ήμουν στη θέση του;

Ο Tom Junod, ο οποίος έγραψε το άρθρο για το Esquire το 2003, πήρε συνέντευξη από τις οικογένειες πολλών θυμάτων προσπαθώντας και εκείνος να φτάσει στην ταυτότητα του άνδρα. Αυτό που διαπίστωσε τελικά ήταν πως οι αντιδράσεις των ανθρώπων διέφεραν ανάλογα με τα συναισθήματα και τα πιστέυω τους γύρω από τον θάνατο.

Κάποιοι προσβλήθηκαν από την υπόνοια ότι ο συγγενής τους μπορεί να επέλεξε να αυτοκτονήσει, αγνοώντας το γεγονός ότι ο θάνατος ήταν ούτως ή άλλως σίγουρος, ενώ άλλοι επαινούσαν την απόφασή του να πηδήξει ως πράξη θάρρους, μη θέλοντας να παραδεχτούν πως στην ουσία ήταν ο καπνός και η φωτιά που ανάγκασε τους ανθρώπους να προβούν στο εν λόγω βήμα.

Για τον Drew, αυτό που έκανε τη φωτογραφία τόσο αμφιλεγόμενη ήταν το γεγονός ότι ο Falling Man θα μπορούσε να είναι ο καθένας: Ο άνδρας στη φωτογραφία ήταν σώος και αβλαβής. Δεν φαινόταν να πονάει. Ήταν υγιής αλλά ήξερε ότι βρίσκεται λίγο πριν το θάνατο και επέλεξε να πηδήξει.

«Δεν μπορείς παρά να σκεφτείς: ‘Θα μπορούσα να ήμουν εγώ’», λέει ο φωτογράφος. Αυτό ακριβώς είναι που αναστατώνει τους ανθρώπους στην εικόνα. Την κοιτούν και αναρωτιούνται: «Τι θα έκανα άραγε εγώ» αν ήμουν στη θέση του;

Με πληροφορίες από Nzherald / AP / Esquire